Veertig dagen zonder nieuws (6)

Genoeg-redacteur Ilse Ariëns probeert elk jaar in de vastentijd een gewoonte te doorbreken. Dit jaar kijkt ze hoe het is om je af te sluiten van het nieuws. Geeft het je rust? Raak je in isolement?

Er verongelukte een Duits vliegtuig met een schoolklas erin. De depressieve piloot liet het toestel opzettelijk crashen. Dit was het belangrijkste nieuws van de afgelopen week, samengevat door mijn huisgenoten.In de laatste week van mijn veertig dagen zonder nieuws, lees ik nog steeds geen kranten en kijk of luister ik geen journaal, maar verneem ik het nieuws van anderen. Kan ik op die manier voldoende bijblijven? En hoe gekleurd is het van-mond-tot-mondnieuws?

Bij grotere gebeurtenissen als de vliegtuigramp ben ik normaal gesproken geneigd om alles te volgen, vanaf de eerste berichten. Omdat het dagenlang kranten, radio, tv en internet beheerst, besteed ik heel wat uren aan luisteren, kijken en lezen. Nu anderen het me vertellen, heeft de nieuwsgaring me hooguit tien minuten gekost. Toch heb ik niet de indruk dat ik minder weet dan ik normaal zou weten. Wat móet je eigenlijk weten over een vliegtuigongeluk? Filosoof Alain de Botton is er duidelijk over: ‘Het gaat je niks aan’, zegt hij op zijn anti-nieuwssite The Philosophers Mail. Daar zit wat in. Ik heb er niets mee te maken, kan geen invloed uitoefenen en zal er mijn gedrag niet door veranderen. Dit nieuws in verkorte vorm via anderen horen, kan dus prima.

Wat móet je eigenlijk weten over een vliegtuigongeluk?

Het is anders met politieke kwesties, of langlopende zaken. Via mijn man hoor ik dat er ophef was over topsalarissen bij banken. Als ik er meer over weet, kan het mij als consument helpen bij de keuze voor een bank. Ook hoorde ik dat IS voet aan de grond probeert te krijgen in Jemen en Libië. Ik vind het belangrijk te volgen, omdat het alles met politiek – en dus ook met mijn stem – te maken heeft. Als er straks mensen op de vlucht slaan, zet je dan de grenzen voor ze open? Stuur je er militairen heen of geef je humanitaire hulp? Ik in mijn eentje heb geen invloed, maar met alle burgers samen hebben we die invloed wel, denk ik. De kwesties zijn te ingewikkeld voor een korte samenvatting. In dit geval mis ik de achtergrondverhalen van de krant.

Als je het nieuws via anderen hoort, dan krijgt je niet alleen de feiten. Een zoon vertelt me dat de VVD de grenzen wil sluiten voor asielzoekers en vertelt er uitgebreid bij wat hij daar zelf van vindt. Los van zo’n regelrechte mening, is het nieuws via derden altijd gekleurd omdat zij bepalen wat ze vertellen. Toch maar zelf de krant lezen voor het vormen van een eigen oordeel? Je kunt je afvragen hoeveel objectiever Trouw en Telegraaf zijn dan mijn zoon. Media zullen minder recht voor zijn raap een mening geven dan mijn zoon, maar ook zij selecteren en kleuren het nieuws. Is het erg? Hing de krant van louter feiten aan elkaar, dan weet ik niet of ik hem zou willen lezen.