Koken met Genoeg, Aandacht = ontspannen

Elke dag een maaltijd op tafel zetten gaat niet altijd zonder stress. Jammer, want zonder gejaagdheid koken is leuker en het eten wordt er smakelijker van. Hoe bewaar je de rust?

Michiel Bussink schrijft over voeding die ons verbindt met de wereld.

Nederlanders zeggen dat ze best gelukkig zijn, maar ze hebben wel last van een boel stress en het gevoel het te druk te hebben. Daar hoort ook bij dat ze steeds minder tijd aan koken besteden. Wat is daaraan te doen? Hier een aantal tips voor ontspannen koken.

Om te beginnen is het goed je te realiseren dat gezond eten cruciaal is voor ons mens-zijn; het is vele malen belangrijker dan de deadline die je morgen moet halen.

Voor nogal wat mensen levert alleen al de keuze voor het menu van de dag – ‘Wat moet ik nú weer eens koken’ – spanning op. Het scheelt veel keuzestress als je uitgaat van wat het seizoen te bieden heeft: wat ligt er nu vers van het Nederlandse land in de winkel of op de marktkraam? Ook om andere redenen is dat aan te bevelen, zoals ik beschrijf in het boek Eten uit de buurt.

Bedenk wat je met deze groenten gaat bereiden. Volg je daarbij een recept en blijkt een ingrediënt niet voorhanden: geen paniek! Pas het recept aan, zoek vervanging. Hoe vaker je dat doet, hoe beter het lukt daarbij op je eigen kunnen te vertrouwen. Jij bepaalt als kok het recept.

Moet het eten op een bepaald tijdstip op tafel staan? Zorg dan voor een goede planning. Schat in hoeveel tijd het gaat kosten om je gerecht(en) klaar te maken en tel daar een kwartier bij op. Dat schept ruimte voor verkeerd ingeschatte wortelrasp- of aardappelschilactiviteiten en tegenvallende kooktijden en voorkomt dus mopperende huisgenoten en stress.

Zet voor het koken alles klaar dat je nodig hebt. Dat voorkomt als een kip zonder kop heen en weer rennen tussen voorraadkast, schuur en groentemand op zoek naar die hoognodige citroen of bol knoflook.

Ben je eenmaal aan het koken en merk je dat je gejaagd bent: dat is mooi. Want als je het opmerkt, word je blijkbaar al niet meer door de gejaagdheid bevangen. Dan kun je denken: ‘Oh, ik ben gestrest, wacht even, nergens voor nodig.’ Een hulpmiddel voor het hervinden van de rust is je lichaam te voelen. Voel je voeten op de keukenvloer, het mes in je handen, het water waar je de sla in wast. Deze tip is trouwens alle situaties bruikbaar.

Bij het koken komt daar nog het genoegen van het proeven bij: Hoe smaakt het? Mist er nog een scheutje zus of een snufje zo? Dat proeven is een vorm van aandachtig zijn. En aandacht is weer de hele crux van ontspannen koken.

Toprestaurants

Een inspiratiebron voor aandachtig en dus ontspannen koken is de boeddhistische monnik Jeong Kwan, te zien in een aflevering in de Netflix-documentairereeks Chef’s Table. Haar smakelijke veganistische gerechten voor haar tempelgemeenschap in Zuid-Korea – bereid met groenten uit eigen tuin – zouden zó geserveerd kunnen worden in de toprestaurants van de wereld. Af en toe verlaat ze haar tempel om kookles te geven aan een naburige universiteit. Uit respect voor Jeong Kwan maken we een veganistische maaltijd, licht en zomers. Over haar gerechten zegt ze dat ze mensen gelukkig wil maken door ze gezond voedsel voor te zetten, dat met aandacht is bereid. ‘Door dit voedsel samen klaar te maken en te eten, voelen we ons verbonden met elkaar. Het is die mindset van delen, die je feitelijk eet. Er is geen verschil tussen koken en de Boeddhaweg volgen.’ Met aandacht koken dus, en je krijgt het boeddhisme er gratis bij.

Hummus

Deze lekkere veganistische topper is makkelijk zelf te maken. Week en kook 150 gram gedroogde kikkererwten of neem 300 gram (afgegoten) uit een pot of blik. Pureer ze in keukenmachine of met staafmixer, samen met een fijn gehakt teentje knoflook, een eetlepel tahin (sesampasta), sap van een citroen, een scheut olijfolie, een theelepel gemalen komijn, een beetje cayennepeper, zwarte peper en zout. Eventueel een scheutje water toevoegen. Probeer dit ook eens met witte of bruine bonen of kapucijners.

Couscous

Voor wat grotere honger maak je er in een handomdraai smakelijke couscous bij. Heet water over 200 gram couscous gieten. Rood uitje snipperen, handvol gedroogde tomaten in stukjes snijden, komkommer in kleine blokjes snijden, handvol verse munt snipperen en dit alles met (olijf)olie door de gare couscous scheppen. Op smaak brengen met peper en zout.

 

Kropsla met in rode wijn gemarineerde aardbeien:

• 250 gram aardbeien
• kropsla
• citroen (biologisch)
• basilicum
• bieslook
• zonnebloempitten
• ketjap manis
• (olijf)olie
• rode wijn: mag een bodempje ‘oude’ wijn zijn
• theelepel mosterd
• worcestershiresaus
• peper

Snijd de gewassen aardbeien in plakjes en doe ze in een kom. Klop van een paar scheuten rode wijn, (olijf)olie, de mosterd, wat druppels worcestershiresaus en gemalen peper een dressing en giet over de aardbeien. Laat ze minstens een half uur marineren. Was en droog de sla, scheur in stukken en doe in een slakom. Trek met een zesteur schilletjes van de citroen. Rooster de zonnebloempitten in een droge koekenpan. Doe als de zonnebloempitten beginnen te bruinen, een scheut ketjap in de pan, roer snel, totdat alle ketjap zich aan de pit-jes heeft gehecht en schep op een bord. Vis de aardbeien uit de dressing en leg ze in het midden van de sla. Verdeel de basilicumblaadjes, gehakte bieslook, zonnebloempitten en citroenschilletjes over de sla. Giet vlak voor het opdienen de dressing erover. Serveer met geroosterd brood met hummus en eventueel couscous (zie tips) voor een volwaardige maaltijd.

Nb: als je niet vegetarisch wil eten kun je aan de salade nog wat gebakken spekjes toevoegen.

 

Cursus

Voor wie wat hulp nodig heeft bij het goed plannen van de maaltijd en met aandacht koken, zijn er (korte) cursussen te volgen.

Alleszelfmaken.nl geeft er bijvoorbeeld weer eentje in het najaar: een aanrader.

Eten uit de buurt

Michiel Bussink vertelt je alles over lokaal voedsel in zijn boek Eten uit de buurt. Haal alles uit je voedselcirkel. Voor slechts € 9,95 te bestellen met de bon op pagina 70: Genoeg 113.