Leef

herfstnummer genoeg‘Een mens zou zich veel vroeger moeten realiseren waar het allemaal te laat voor is.’ De uitspraak van kees van Kooten slaat de spijker op zijn kop. Het leven lijkt eindeloos tot we kennismaken met de dood. Dat gaat zelden volgens het boekje. De dood komt te vroeg of te laat, te snel of soms pas na eindeloos wachten.


Zelf zag ik de dood een paar keer van nabij. Mijn eigen einde leek onafwendbaar toen de auto waarin ik zat, slipte en dwars over de snelweg schoot. Nooit zal ik die vreemd-rustige seconden vergeten dat ik wachtte op de klap die niet kwam. Dagen liep ik vervolgens met mijn hoofd in de wolken: ik leef nog!
En dan het overlijden van naaste familieleden: dat kwam soms onverwacht en heftig. Soms ook kalm en sereen, zoals bij mijn moeder. Zij wilde thuis sterven en zich niet meer tijdelijk laten oplappen in het ziekenhuis. Ik ging voor haar zorgen, maar kon ik dat wel?
Het bleek geen probleem: de huisarts hielp, vrijwilligers waakten en wijkzusters zorgden. Was mijn moeder tijdens haar leven een vrijwel onneembare vesting voor mij, nu het er op aan kwam bleek contact ineens een peuleschil: haar ‘Kom je even naast me zitten?’ was genoeg. Gewoon stilletjes samen. Nog even – leven.
Zoals het beetje zout dat – toegevoegd aan een zoet gerecht – de smaak meer diepte geeft, zo kan stilstaan bij de dood het leven meer inhoud geven. Vanuit die invalshoek stelde de redactie het thema in dit nummer samen. Met inspirerende verhalen van mensen en hun bucketlist, tips voor een ‘genoeg’-uitvaart en de jonge schrijfster Laura Maaskant over de rol van de dood in haar leven: ‘geluk zit in kleine dingen.’

Info en bestellen Genoeg 106 – Herfst 2015