Maak je eigen geldtest

Testjes zijn leuk. Ze hebben een enorme aantrekkingskracht. Ben je een emo-eter? Is je kind hoogsensitief? Wat voor geldtype ben je? Doe de test en je weet het.

Zo is er ook de geldtest voor jongeren, speciaal gemaakt voor omroep BNN in samenwerking met Centiq en het Nibud. Deze test was te zien op tv en staat nu op www.wijzeringeldzaken.nl. Ik hoop dat het doel van een geldtest is om goed gedrag bij jongeren te stimuleren.

Goed gedrag in geldzaken is:

overzicht hebben
prioriteiten stellen
nadenken over uitgaven, keuzes maken
uitgaven kunnen uitstellen
uitgaven afstemmen op de mogelijkheden
een buffer opbouwen
geen lening nodig hebben

Wat je wilt ontmoedigen is

uitgeven zonder overzicht
uitgeven zonder nadenken
geld meteen opmaken
rood staan
geld (moeten) lenen

Goed/fout?

Volgens mij is het heel simpel. Maar de bedenkers van de BNN-test lijken niet te kunnen kiezen wat ‘goed’ is. De spaarder wordt een ‘krent’ genoemd, de planner ‘krampachtig’ en de ‘big spender’ loopt risico. De deelnemer kán het niet goed doen.

De bedenkers van de BNN-test lijken niet te kunnen kiezen wat ‘goed

Als je een goedkope, zuinige auto koopt, een meevallertje op de bank zet, de bruiloft van Wes en Yo te duur vindt, afgepast geld meeneemt naar de kroeg, een lunchtrommel meeneemt, bezuinigen een sport vindt, belt met Skype, geld overhoudt, wilt nadenken over geven aan een goed doel en kiest voor een wat duurdere zonnebril, krijg je in de test van BNN het stempel ‘krent’.

Dat is voor niemand leuk, maar zeker voor jongeren niet. Eigenlijk beledig je de deelnemers ermee. De ‘krent’ krijgt ook nog een moralistisch lesje: denk erom, je spaart dan wel, maar je bent niet aan het genieten.

Geniet alleen de ‘big spender’? Dat is precies het vooroordeel dat Centiq – ‘Wijzer in geldzaken’ – zou moeten bestrijden. De ‘planner’ krijgt trouwens ook kritiek. Die is mogelijk te veel krampachtig met geld bezig. De makers geven dus iedereen een standje.

Je kennis is gebrekkig

Het volgende onderdeel, de ‘geldkennistest’ bevat meerdere hoofdrekenopdrachten. De deelnemer krijgt slechts 15 seconden per vraag om te antwoorden. Maar een slechte score zegt volgens mij weinig over de geldkennis van degene die de test doet. Ik zou willen stimuleren om bij dit soort vragen juist de tijd te nemen en niet overhaast te werk te gaan. In de praktijk kun je ook rustig en in je eigen tempo dingen uitrekenen. Rob van Eeden en Hanneke van Veen schreven er ook over in hun column voor de Tros.

Prijsbewust?

Dan wordt de vraag gesteld of je weet wat een borstvergroting kost. En hoeveel knaken kosten de boodschappen op een plaatje inclusief een krat bier? Hoe duur is een meter bier in het café? Als je dat niet weet heb je al snel een ‘gebrekkige financiële kennis’?