De ecologische pootafdruk

De mondiale voetafdruk kennen we intussen als veelgebruikt meetmodel voor de milieu-impact van onze leefstijl. Maar hoe zit het met de mondiale pootafdruk van onze huisdieren? Eline Kemper en Zoë Hogeweg, studenten Diergezondheid & Management aan de Aeres Hogeschool te Dronten, zochten het uit. Kemper: ‘Diervoeding blijkt de grootste invloed te hebben op de ecologische pootafdruk van een huisdier.’ Hieronder hun complete verslag.

Over het verkleinen van de ecologische impact van honden en katten

Klimaatverandering vindt plaats en dat heeft gevolgen voor mens, natuur en milieu. Hier kunnen we iets aan doen! Misschien eet jij minder vlees en scheid je je afval om jouw ecologische voetafdruk te verkleinen. Er is echter nog een andere factor. Die wordt vaak vergeten, maar heeft zeker ook impact op het klimaat: onze honden en katten. Deze dieren dragen ongemerkt bij aan de verandering van het klimaat.

Met deze tips houd je de ecologische pootafdruk van jouw hond of kat zo klein mogelijk

Even opfrissen: Wat betekent de ecologische voetafdruk ook alweer? De ecologische voetafdruk geeft aan hoeveel impact de levensstijl van een persoon heeft op het milieu en de aarde. Oftewel, hoeveel ruimte een mens nodig heeft om te leven. In het geval van de hond en kat wordt de voetafdruk ook wel ‘pootafdruk’ genoemd. Momenteel gebruikt de mens de hulpbronnen van de aarde zodanig, dat deze sneller opgaan dan de aarde deze aan kan vullen. Het is dus van belang om de aarde en haar natuurlijke hulpbronnen te beschermen.

Huisdieren brengen enorm veel voordelen met zich mee, maar ook zij hebben impact op het klimaat. De ecologische pootafdruk kan vergeleken worden met de uitstoot van een SUV. Een middelgrote hond heeft een grotere ecologische pootafdruk dan een gemiddelde SUV. De impact op het klimaat komt vooral door de voeding voor honden en katten en door de uitwerpselen. Dieren hebben spullen nodig en deze hebben ook impact op het klimaat. De impact op het milieu is kleiner wanneer de huisdiereigenaren bewuster met de verzorging van een huisdier om gaan. Onderstaande tips zijn goed voor het klimaat en voor het welzijn van de huisdieren!

Aanschaf

De eerste stap die huisdiereigenaren kunnen nemen bij het verkleinen van de ecologische pootafdruk van het dier, begint al bij de aanschaf. Hierbij heeft de grootte van het dier en de diersoort al invloed op de grootte van de ecologische pootafdruk. De ecologische pootafdruk van een hond varieert van 0,9 tot 3,66 hectare grond per jaar en de ecologische pootafdruk van de kat ligt tussen de 0,4 en 0,67 hectare grond per jaar. De voetafdruk van de gemiddelde Nederlander is 4,9 hectare per jaar.

De oppervlakte grond is bijvoorbeeld nodig om voer te produceren voor de koeien, varkens en kippen die uiteindelijk worden verwerkt tot honden- en kattenvoer. Een hond van 60 kilogram heeft een grotere pootafdruk dan een hond die vijf kilogram weegt. En een kat heeft bijvoorbeeld een grotere pootafdruk dan een cavia.

In plaats van een dier aan te schaffen bij een fokker uit het buitenland is het adopteren van een dier uit een asiel dicht bij huis een betere keuze voor het milieu. Wanneer iemand een dier adopteert uit een asiel in de buurt bespaart men uitstootgassen van vliegtuigen en auto’s. En wanneer het dier bij een fokker uit het buitenland is aangeschaft worden deze uitstootgassen niet bespaard. Op deze manier krijgt het dier uit een asiel weer een thuis. Een bijkomend voordeel is dat de eigenaar misschien wel de aankoop van een rasdier vermijdt die te ver is doorgefokt en daardoor gezondheidsproblemen krijgt.

Daarnaast zijn veel dieren uit het asiel al getraind en hoeven de eigenaren zich geen zorgen te maken om kapotte of vieze tapijten en bankstellen die men dan moet vervangen.

Tot slot is het castreren of steriliseren van het dier belangrijk voor de ecologische pootafdruk. Poezen die buiten komen kunnen op deze manier geen kittens krijgen en dat voorkomt nieuwe levens en dus nieuwe pootafdrukken.

Diervoeding

“Diervoeding is de grootste factor die invloed heeft op de ecologische pootafdruk van een huisdier”. Dit vertelt Dr. Pim Martens (1968), hoogleraar Duurzame Ontwikkeling aan Maastricht University en oprichter van AnimalWise. Dr. Martens vertelt dat de diervoedingsindustrie aandacht is gaan besteden aan voeding die minder belastend is voor het milieu.

Het uitgangspunt hierbij is dat bij het produceren van diervoeding dat bestaat uit vlees, meer energie en water nodig is en daarom meer impact heeft op het milieu. Minder belastende voeding wordt gerealiseerd door vlees te vervangen door voeding dat bestaat uit insecten of door het dier een vegetarisch dieet te geven.

De hond kan een vegetarisch dieet volgen, maar bij de kat is dat niet volledig mogelijk. De kat moet bepaalde essentiële voedingsstoffen binnenkrijgen, welke alleen in dierlijke eiwitten zitten. De kat die een vegetarisch dieet volgt moet dus ondersteunende supplementen krijgen. Het is belangrijk om hier advies over te vragen bij een dierenarts of voedingsdeskundige.

Naast het soort voer is de hoeveelheid ook van belang voor de grootte van de ecologische pootafdruk van het dier. Volgens Dr. Martens is het geven van minder voer aan je hond of kat de belangrijkste stap die huisdiereigenaren kunnen zetten wanneer zij de ecologische pootafdruk willen verkleinen. Ongeveer de helft van de Nederlandse honden en katten is te dik. Dus het geven van minder voer is naast het milieu ook goed voor de gezondheid van het dier en tevens voor de portemonnee van de eigenaar.

Spullen

Huisdieren hebben spullen nodig. Huisdiereigenaren maken de dieren graag blij met nieuwe spullen zoals speelgoed, een krabpaal, een bed en andere spullen. Maar als een huisdiereigenaar te veel spullen in huis haalt of als de hond of kat er niets mee doet is dat zonde. Koop daarom niet meer dan nodig is en koop spullen van duurzame merken of merken met een milieuvriendelijk kenmerk, zoals: EKO4petz en Ecoshop voor Dieren. Shampoos, hondenpoepzakjes en kattenbakkorrels zijn hier bijvoorbeeld milieuvriendelijk te verkrijgen.

Het verschonen van de kattenbak is iets waar niemand naar uitkijkt. Per jaar wordt er ongeveer 50 tot 100 kilogram kattenbakvulling gebruikt per kat. Om het voor de kat hygiënisch te houden is het verstandig om de ontlasting elke dag uit de bak te scheppen. Zo hoeven katteneigenaren de vulling ook minder vaak te vervangen, wat goed is voor het milieu! Het beste voor jouw huisdier en de aarde. Koop kattenbakkorrels die biologisch afbreekbaar zijn en gooi de kattenbakvulling met de ontlasting na gebruik altijd in de juiste afvalbak.

Na overlijden

Het overlijden van een huisdier is iets waar niemand over na wil denken. Gelukkig leven onze huisdieren steeds langer, maar toch komt uiteindelijk aan ieder leven een eind. Na het overlijden van het dier zijn er over het algemeen drie opties: begraven, cremeren of destructie. De laatste optie is de duurzaamste optie. Hierbij laat de huisdiereigenaar het dier achter bij de dierenkliniek, zodat de dierenarts het dier mee kan geven aan een destructiebedrijf.

Wanneer huisdiereigenaren de hond of kat liever begraven, raadt de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit het aan om dat op minstens 75 centimeter diepte te doen om zo de volksgezondheid en het milieu te beschermen.

Een steentje bijdragen

De ecologische pootafdruk verkleinen is niet dé oplossing om klimaatproblemen of de belasting van het milieu te reduceren. Er vallen veel onderdelen onder een duurzame toekomst. Dit zijn duizenden kleine veranderingen die de mens moet maken om de impact op het milieu de komende jaren te verkleinen.

Huisdiereigenaren hoeven echt geen afscheid te nemen van het dier en hoeven ook echt niet alle eerdergenoemde adviezen op te volgen. Maar bij het opvolgen van een deel van deze adviezen, kunnen de huisdiereigenaren ervoor zorgen dat de ecologische pootafdruk van het huisdier verkleint. Op deze manier dragen ze een steentje bij aan het verbeteren van het milieu.