Niet-Winkeldag nog steeds urgent

Ondanks de crisis is dat nog steeds nodig, vindt initiatiefnemer Dick Verheul.

Wie aankomende zaterdag een groep mensen verkleed als ‘koopzombies’ door een winkelstraat ziet gaan, is waarschijnlijk actievoerders van de Niet-Winkeldag tegen het lijf gelopen. Door de spot te drijven met het oeverloze shoppen om het shoppen, wordt bekendheid gegeven aan dit, van oorsprong Canadese, initiatief.

De kunstenaar Ted Dave bedacht Buy Nothing Day in 1992 als een soort bezinningsdag waarop ‘de samenleving nadenkt over overconsumptie’. Inmiddels doen meer dan 65 landen ieder jaar mee op de laatste zaterdag van november.

De draak steken

In Nederland werd de Niet-Winkeldag in 1995 voor het eerst georganiseerd. Er is geen centrale organisatie, maar tal van sympathiserende groepen en personen over het hele land ondersteunen het initiatief.

Een van hen is Dick Verheul. ‘We vragen op twee manieren aandacht voor Niet-Winkeldag’, vertelt hij. ‘Sommige groepen organiseren alternatieven voor het zaterdagse winkelen als tijdsbesteding, bijvoorbeeld een mooie boswandeling. En weer andere mensen protesteren tegen de consumptiemaatschappij met ludieke acties, zoals een cadeauruil.’

Behalve acties in de binnensteden is er dit jaar ook aandacht voor shoppen op internet, voor veel mensen een aanlokkelijk tijdverdrijf. Op de site Nietskopen.nl wordt daarmee de draak gestoken.

Red de economie?

Niet-Winkeldag is nog steeds urgent, vindt Verheul, want volgens hem is in het consumentengedrag sinds 1995 weinig veranderd, ook al houden mensen door de crisis wel iets meer de hand op de knip. In het derde kwartaal van dit jaar werd ruim één procent minder besteed dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar. We geven vooral minder uit aan auto’s, maar ook aan kleding en schoenen, artikelen die vaak impulsief worden gekocht.

Is het met het oog op de economie dan niet juist beter is om wél geld te besteden? Vooral bij kleine ondernemers, anders is er straks misschien helemaal geen binnenstad meer.

Maar dat is nergens voor nodig, vindt Verheul: ‘Ik zie niet in waarom we ‘de economie’ moeten redden. Wat mij betreft is het geen doel om er zo veel mogelijk spullen doorheen te jagen. De economie is bedoeld om in eerste levensbehoeften te voorzien. Daar horen de meeste aankopen niet bij. Sterker nog: ik denk dat voor veel mensen een leven met minder spullen een stuk aangenamer zou zijn.’

Meer weten

Op de site van de Niet-Winkeldag staan alle acties die in het land worden georganiseerd. Je kunt ook heel makkelijk zelf iets ondernemen, bijvoorbeeld door de poster voor het raam te hangen of door zelf een activiteit te organiseren.

Tekst: Petra Kruijt