Columnist Asha ten Broeke gooit het roer om

Columnist Asha ten Broeke (37) gooide noodgedwongen het roer om. Van hard werken, veel geld verdienen en weinig vrije tijd, ging ze met haar gezin naar een leven met veel minder geld, maar veel meer tijd. Dat past haar eigenlijk veel beter. ‘Ik was altijd al een huismus en ben nu ook een heel handige harrie geworden.’ 

Wetenschapsjournalist Asha ten Broeke is onder andere vaste columnist voor de Volkskrant, Opzij en OneWorld. In 2018 zijn haar beste columns gebundeld in Calm.The.Fuck.Down. Eerder schreef ze Het idee M/V over man-vrouwverschillen en Eet mij, over de psychologie van eten, diëten en te veel eten. 

Haar toko als freelance wetenschapsjournalist was booming, opdrachten en geld stroomden binnen toen Asha ten Broeke zes jaar geleden na een aantal mislukte kaakoperaties ziek en moe werd – en bleef. Na een jaar onzekerheid kwam de diagnose: een auto-immuunziekte. ‘Ik dacht: ‘Oké, dit was het dan. Het wordt niet meer beter, alleen nog slechter.’ 

Het het roer moest om

Zo hard werken als voorheen ging niet meer. Ten Broeke schrapte radio, tv, debatten en het schrijven van achtergrondverhalen en wijdde zich aan wat ze het liefste doet: columns schrijven. Daarmee verloor ze ruim twee derde van haar inkomen: van een omzet van vijftigduizend euro per jaar ging ze naar vijftienduizend. Haar man, ict’er, had altijd parttime gewerkt om veel voor hun dochters (toen drie en zeven) te kunnen zorgen. Hij ging iets meer werken, maar dat ving niet alles op. Ze zetten inkomsten en uitgaven op een rij. 

Ten Broeke: ‘We zijn geen big spenders, geven niks om luxe. Maar we ontdekten dat we nauwelijks nadachten over wat we met geld deden, er was toch genoeg. Ongemerkt bleken we toch heel veel uit te geven overbodige spullen en impulsaankopen – die we later vaak weer weg deden. Ook helemaal niet duurzaam dus.’ 

Het was een eyeopener. ‘Zo wilden we helemaal niet leven: dat ongemerkte consumeren en verspillen. Ik realiseerde me al vrij snel wat het kostbaarste voor mij is: tijd. Niet al die spullen, maar tijd.’ 

Dus ging het roer om. De overbodige spullen eruit, net als overbodige abonnementen en verzekeringen. En nauwelijks nog iets nieuws erin. In plaats van kopen, ging Ten Broeke zelf maken en repareren, en dat bleek een stuk leuker. ‘Met dank aan YouTube ben ik een hele handige Harrie geworden. Ik heb mezelf leren naaien, breien, mazen, stoppen en patroontekenen, zodat ik favoriete kledingstukken kan klonen. Ik tuinier graag, en heb zelf de tuin opnieuw aangelegd. Hoe gaaf is dat!’ 

Natuurlijk is het ook weleens lastig: niet meer spontaan een weekendje weg, vaker nee moeten zeggen tegen haar dochters. Maar het is toch vooral een vooruitgang, vindt ze. ‘Ik heb minder stress en meer rust. Dat heb ik nodig vanwege mijn ziek-zijn, maar eigenlijk past dit leven ook veel beter bij me. Ik was altijd al een huismus, een nestbouwer.’ 

Waarvan heb je toch nog te veel? 

‘Ik heb bespottelijk veel meer truien dan een mens nodig heeft. Veertig, misschien vijftig? Ik ben dol op truien en in mijn vorige leven vond ik het rustgevend ze te kopen. De rest van mijn leven ga ik ze heerlijk afdragen, hooguit brei ik er nog eens eentje bij. Boeken heb ik ook heel veel, zo’n 2500, allemaal gesorteerd – de non-fictieboeken op onderwerp, fictie op genre – en vrijwel allemaal gelezen. Ik lees veel en snel, herlees ook veel, gebruik de boeken ook voor mijn werk. Voor mij voelen die 2500 dan ook niet als té veel. Ik vind het ook gezellig; boeken geven me een huiselijk gevoel.’ 

Waarvan heb je te weinig? 

‘Gezondheid, pijnvrije dagen. Bij een auto-immuunziekte valt je lichaam zichzelf eigenlijk constant aan. Daar word je doodmoe van.’ 

Waarvan heb of krijg je nooit genoeg?

‘Verwondering. De wereld is echt een beeldschone plek. Ik krijg er nooit genoeg van om daarvan te genieten, van de vogels die de krenten uit de krentenboom pikken, de hommel die met zijn witte kontje uit een bloem steekt. Maar ook van boeken met mooie nieuwe ideeën en inzichten. Dat gevoel van verwondering wil ik nooit kwijtraken.’ 

En waarvan heb je schoon genoeg?

‘Persoonlijk van ziek zijn. En maatschappelijk van racisme, seksisme, van discriminatie van mensen met een beperking of chronische ziekte, van het gezeik over dikke mensen die dun zouden moeten willen worden, van vernietiging van onze mooie aarde, klimaatverandering, vervuiling, laffe politici en gebrek aan doortastendheid. En van redelijke middenmensen die vinden dat we vooral gezellig moeten doen en niet moeten polariseren. Ik ben erg voor radicaal omdat ik denk dat vernieuwing en verandering altijd beginnen met radicale ideeën.’ 

Lachend: ‘Ja, het is een lange lijst. Ik ben heel gelukkig in en met mijn eigen, kleine kneuterige wereld: mijn gezin, mijn huis, mijn tuin. Maar ik kan oprecht boos zijn over de wereld daarbuiten.’ 

Tip van Asha:

‘Mijn lievelingstip in de categorie veel doen met weinig: stek zelf. Bijna alle planten kun je stekken. Er zijn goeie websites die uitleggen hoe je welke plant stekt. Zo hoef je eigenlijk nooit meer nieuwe planten te kopen. Het is ook nog eens heel leuk om te doen.’