Omstreden Europese natuurherstelwet toch aangenomen

Lange tijd leken de plannen voor de Europese natuurherstelwet niet door te gaan, omdat er geen meerderheid van de stemmen behaald kon worden in Europa. Een nieuwe stemming door de ministers van milieu uit de 27 lidstaten heeft nu toch het tegendeel bewezen. Oostenrijk was intern verdeeld over de wet, maar maakte gisteren bekend toch het plan te zullen steunen. De natuurherstelwet wordt dus tóch aangenomen.

Wat is de natuurherstelwet?

De natuurherstelwet is onderdeel van de Europese Green deal. De Europese Green deal is bedacht om de gevolgen van klimaatverandering en natuurverlies tegen te gaan. Een groot deel van de natuurgebieden van de landen in de Europese Unie is in slechte staat, door klimaatverandering maar ook door het gebrek aan biodiversiteit. De Natuurherstelwet is bedacht om het ecosysteem te verbeteren en verder verlies van planten en dieren tegen te gaan. De wet is verder belangrijk om de bedreigingen voor voedselzekerheid te verminderen. Vooral de agrarische sector is tegenstander van de plannen: zij ervaren de strengere milieuregels als een bedreiging voor hun bedrijven.

De aanloop

De plannen voor de wet begonnen op 22 juni 2022, toen de Europese commissie een voorstel deed. Eén jaar later, op 12 juli 2023, vond er een stemming plaats bij het Europees parlement over de Natuurherstelwet. Het voorstel werd toen aangenomen met een kleine meerderheid van 336 stemmen voor en 300 stemmen tegen. De Europese Raad moest alleen nog formele goedkeuring geven om het wetgevingsproces af te ronden.

Stemming veranderd

De wet leek voor een langere tijd niet door te gaan. In maart werd bekend gemaakt dat Nederland tegen de wet zou stemmen. Nederland zou niet aan de stikstof- en waterkwaliteitsdoelen kunnen voldoen en zou daarom niet willen dat er nog meer onhaalbare doelen bijkomen. In de rest van Europa veranderde de stemming daarmee ook. Doordat Nederland op de valreep toch koos om tegen de wet te stemmen, konden andere landen ook makkelijker van standpunt veranderen. Daardoor stonden de landen: Hongarije, Polen, Italië en Zweden net als Nederland niet meer achter de wet. De landen die wel voor de wet waren, konden geen meerderheid van 65 procent behalen.

Een meerderheid

Een nieuwe stemming heeft ervoor gezorgd dat de natuurherstelwet toch aangenomen wordt. Op 17 juni stemden de ministers van milieu van de 27 lidstaten over de wet. Oostenrijk dat intern verdeeld was over de wet, heeft gisteren toch steun betuigd. Door de steun van Oostenrijk hebben de voorstanders daarom nu een meerderheid behaald.   

Wat gaat er nu veranderen?

De natuurherstelwet wordt gezien als een van de ambitieuze klimaatplannen van de Europese Unie. Maar welke veranderingen gaat de wet nu teweegbrengen? Elk land moet een eigen herstelplan maken. Tegen 2030 moeten de lidstaten ervoor zorgen dat minstens 20 procent van de land- en zeegebieden in de EU hersteld zijn. In 2050 moet dat aantal 90 procent zijn.

Er moet worden ingezet om landbouwecosystemen te verbeteren en de biodiversiteit bij de landbouw te laten toenemen. De steden moeten groener worden met parken, tuinen en bomen. Deze zijn namelijk goed voor planten, vogels en insecten. Europese rivieren moeten vrij stromend worden voor de rondgang van water, sediment en vis. Bij bossen moet er gekeken worden naar de hoeveelheid dood hout, omdat dat bijdraagt aan de bodemvorming. Verder moet er gekeken worden naar het aantal vogelsoorten.

 Meer nieuws

Goed nieuws voor duizenden vogels: geen vliegveld bij Montijo

Er komt geen vliegveld in Montijo in Portugal. Dat is goed nieuws voor duizenden trekvogels, waaronder de Nederlandse grutto. De monding van de rivier de Taag, dichtbij de geplande luchthaven, dient namelijk als broedplek en rustplek voor de vogels die daar tijdens de jaarlijkse trektochten en winter verblijven.

In 2020 kwam het plan om een nieuwe luchthaven te bouwen bij Montijo, dicht bij de Portugese stad Lissabon. Dit zorgde voor protest door zowel Portugese als Nederlandse natuurorganisaties. Volgens de organisaties is de Taag-monding een belangrijke broedplek en rustplek voor trekvogels, waaronder de grutto. De bouw van de luchthaven zou zorgen voor een verstoring van het leefgebied van de vogels.

Bedreigde soort

De grutto is de bekendste Nederlandse weidevogel, maar wordt ook steeds meer een bedreigde soort. De grootste oorzaak hiervan is de intensieve melkveehouderij. Het rijke grasland met bloemen en kruiden heeft al enige tijd plaatsgemaakt voor snelgroeiend eiwitrijk gras voor de koeien. Hierdoor zijn er minder insecten voor de vogels en is er een te laag waterpeil. De populatie van de grutto neemt daardoor met vijf procent per jaar af. De grutto heeft daarmee een plek op de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels en is dus meer kwetsbaar.

Petitie

In 2020 maakte de Nederlandse Vogelbescherming daarom een petitie om ervoor te zorgen dat de plannen voor de bouw van de luchthaven zouden worden geschrapt. Met de actie werden meer dan 40.000 handtekeningen opgehaald. De petitie werd vervolgens ingediend aan het Portugese kabinet en de president.

Geen luchthaven 

Naast het protest werd er ook internationaal een rechtszaak aangespannen door Portugese en Nederlandse natuurorganisaties tegen het plan voor de nieuwe luchthaven. Volgens de natuurorganisaties zijn er in de plannen onvoldoende rekening gehouden met de natuur en de effecten dat het kan hebben op het milieu. De plannen voor de luchthaven bleken uiteindelijk ook een schending van de EU- en Portugese wetgeving. Er is daarom besloten dat er geen luchthaven mag worden gebouwd op deze locatie.

Meer nieuws

Daling CO2-uitstoot industrie, alleen stijging bij de luchtvaart

Er heeft een enorme daling plaatsgevonden als het gaat om de CO2-uitstoot van Nederlandse bedrijven. Een positieve verandering, maar de CO2-uitstoot van de luchtvaart is daarentegen wel gestegen. Hoe komt dit en wat betekent dit voor de toekomst?

Minder CO2-uitstoot

De CO2-uitstoot van Nederlandse bedrijven binnen het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) was in 2023 13 procent lager dan in 2022, dat meldt de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). De installaties in Nederland die onder het Europese Emissiehandelssysteem vallen, zijn verantwoordelijk voor ongeveer de helft van de uitstoot. De uitstoot van deze installaties wordt jaarlijks bijgehouden door de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). De daling is vooral vanwege de hoge prijzen van energie en grondstoffen. Dit leidde daarom tot een lagere productie en minder uitstoot. 

Vooral de Nederlandse energiesector zorgde voor een daling van de CO2-uitstoot. De reden hiervoor is dat er steeds meer energie wordt opgewerkt uit hernieuwbare bronnen omdat dit goedkoper is. Hierdoor waren er minder fossiele brandstoffen nodig.

Hogere uitstoot luchtvaart

Er heeft wel een stijging plaatsgevonden van CO2-uitstoot bij de Nederlandse luchtvaart. Daar nam de uitstoot in 2023 met 11 procent toe naar 2,6 miljoen ton CO2. De cijfers zijn daardoor weer bijna net zo hoog als voor de coronapandemie, in 2019. Toen was de uitstoot 2,9 miljoen ton CO2. Het gaat hierbij om alleen de vluchten binnen de Europese Economische Ruimte (EER) die onder het Nederlandse toezicht vallen. De vliegtuigen worden wel schoner, maar dat weegt niet op aan het aantal gestegen vluchten.

De Noorse Technische Universiteit (NTNU) onderzocht de emissie van broeikasgassen door de luchtvaart van 197 verschillende landen. Uit dat rapport bleek dat wereldwijd de uitstoot van broeikasgassen bij de luchtvaart hoger is dan gerapporteerd stond. De Verenigde Staten staat bovenaan de lijst van de grootste uitstoters vanwege het grote aantal internationale en binnenlandse vluchten. China volgt op de tweede plek. Opvallend is dat een Europees land in de top 3 staat. Noorwegen heeft een kleine bevolking van bijna 5,5 miljoen inwoners, maar staat op plek 3 als het gaat om het aantal binnenlandse vluchten.

Toekomst

Mark Bressers, directeur-bestuurder van NEa zegt dat als deze trend zich zo doorzet, dat de Nederlandse energie-en industriesector de CO2-reductiedoelen voor 2030 kan behalen. Zeker als er gebruik wordt gemaakt van herbruikbare energie. Ondanks dat dit nieuws positief lijkt, zegt Bressers ook dat de industrie niet perse verduurzaamd is. Als we ervoor willen zorgen dat de CO2-uitstoot ook in de toekomst verder vermindert, is er meer innovatie nodig. Zoals het gebruik van duurzame energie of hergebruik van materialen en onderdelen.

Hoofdfoto via Pexels

Bewustzijn klimaatproblematiek leidt niet tot duurzaam gedrag

Het probleem van klimaatverandering is bij de meeste mensen al bekend. Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over hoe het ervoor staat met het milieu. Toch zijn er maar weinig mensen die hun gedrag aanpassen aan het klimaat. Hoe kan dat? En hoe zorgen we ervoor dat we toch meer duurzame keuzes maken?

Klimaatverandering is wereldwijd een groot probleem. Volgens onderzoek van Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en de Protestantste Theologische Universiteit (PThU) blijkt dat driekwart van de Nederlanders zich dan ook zorgen maakt over het klimaat. Eén op de twee Nederlanders voelt zich verantwoordelijk voor het klimaatprobleem en denkt ook dat ze hun gedrag daarop kunnen aanpassen. Toch leidt dit nauwelijks tot het aanpassen van het gedrag.

Opleiding en extra kosten

Het maken van duurzame keuzes heeft te maken met de opleiding en het inkomen van mensen. Vooral mensen die een hbo- of wo opleiding hebben gevolgd en een hoger inkomen hebben, maken zich zorgen over het klimaat, maar passen hun gedrag daar niet op aan. De mensen die een praktische opleiding hebben gevolgd en een lager inkomen hebben, vertonen meer duurzaam gedrag terwijl zij in het dagelijks leven minder bezig zijn met het klimaatprobleem.

Een reden dat de klimaatproblematiek nog niet leidt tot duurzaam gedrag is vanwege de extra kosten die dit meebrengt. Als duurzaam gedrag meer kost dan het niet-duurzame gedrag, kiezen mensen eerder voor de goedkopere optie.

Kiezen voor duurzaam gedrag

Wil jij je zorgen voor het klimaat wél graag omzetten in duurzamer gedrag? Daar zijn heel veel manieren voor! Duurzaam adviseur Wilma van Stek geeft aan dat duurzame keuzes maken helemaal niet moeilijk hoeft te zijn, zij heeft een paar simpele tips die al veel impact kunnen hebben.

  • Let op je voeding. Kies er bijvoorbeeld voor om vegetarisch te gaan eten.
  • Kijk kritisch naar je spullen voordat je iets nieuws koopt. Veel spullen verdwijnen namelijk in de kast, zonder je er meer naar omkijkt.
  • Koop verzorgingsspullen die geen microplastic bevatten. Met de app Beat the microbead kun je de labels van producten scannen en zien of het product microplastic bevat.
  • Kijk bij het kopen van producten naar de duurzame variant of merken waarbij natuurlijke ingrediënten worden gebruikt.

Nog wat extra tips:

Hoofdfoto bij bericht: via Pexels

Meer huizen met zonnepanelen, wat zijn voor- en nadelen?

Foto via Pexels

Steeds vaker kiezen mensen voor zonnepanelen op het dak. Uit onderzoek van Independer met cijfers van het CBS blijkt dat het aantal woningen met zonnepanelen op huizen verdubbeld is. Met zonnepanelen wordt groene energie opgewekt, maar het is ook een grote investering waardoor het niet voor iedereen geschikt is. Wat zijn de voor- en nadelen?

In 2020 was het aantal huizen met zonnepanelen nog 1,3 miljoen, in 2023 is dit aantal verdubbeld naar 2,5 miljoen. Vooral in Zuid-Holland en Utrecht kiezen steeds meer mensen voor zonnepanelen. In 2023 werden daar op 338.000 woningdaken zonnepanelen geïnstalleerd. In 2020 was dat aantal nog 176.000. Drenthe is de koploper wat betreft zonnepanelen, 43 procent van de woningen maakt gebruik van door zonnepanelen opgewekte energie. Het landelijke gemiddelde voor woningen met zonnepanelen is 30,2 procent, ondanks dat de inwoners van Drenthe het meest investeren in zonnepanelen ligt het percentage ook steeds hoger bij andere provincies.  

Energie van bedrijven  

Volgens cijfers van het CBS wordt de meeste energie niet opgewekt door woningen maar door bedrijven. In 2022 groeide de energieproductie van zonnestroom naar 16,8 miljard kilowattuur (kWh). 60 procent van deze groene stroom was afkomstig van bedrijven. De rest was afkomstig van zonnepanelen van daken op woningen. De reden dat de capaciteit van zonnepanelen bij bedrijven groter is dan bij woningen, is doordat er steeds meer bedrijven in zonneparken investeren.

Voor- en nadelen van zonnepanelen  

Voordat je zonnepanelen aanschaft is er veel om over na te denken. Wij zetten daarom de voor-en nadelen van zonnepanelen op een rijtje!  

Voordelen: 

  • Duurzame energie: zonnepanelen zijn een vorm van duurzame energie en daardoor dus beter voor het klimaat. Door 10 zonnepanelen op je dak te leggen bespaar je al 1200 kilo CO2 uitstoot per jaar. Het is wel belangrijk om te onthouden dat bij de productie van zonnepanelen ook energie nodig is. Die wordt vaak opgewekt met fossiele brandstoffen, waardoor er weer CO2-uitstoot plaatsvindt. De zonnepanelen gaan wel 25 jaar mee, dus als je de CO2-uitstoot verdeelt over 25 jaar dan zijn zonnepanelen beter voor het milieu dan een andere energiebron.  
  • Eigen energie: Door zelf stroom op te wekken bespaar je veel kosten. Zelfs als het bewolkt is wekken de zonnepanelen stroom op! 
  • Langer profijt van: Zonnepanelen kunnen zo’n 25 jaar lang meegaan. Bij verkoop levert een huis met zonnepanelen ook meer geld op.   

Nadelen: 

  • Investering: Het aanschaffen van zonnepanelen is een dure investering, hierdoor is deze keuze niet voor iedereen geschikt.
  • Onderhoud: Zonnepanelen eisen ook onderhoud. Zo moeten de zonnepanelen regelmatig worden schoongemaakt, en moeten de panelen ook gecontroleerd worden op defecten en eventuele schade. Een professioneel onderhoud kan daardoor al gauw 100 à 150 euro (excl. Btw) kosten.  
  • Aanpassingen woning: Voor het plaatsen van zonnepanelen worden er aanpassingen gedaan aan de elektriciteitskast, waardoor er soms meer ruimte moet worden gemaakt. Verder moet het dak soms aangepast worden voor het plaatsen van zonnepanelen, omdat de dakpannen beschadigd of versleten zijn. Hierdoor kunnen er ook weer nieuwe kosten bijkomen.
  • Uitstraling: Nog Iets anders wat goed is om over na te denken is de uitstraling van jouw woning. Bij sommige daken zijn de zonnepanelen goed zichtbaar. Verder nemen de zonnepanelen veel ruimte in op de daken. Hierdoor kun je ook niet meer kiezen voor andere opties als een groen dak.

Groene energie  

Zonnepanelen zijn een grote investering en zijn daarom misschien niet voor iedereen weggelegd. Toch zijn er ook manieren waarop je alsnog kunt bijdragen aan meer groene energie!  

  • Energieleverancier: Kijk welke energieleverancier groene energie aanbiedt. Via de website van de Consumentenbond, Greenpeace, Natuur & Milieu en WISE kun je een overzicht vinden.  
  • Energielabel: Weet jij waar de stroom in jouw huis van afkomstig is? Dit kun je checken op de jaarrekening die je na 1 mei van het energiebedrijf waar je bij aangesloten zit krijgt. Op het etiket is te lezen waar de stroom vandaan komt (bijv. kolen, gas of zonne-of windenergie). 
  • Mede-eigenaar: Een andere manier om toch te investeren in groene energie is om mede-eigenaar te worden van windmolens en zonnepanelen. Je kunt bijvoorbeeld meedoen met een project. Via deze website kun je je postcode invoeren en zien welke duurzame projecten bij jou in de buurt zijn!
  • Minder stroom: Het beste is om zoveel mogelijk energie te besparen. Lees in dit artikel welke stappen je kunt zetten om meer energie te besparen!  

Bronnen: Independer, CBS, Milieucentraal, Zonnepanelen.net