Basisinkomen in plaats van zinloos solliciteren

Geef werkloze 55-plussers een basisinkomen en dwing ze niet tot vernederende sollicitaties. Dat zegt Antoinette Hertsenberg van het tv-programma Radar. Ze overhandigde afgelopen week een petitie aan de Tweede Kamer met daaronder de handtekeningen van meer dan honderdduizend Nederlanders. 

Wie op latere leeftijd zijn baan kwijt raakt, komt nog maar moeilijk aan de bak. Van de 55-plussers vindt tien procent weer werk, van de 60-plussers slechts drie procent. Toch wordt van deze oudere werklozen geeist dat ze solliciteren. Doen ze dat niet, dan verliezen ze hun uitkering. Honderden brieven schrijven om telkens afgewezen te worden, of soms niet eens een ontvangstbevestiging te krijgen. Mensen raken er moedeloos van en gestresst.

‘Er zijn zoveel mensen die zich doodschamen’, zei de werkloze Gerard die Hertsenberg vergezelde bij het overhandigen van de petitie. ‘Ik moet zelf gebruik maken van de voedselbank. De eerste keer ben ik er voorbij gereden, de tweede keer kon ik het zogenaamd niet vinden en de derde keer ging ik achterom. Er zijn mensen genoeg die dertig, veertig dienstjaren achter de rug hebben, die in een keer werkeloos worden en die dan in de bijstand terecht komen.’ Dat het vaak voorkomt, was ook te zien in uitzendingen van Radar. De helft van alle mensen in de WW en in de bijstand is ouder dan vijftig jaar.

Antoinette Hertsenberg trok zich het lot van de oudere werklozen aan en besteedde er in Radar uitgebreid aan dacht aan. Het tv-programma liet zien wat de wettelijke regels voor impact hebben op het leven van mensen. Het geeft veel gedoe, het systeem is ingewikkeld en wie parttime werk aanneemt loopt het risico flink gekort te worden. Daarbij kost de begeleiding van oudere werklozen 30.000 tot 40.000 euro per jaar aan gesprekken, controles, cursussen en verplicht vrijwilligerswerk. Het is duur en ineffectief liet Radar zien. ‘Geef dat geld aan die mensen’, aldus Hertsenberg in de Volkskrant.

Met de petitie vragen alle ondertekenaars aan de Nederlandse politiek om op korte termijn een experiment te starten met een basisinkomen voor werkloze 55-plussers. Dat houdt in dat ze maandelijks een bedrag krijgen zonder dat er een tegenprestatie van ze verlangd wordt. Dat basisinkomen vervangt het ingewikkelde systeem van uitkeringen en toeslagen zoals dat nu bestaat. Wie parttime werkt, wordt daarvoor beloond in plaats van gekort. Ook onbetaald werk brengt het inkomen niet in gevaar. Het experiment moet uitwijzen of mensen daardoor eerder parttime werk of vrijwilligerswerk gaan doen. Interessant is ook of ze er gelukkiger van worden en of het zal schelen in de zorgkosten.

De volledige tekst van de (inmiddels gesloten) petitie is hier te lezen.