Leven met genoeg: hoe doen anderen dat?

Leven met genoeg. Het klinkt mooi maar hoe doe je dit? Wat is genoeg? Voor inspiratie is het soms fijn om bij anderen binnen te kijken. Daarom hebben we een online rubriek in het leven geroepen: ‘Leven met genoeg’. Laat je inspireren, leef mee en kijk ongegeneerd binnen bij andere Genoeg-ers! Deze week trappen we af met – hoe kan het ook anders – oud-hoofdredacteur van Genoeg Heleen van der Sanden (68). Zij past leven met genoeg toe op de feestdagen en is lekker ‘vrij van kerst’.

Vrij van Kerst

Het is een paar dagen voor kerst. Op de vensterbank in mijn keuken zitten drie engeltjes geluidloos te toeteren. Ze zijn zojuist in een heet bad geweest. Dat bad heeft hen grotendeels van een laagje nicotine-aanslag bevrijd. De engeltjes zijn een erfenis van een lieve vriendin die onlangs is overleden. Niemand wilde hen hebben. Nu zitten ze daar schoon en tevreden met hun drietjes. Het stoort hen niet dat mijn huis verder nog niet veel kerstigs te bieden heeft.

Beeld: Heleen van der Sanden

Onze kerstvoorbereidingen verlopen elk jaar licht chaotisch. Mijn man en ik zijn altijd blij als er daags voor kerst een aardige jongeman nog een overgebleven boompje komt brengen (met kluit, we blijven hoopvol!). Last minute voorzien we ons boompje nog snel van lichtjes.

Buitenshuis hebben we al wekenlang heel veel kerstigs gedaan, want zowel mijn volwassen zoon en dochter als mijn echtgenoot ‘zitten in de muziek’. Er wordt heel wat afgezongen en gemusiceerd. Ik geniet volop van onze muzikale advent, ga vaak mee om te luisteren en support de musicerende man met gestreken smoking-overhemden en trommeltjes brood-om-mee-te nemen. We zijn altijd blij als al die concerten en optredens goed verlopen. Andere dingen komen later wel.

Elk jaar droom ik tussen de muzikale bedrijven door dat het komende jaar misschien wel rustiger zal zijn. Dat ik dan weken van tevoren ga doen wat blijkbaar van ons verwacht wordt, als we de reclames mogen geloven: menu’s samenstellen, direct na vertrek van de Sint de lichtjes aan en het huis in orde, en meteen gasten uitnodigen voor de dis tijdens de Kerst, om kruisende afspraken vruchteloos te voorkomen.

Maar de praktijk blijft elk jaar weerbarstig: onze kerstvoorbereidingen spelen zich vooral buitenshuis af. En eigenlijk vind ik dat helemaal prima. We doen gewoon niet mee en nemen vrij van kerst. Geen gasten, boerenkool op het menu en heerlijk even niets. Gewoon precies doen waar we zin in hebben, met zijn tweetjes.

En onze familie? Die horen toch met elkaar rond de kerstdis? Zeker: daarvoor hebben wij Derde Kerstdag uitgevonden. Superhandig. Een dag waarop niemand verplichtingen heeft. Geen stress en gewoon gezellig bij elkaar zijn. Overdag halen we nog even wat boodschappen. En iedereen is daarmee net zo tevreden als ik met de drie tweedehandsjes op mijn vensterbank.

Foto boven bericht: Rachel Claire via pexels.

2024 goed beginnen? Dat kan met deze duurzame keuzes

Wil jij in 2024 meer duurzame keuzes maken? Dat hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Mascha van Duurzame Keuzes deelt 5 eenvoudige tips voor meer duurzaamheid in je dagelijkse leven. Dit doet ze met de ‘Grote Vijf’ voor een duurzaam leven: anders reizen, eten, energiezuinig wonen, minder kopen en bijdragen aan systeemverandering.

Anders reizen

Tips van Mascha: Denk eens na over welke reizen je dit jaar wil maken en hoe je dat duurzaam kunt aanpakken. Maak jij dit jaar eindelijk die heerlijke treinreis naar Kopenhagen of Parijs, of een andere Europese parel? Of ga je op de fiets of te voet op pad? De voorpret is al de helft van de lol van reizen, vindt Mascha. Dus mijmer erop los, wees creatief en ga in de bibliotheek of ergens anders op zoek naar een reisgids om je reis alvast uit te stippelen. 

Tip: inspiratie nodig voor een tripje met de trein? Lees dan 5 x leuke steden met de trein

Anders eten

Minder restjes weggooien is één van de grootste duurzame stappen die je thuis kunt maken. Want de gemiddelde Nederlander gooit nog steeds veel voedsel in de kliko. Voedselverspilling voorkomen bespaart je geld en is goed voor het milieu. Of begin het nieuwe jaar goed en doe net als Mascha een voorraadkast challenge. Daarbij ruim je eerst je voorraadkast helemaal op. Neem eventueel ook meteen je koelkast en vriezer mee. Als je alles netjes hebt opgeruimd en geordend, weet je wat je in de kast hebt staan. Dan ga je zoveel mogelijk voorraad opmaken, voordat het bederft.

Energiezuinig wonen

Heb jij de isolatie van je huis al op orde? Isoleren is de eerste en belangrijkste stap naar een duurzame en comfortabele woning. Ga eens zitten met je huisgenoten en maak een plan voor 2024 (en de jaren erna). Gebruik bijvoorbeeld de website van Milieu Centraal om een realistisch budget op te stellen voor de plannen die je hebt. En besluit hoe je geld beschikbaar gaat maken of gaat sparen. Met een plan kun je gaan kijken welke stappen je eerst gaat zetten, bijvoorbeeld spouwmuurisolatie, dakisolatie of nieuwe HR++ ramen, en welke prioriteit dit heeft.

Minder kopen

Wil je je ecologische voetafdruk verkleinen? Dan ben je vast al aan het ‘consuminderen’ geslagen. Want hoewel we van alle kanten worden verleid om alsmaar meer te willen, zijn er ook steeds meer mensen die bewust minder kopen. Door te consuminderen bespaar je veel geld, ben je veel duurzamer bezig, en het brengt je ook nog eens veel tijd die je aan andere dingen kunt besteden.  Een paar tips om te consuminderen:

  • Schrijf je uit voor de nieuwsbrieven van bedrijven die jou iets willen verkopen, zo kom je minder in de verleiding
  • Repareer oude items, in plaats van iets nieuws te kopen
  • Denk ook aan lenen, ruilen en huren
  • Doe een keer een no buy challenge

Systeemverandering

Heb je weleens het idee dat jouw bijdrage maar zo klein is, dat het niets uitmaakt? Als het gaat om (veel) geld is dat zeker niet het geval! Bedank maar eens hoeveel geld er per jaar op jouw (spaar)rekening staat, of hoeveel je betaalt voor je (zorg)verzekeringen. Denk dus goed na over welke bank jij uitkiest om je spaargeld te stallen, en naar welke verzekeraar jouw geld toegaat. Want ook met de keuze voor een zorgverzekeraar kun je bijdragen aan een betere wereld! Passen deze bij jouw eigen normen en waarden en investeren zij in een duurzame toekomst? Kijk bijvoorbeeld eens bij de Eerlijke Geldwijzer, om hierin een bewuste keuze te kunnen maken.

Workshop: wat kun je wél doen

Zet samen met Mascha en Alfred jouw volgende duurzame stap! Steeds meer mensen voelen de urgentie om duurzamer te gaan leven. Maar met welke keuzes maak je nu echt verschil? En hoe houd je vol? Mascha Bongenaar van Duurzame Keuzes en Alfred Slomp van God in de supermarkt nemen je in drie avonden mee naar de Groene Vijf waarmee je de meeste impact maakt: anders reizen, anders eten, energiezuinig wonen, minder spullen en systeemverandering. De uitdagingen, dilemma’s en kansen worden besproken, maar ook de tips die je dezelfde dag nog toe kunt passen.

Foto boven bericht: Ron Lach via pexels.

25 x de beste bespaartips van Genoeg-lezers

Besparen kan op heel veel manieren. En in deze tijd van steeds maar stijgende kosten, kunnen we wel wat goede tips gebruiken! Zoals tips om te besparen op boodschappen, spullen, uitjes en andere uitgaven. Dit zijn 25 x de beste bespaartips van andere genoeg-lezers.

Besparen op voeding en boodschappen

  • De bespaartips van deze lezers is een dubbele: Kijk wat je afgelopen weken aan koekjes, snoepjes, frisdrank, luxe koffie to go en (ongezonde) snacks hebt gekocht. Reken het bedrag uit wat je wekelijks hieraan uitgeeft en zet dat bedrag op je spaarrekening. Zo bespaar je calorieën én geld door het bedrag te sparen en de snacks niet meer te kopen.
  • Check voor je boodschappen gaat doen je (voorraad en koel-) kast. Kijk wat je kunt aanvullen tot een maaltijd. Ruim je kast op en zorg ervoor dat er niets niet over de datum gaat.
  • Door zelfgemaakte lunch mee te nemen of mee te geven (aan kinderen) besparen we een hele hoop op voeding. De mogelijkheden zijn, in tegenstelling tot de beschikbare opties om duur aan te kopen, eindeloos! Wij besparen op deze manier 160 euro per maand. Het lijkt een hele opgave maar toen we ermee begonnen waren, bleek het echt wel mee te vallen.
  • Kijk naar de kiloprijs in supermarkten, de goedkoopste producten liggen al lang niet meer onder in de schappen.
  • Ieder weekend kijk ik op de site van de supermarkt en check de aanbiedingen. Als het een goede aanbieding is met producten die lang/onbeperkt houdbaar zijn én die ik ook echt dagelijks/wekelijks gebruik, sla ik in. Denk aan: wc-papier voor de helft van de prijs of 2 blokken kaas voor 8€. Het geld dat ik dat ik hiermee bespaar, zet ik op mijn spaarrekening.

Wonen en ontspullen

  • Mijn beste bespaar- en anti- verspillingstips zijn toch wel initiatieven zoals de Clothing Loop (kledingruiltassen, echt geweldig!). Een ander beleeft plezier aan jouw ongedragen kleding en accessoires en jijzelf ook aan de kledingitems van anderen. Goed voor het milieu, je portemonnee en het is ook nog gezond (ik fiets naar de volgende deelnemer om de tas te brengen) en gezellig ook (een kort praatje)! Nog een tip van deze lezer: Lokale weggeefgroepen via Facebook. Fantastisch! Je kunt ook dingen weggeven en ophalen die de kringloop niet mag aannemen, zoals bv verzorgingsproducten, dierenbenodigdheden en etenswaren.

Veel lezers tippen over ontspullen in verschillende vormen:

  • Zie spullen als overbodige ballast in je leven en in de wereld. Koop niets. En kun je toch niet zonder, kijk dan eerst of je het tweedehands kunt krijgen. Minder uitgeven = meer sparen.
  • Verkoop wat je niet gebruikt. Ongebruikte spullen kosten ruimte, tijd, energie en geld. Weg ermee! Tenzij het seizoensproducten zijn.
  • Een andere mindset aannemen en erachter komen dat je al die spullen eigenlijk helemaal niet nodig hebt, vervolgens zoveel mogelijk op Marktplaats of Vinted zetten en er nog wat aan verdienen. Leger huis, vollere portemonnee!
  • Mijn spaartip is klein wonen! Scheelt heel veel op je energierekening en je woonlasten, je moet beter nadenken over wat je koopt en ook weer spullen verkopen als je ze niet meer gebruikt. En het scheelt ook heel wat schoonmaakwerk, of het betalen van een schoonmaker!
  • Kijk goed wat je al in huis hebt. Tel al je shirts, sokken, boeken, schoonmaakspullen, bollen breiwol, gereedschap, schaaltjes, planten, verfkwasten. Wees blij met wat je al hebt. Spullen als een behangtafel, sapcentrifuge, klopboormachine en boeken kun je prima lenen. Bij buren, familie, of de bieb. Dat scheelt ook weer een boel spullen die een plek in je huis in nemen. Voor grotere besparingen: check of je kunt besparen op je zorg- en andere verzekeringen, abonnementen, en etentjes buiten de deur.

Winkelen

  • Wacht 1 tot 2 weken voor je beslist en overleg met je naasten of je het wel écht nodig hebt. Een andere lezer tipt hetzelfde, maar met een kortere periode: Denk 24 uur na over producten zoals kleding, gadgets. Wil je het dan nog echt hebben?
  • Reken je netto uurloon uit. Zo weet je hoelang je gewerkt hebt of moet werken om iets te kopen. Staat de moeite nog in verhouding tot het tijdelijke ‘joepie’ gevoel?
  • Voor mijn kleindochter vind ik vaak prachtig tweedehands speelgoed in de kringloop. Nadat ze het ontgroeid is, wordt dit speelgoed weer teruggebracht naar de kringloop, of doorgegeven aan een kindje dat eraan toe is.

Deze lezers heeft zelfs een stappenplan voor het (niet) kopen van nieuwe spullen

  • Als je de behoefte voelt om iets te kopen:

1. Koop het niet gelijk! Zo voorkom je impulsaankopen. Zet het in je agenda voor volgende week. Als je na die week het nog steeds wilt hebben, ga door naar stap 2. Zo niet, top, je hebt bespaard!

2. Probeer het tweedehands te kopen (via internet, krantje of kringloop). Er zijn zoveel tweedehands spullen in omloop dat er bijna altijd wel iets voor je tussen zit. Vaak zo goed als nieuw.

3. Als het tweedehands toch niet verkrijgbaar is, of je het toch liever nieuw koopt, kun je wissel.nl gebruiken om bijvoorbeeld Bol.com cadeaukaarten te kopen. Ook is Honey een handige app, die automatisch kortingscodes op internet zoekt en automatisch invult bij het afrekenen in een webshop.

Tweedehands winkelen

Geld (be)sparen

  • Vroeger kreeg ik (heel kort) een lekker gevoel na een aankoop. Dat wilde ik niet meer. Als ik weer iets kocht wat ik niet nodig had, sprak ik mijzelf streng toe, als ik zonder aankoop een winkel verliet prees ik mijzelf de hemel in. Gevolg: ik heb nu altijd een heel lekker gevoel als ik zonder aankoop een winkel verlaat. Gevolg: Huis leger en hard op weg om tonnair te worden. 😉
  • Mijn spaartip is dat ik 10 procent van mijn salaris direct overboek naar mijn spaarrekening. Ook volle zegelboekjes-bedragen en geld dat ik overhoud door bijvoorbeeld acties zoals 1 + 1 gratis, stort ik op mijn spaarrekening. Het bedrag dat over is aan het eind van de maand, stort ik ook naar de spaarrekening, tegelijk met de 10 procent van het nieuwe maandloon.
  • Ik doe mee met de koopzegels van de supermarkt. Zo spaar ik elke keer een beetje en dat telt ongemerkt op tot een leuk bedrag.
  • Neem een deposito bij een bank die bij een korte periode, toch een goede rente geeft. Ik zet spaargeld een jaar in een deposito en krijg het met rente na een jaar weer terug!
  • Mijn spaartip: sinds een jaar douche ik nog maar twee keer per week, maximaal 2 minuten. Wassen aan de wastafel gaat prima en net zo snel. Mijn man doucht nu ook twee dagen minder per week (dit duurde even, maar zonder er over te praten, heb ik hem toch ‘aangestoken’) Toen de waterrekening kwam was deze per maand lager, net als de gasrekening.
  • Bekijk je bankrekening, wat betaal je per maand automatisch en ben je er nog blij mee? Bijvoorbeeld abonnementen, donaties, enzovoort.
  • Betaal cash! Mensen die alles pinnen, ervaren geen ‘betaalpijn’ en geven zo 15% meer uit.
  • Neem alleen een account op een streamingdienst als je echt van plan bent en tijd hebt te kijken. Ik heb alleen een streamingsdienst in de kerst- en zomervakantie. De rest van het jaar heb ik er geen zin in of tijd voor en dit scheelt geld.

Op pad en besparen

  • ‘Ga toch fietsen’ dat is mijn bespaartip. Ja, ook als het wat verder weg is, het geeft je heerlijk de tijd om buiten te zijn én bezig te zijn. Ik ben sinds ik meer fiets helderder in mijn hoofd, ik zit lekkerder in m’n vel en ik houd geld over.
  • Wij logeren altijd een weekje bij familie in Amsterdam, als hij met vakantie is, gratis hotel! Hij weet ook altijd hele leuke en goedkope uitjes, omdat hij er woont. Deze lezers heeft nog een handige tip: Nooit meer betalen voor parkeren met de auto? Prettigparkeren.nl en je weet direct op welke plekken je kosteloos je auto kan parkeren. Niet betalen en extra lichaamsbeweging, win-win.

Hoofdfoto: Chang Duong via Unsplash, foto in bericht: Pexels.

Recept: winterse salade met venkel en veldsla

Hutspot, erwtensoep, stamppot boerenkool… Heerlijk, maar soms snak je midden in de winter gewoon naar knapperige rauwkost. En dat is ook helemaal niet zo raar, want rauwe groenten dragen – meer nog dan gekookte – bij aan je psychische welzijn. Maar hoe vul je ’s winters je saladekom verantwoord? Nou, bijvoorbeeld met veldsla. Dat is namelijk een echte wintergroente, die ook nog eens bomvol vitamine C, foliumzuur en andere geweldige gezondheidsbevorderaars zit.

Smaakmaker venkel

Maar veldsla alleen is wel wat saai. Gelukkig ben je voor de broodnodige smaak en variatie niet aangewezen op kastomaten. Meer passend bij het seizoen zijn toevoegingen als rode ui, winterwortel, blaadjes van dat prachtig gevlamde, pittige witlof-zusje roodlof en last maar zeker niet least venkel: een verrassende smaakmaker in salades!

Oké, venkel komt momenteel beslist niet uit Nederland. Maar omdat het een lang houdbare groente is, die dus niet ingevlogen hoeft te worden, is het ook ’s winters best oké. Bovendien heb je er voor een salade maar een beetje van nodig; met één knol kun je makkelijk meer dagen achtereen een bak salade maken.

Tip: Wil jij leren hoe jij een gezond én lekker eetpatroon aan jouw levensstijl kunt toevoegen? Kijk dan eens naar de workshop ‘Gezond eten? Ja lekker!’ in de Genoeg Academie.

Leve de mandoline

De salade hieronder is het makkelijkst te maken én wordt het lekkerst wanneer je de ui, wortel en venkel fijn schaaft met een mandoline (een handig keukenhulpstuk). Heb je geen mandoline? Gebruik dan het grootste en scherpste mes dat je kunt vinden en snijd de groenten zo fijn als je kunt. De wortel kun je ook raspen op een grove rasp.

Recept: Veldsla met wortel en venkel

Nodig voor twee personen:

  • Een ons veldsla
  • Een kwart tot een halve venkelknol
  • Een kleine winterwortel
  • Een paar blaadjes roodlof (wat radicchio of een handje rucola kan ook)
  • Een kleine rode ui (of een bosuitje of knoflookteen)
  • Een theelepel mosterd
  • Drie eetlepels olijfolie
  • Een eetlepel goede azijn
  • Een scheutje worcestershire sauce
  • Een likje honing
  • Peper en zout naar smaak
  • Een paar in plakjes gesneden olijven en/of wat kappertjes
  • Evt een handje walnoten gehakte of pompoenpitten

Bereiding:

  • Was de veldsla en slinger hem goed droog.
  • Pluk een paar blaadjes van de roodlof, was ze en droog ze goed. Scheur ze eventueel in kleinere stukken.
  • Schil en was de winterwortel en halveer hem over de lengte.
  • Halveer de venkel. Is het een erg grote knol, dan kun je zelfs een derde of een kwart nemen. Bedek de snijvlakken van het stuk dat je niet gebruikt; in de koelkast blijft het makkelijk nog een paar dagen goed. Was het stuk dat je gaat gebruiken en verwijder de harde kern, lelijke plekjes en verlept groen.
  • Schil de rode ui (of snijd de bosui of knoflookteen fijn).
  • Leg de mandoline over de kom en schaaf de gehalveerde winterwortel, de venkel en de rode ui. (Heb je geen mandoline, snijd de groenten dan zo dun als je kunt; de wortel kun je ook raspen op een grove rasp.) Voeg meteen zout, azijn, mosterd, honing en worcestershire sauce toe en meng goed; zo worden de groenten iets zachter, en de ui wat minder scherp.
  • Voeg vlak voor het opdienen de olijven, kappertjes, walnoten of pompoenpitten toe, leg de goed drooggeslingerde veldsla erbovenop en giet er een gulle scheut olijfolie over. Meng alles goed en laat het lekker zomers kraken tussen je kiezen.

Workshop gezond eten

Dit recept verscheen eerder op de website van Genoeg-redacteur Anne Pek. Wist je dat je bij Anne ook een interessante workshop kunt volgen over gezond eten? Je leert er onder andere wat een gezond voedingspatroon inhoudt en je gaat onderzoeken hoe je dit in jouw leven kunt inbouwen.

Van de straat: Eettafel

De mooiste bezittingen komen soms zomaar gratis naar je toe. Zo heeft een eettafel met een bijzonder verhaal inmiddels een prominente plek in de woning van Melchior. Welk gevonden voorwerp heeft bij jou een ereplekje?

Op zoek naar een tafel

Docent online communicatie Melchior van Velzen: ‘Toen ik weer op mezelf ging wonen, begon ik in een appartement dat op wat geërfde inventaris na vrijwel leeg was. Stel je een opklapbaar tafeltje met een enkele tuinstoel voor. Niet praktisch, en het zag er ook niet uit. In kringloopwinkels zag ik vooral veel aftandse en oude tafels, soms niet eens helemaal heel. Tja, wat wil ik nou, dacht ik. Het antwoord was: een beetje esthetiek. Dat is ook belangrijk. 

‘Op een dag kwam ik langs een huis waar ze aan het verbouwen waren. Twee mensen sjouwden deze mooie tafel naar een container, terwijl ze me zo aankeken van wil je misschien even helpen. ‘Zo, dát is een grote tafel!’ grapte ik. ‘Gaan jullie hem weggooien?’ Ik mocht hem hebben. Maar dan moest ik wel snel zijn, ‘want er is dalijk niet veel meer van over’. 

Veelgebruikt

Terwijl ik een auto met aanhanger regelde, mocht de tafel in de voortuin wachten. Hem drie etages omhoog sjouwen bleek pittig, zelfs met de twee U-vormige pootsegmenten verwijderd. Het massieve blad is zwaar en zo groot dat je er op zou kunnen slapen. De tafel heeft, door die grootte, een centrale plaats in mijn huis. Door de week is het een werktafel vol spullenstapels, in het weekend spelen mijn kinderen eraan, en als ik gasten heb is het een eettafel. Wat een geluk hè?’

‘Van de straat’ is een rubriek in Genoeg magazine. Wil je met jouw vondst in Van de straat? Stuur een mail met foto naar vandestraat@genoeg.nl.

Dit artikel van Martin van der Gaag verscheen eerder in Genoeg 125.