Categorie: Praktische tips

Koken met Genoeg: fermenteren

Posted on by Genoeg redactie

Dankzij het mysterieuze proces van fermentatie zijn appelschillen en klokhuizen nog nuttig te gebruiken. Bijvoorbeeld voor zelfgemaakte appelazijn: lekker in de sla, maar ook te gebruiken als haarconditioner.

Ons gezamenlijke verleden herbergt kennis die we zijn vergeten. Soms onterecht. Dan is het de moeite waard om die kennis op te diepen en opnieuw in de praktijk te brengen.

Een voorbeeld daarvan is de herontdekking van fermentatie: het transformeren van groenten, fruit, granen, zaden en noten met behulp van bacteriën, schimmels en gisten. Met als resultaat lekkere, houdbare en goed verteerbare voeding die vaak nauwelijks meer doet denken aan het oorspronkelijke ingrediënt.

Fermenteren is nooit weggeweest, want onontbeerlijk voor het maken van bijvoorbeeld alcohol, koffie en yoghurt. Maar omdat dat achter de muren van de voedselfabrieken gebeurt, zijn we ons er niet zo van bewust. Nieuw is dat fermentatie terug is in onze eigen keukens en in die van sommige professionele koks, zoals bij het gelauwerde Nijmeegse restaurant De Nieuwe Winkel. Met inmiddels twee Michelinsterren, een groene Michelinster én de titel ‘beste groenterestaurant van de wereld’.

Ik had het voorrecht bij De Nieuwe Winkel te eten toen de zaak ‘nog maar’ één ster had en het nog doenlijk was er een tafeltje te reserveren. Hoe krijgt chef-kok Emile van der Staak al die plantaardige ingrediënten zó heerlijk intens op smaak dat je van elke hapje en slokje wilt nakreunen? Zoals het licht bubbelende aperitiefje van witte seringenbloemen en basilicum? De krokante tempeh van Nederlandse quinoa? De naar chocolade smakende moes van tamme kastanjes? Allemaal dankzij fermentatie.

Niet alleen voor prof-koks

Nu zijn de ingenieuze gerechten van de Nieuwe Winkel niet voor ons huis-, tuin- en keukenkoks weggelegd. Maar sommige manieren van fermenteren zijn makkelijk thuis toe te passen. Denk aan zuurkool maken. Fermentatie is bovendien een mooie manier om restjes te verwerken en dus minder te verspillen.

Neem zoiets simpels als appelschillen en -klokhuizen. Daar kun je appelazijn van maken. Wel graag biologische appels gebruiken (bestrijdingsmiddelen doden de benodigde bacteriën op de schil, nog afgezien van de verdere schade die ze aanrichten). Vul een glazen pot met appelschillen en klokhuizen tot net iets onder de rand. Druk enigszins aan. Voeg water toe tot de schillen onder staan en leg er een schoteltje op, zodat de onder water blijven. Bind een doekje om de hals van de pot, zet zo’n vier weken weg op kamertemperatuur en je hebt azijn (controleer of het naar azijn ruikt). Zeven en in flessen bewaren. Het is niet erg als het troebel is. Heb je eenmaal appelazijn, dan kun je de droesem onder in een fles de volgende keer bij de schillen doen om het azijnmaakproces te versnellen.

Zuurkool op z’n Bombays

Duizend en één fermentatierecepten zijn inmiddels beschreven in verschillende boeken, waaronder het recent verschenen Zuurgoed. Zelf groente en fruit fermenteren van Sanne Zwart. Helder beschrijft ze in haar boek verschillende vormen van groenten en fruit fermenteren, de basisregels, tips en vervolgens allerlei recepten. De klassieke zuurkool, maar ook bijvoorbeeld ‘Bombay Kraut’ (zuurkool met ui, knoflook, kerrie), allerlei pickles met bijvoorbeeld knolselderij of tomaat, bijgerechten als atjar tjampoer en drankjes als gemberbier of kvas van biet.

En zelfgemaakte hummus. Die kun je ook maken zonder fermentatie, maar het proces mét levert een hummus met extra smaak op.

Recept

Hummus van gefermenteerde kikkererwten

  •  2 blikken kikkererwten (ca. 800 gram) of ca. 400 gram gedroogde kikkererwten
  • 4 eetlepels zuurkoolvocht
  • 6 eetlepels tahin (sesampasta)
  • 1 teen knoflook
  • olijfolie
  • peper en zout

Gedroogde kikkererwten een nacht laten weken, weekwater afgieten en in vers water zo’n half uur koken, eventueel langer als de kikkererwten nog niet zacht genoeg zijn. Giet af en laat afkoelen. Kikkererwten uit blik (die al gaar zijn) laten uitlekken.

Prak de kikkererwten met een vork, roer het zuurkoolvocht en twee theelepels zout door de bonen, druk de puree in een pot, laat wat ruimte over tot aan de rand, sluit de pot en laat zo’n drie dagen fermenteren. Maak er humus van door de kikkererwten tot een gladde puree te maken met keukenmachine of vijzel. Voeg de tahin, gehakte of geperste knoflook, olijfolie en peper toe en eventueel nog zout. Het traditionele citroensap is niet nodig omdat de fermentatie de puree al heeft verzuurd. De gefermenteerde hummus is ongeveer een maand houdbaar.

Fermentatie tips

Bonen

kikkererwten groeien helaas (nog) niet in ons klimaat. Als je ‘eten uit de buurt’ belangrijk vindt, kun je ook experimenteren met bruine bonen en kapucijners. Volg daarvoor het recept zoals hier voor hummus. Voeg eventueel smaakmakers als gemalen komijn toe.

Appelazijn

met appelazijn kun je bijvoorbeeld dressings en mayonaise maken. Maar er worden ook allerlei gunstige gezondheidsvoordelen aan toegeschreven. Een met water aangelengd glaasje appelazijn helpt vet eten beter verteren en kan andere spijsverteringsklachten helpen verlichten. Ook te gebruiken als haarconditioner en om het huis mee schoon te maken.

Workshops en benodigdheden

Sanne Zwart geeft fermentatieworkshops (zie Keukenboeren.nl) en noemt in haar boek adresjes voor fermentatiespullen, zoals potten, watersloten, kaasdoek en starterculturen. Voor sommige fermentatieproducten moet je een starter aanschaffen, zoals de schimmel koji voor de legendarische Japanse smaakmaker miso. Te koop bij bijvoorbeeld Petervanberckel.nl.

Dit artikel van Michiel Bussink verscheen eerder in Genoeg.

Vanuit huis werken: 8 mogelijkheden

Posted on by Heleen van der Sanden

Vanuit huis werken heeft als groot voordeel dat je niet dagelijks het verkeer in hoeft. Daarmee verminder je de drukte op de weg en de uitstoot van schadelijke stoffen. (Tenzij je al op de fiets of lopend naar je werk ging). Thuis werken heeft meer voordelen voor het milieu. Je gebruikt immers de ruimte en energievoorziening van thuis; er hoeft geen apart kantoor of bedrijf voor te worden gebruikt en verwarmd of gekoeld.

Zelf win je tijd, doordat je niet hoeft te reizen. Die tijd kun je gebruiken om bijvoorbeeld je eigen moestuin te beginnen en je kinderen het goede voorbeeld te geven door duurzamer te leven. Goed, thuiswerken is best een goede keuze als je jouw ecologische voetafdruk zo klein mogelijk wilt houden. Maar wat zijn de mogelijkheden eigenlijk om vanuit huis te werken? Wij zetten alvast 8 opties voor je op een rijtje.

1. Vintage webshop met tweedehands spullen

Door te zorgen dat mensen spullen die nog goed zijn hergebruiken, in plaats van nieuwe te kopen, draag je bij aan een betere wereld en een schoner milieu. Als je geïnteresseerd bent in vintage en tweedehands spullen, kun je een vintage webshop te starten. Met tweedehands verkopen kun je jouw passie voor unieke items combineren met het gemak van thuiswerken. Wil je zelf ook nog je creativiteit erin kwijt? Dan kun je misschien items en meubels pimpen en doorverkopen. Het is belangrijk om te bepalen welke doelgroep je wilt aanspreken. Richt je je op liefhebbers van retro meubels of verzamelaars van vintage kleding? Door vooraf goed onderzoek te doen naar jouw potentiële klanten, kun je een succesvolle webshop opzetten en vanuit huis werken.

2. Callcenter

Toegegeven, het is niet het meest uitdagende werk, maar een callcenter-baan biedt flexibiliteit en de mogelijkheid om vanuit huis te werken. Veel bedrijven huren externe medewerkers in voor hun klantenservice-afdelingen. Je kunt klanten helpen met vragen of problemen via telefoon, e-mail of chat. Voor deze functie is het belangrijk omdat je goede communicatieve vaardigheden en klantgerichtheid te hebt.

3. Schrijven

Maak thuis een werkplek, dan kun je ook als schrijver aan de slag. Schrijven is een populaire keuze voor mensen die vanuit huis willen werken. Er zijn veel mogelijkheden, zoals copywriting, contentcreatie, bloggen of zelfs het schrijven van boeken. Als schrijver kun je jouw expertise gebruiken om waardevolle content te creëren voor bedrijven en merken. Het is belangrijk om je te specialiseren in een bepaald onderwerp of niche en je schrijfvaardigheden voortdurend te verbeteren.

4. Administratie

Als je ervaring hebt met administratief werk, kun je vanuit je thuiskantoor aan de slag als administratief medewerker. Je kunt verschillende taken uitvoeren, zoals het bijhouden van boekhouding, facturering en gegevensinvoer. Nauwkeurig en georganiseerd zijn is een vereiste voor deze functie. Je kunt dit voor een werkgever doen, maar je kunt natuurlijk ook als zelfstandige aan de slag gaan.

5. Life coach

Als je anderen wilt helpen hun doelen te bereiken en een beter leven te leiden, kun je vanuit huis werken als life coach. Je kunt mensen begeleiden op verschillende gebieden, zoals carrière, relaties of persoonlijke ontwikkeling. Goede luistervaardigheden en empathisch vermogen zijn belangrijk voor het werken als een life coach. Zorg wel dat je over de nodige diploma’s beschikt, zodat je jouw cliënten écht iets te bieden hebt. Overigens, als je er snel bij bent kun je nog profiteren van het STAP-budget en de opleiding (bijna) gratis doen! Lees hier hoe je de aanvraag doet.

6. Virtual assistant

Een virtual assistant biedt administratieve ondersteuning aan ondernemers en professionals vanuit huis. Je kunt taken uitvoeren zoals beheren van e-mails, agendaplanning, organiseren van afspraken en bijwerken van social media-accounts. Het is voor een virtual assistant belangrijk om goed georganiseerd en communicatief vaardig te zijn.

7. Docent

Met de opkomst van online onderwijs zijn er steeds meer mogelijkheden om vanuit huis te werken als docent. Je kunt bijvoorbeeld (bijles) Engels, wiskunde, muziek of een andere vaardigheid onderwijzen aan studenten over de hele wereld. Of je geeft online colleges aan studenten in het hoger onderwijs die voor een online studie hebben gekozen. Je moet wel beschikken over de juiste papieren en over goede didactische vaardigheden en passie voor lesgeven beschikken als je als online docent aan de slag wilt.

8. Hybride werken

Heb je al een baan? Informeer dan eens bij je werkgever naar de mogelijkheden van hybride werken. Dit is een combinatie van thuiswerken en werken op locatie. Veel bedrijven bieden tegenwoordig hybride werkmodellen aan, waarbij werknemers de flexibiliteit hebben om een deel van hun werkweek vanuit huis te doen. Dit kan een goede optie zijn als je het beste uit beide werelden wilt halen. Het is voor hybride werken wel een must dat je over goede communicatie- en time managementvaardigheden beschikt. En op de dagen dat je wel naar het werk/kantoor gaat, kies je natuurlijk als het even kan voor de fiets!

Foto: Annie Spratt on Unsplash

Vier voor de prijs van 1: Basilicum vermeerderen

Posted on by Heleen van der Sanden

Iedereen die wel eens een basilicumplantje in de supermarkt koopt weet dat je die meestal niet lang in leven houdt. Een paar dingen helpen wel om het leven van de plant nog wat te rekken: de pot met plantje op een schoteltje zetten en dan van onderaf water geven, dus op het schoteltje. En oogsten door steeds de blaadjes af te knippen boven de plek waar nieuwe blaadjes groeien.

Basilicum vermeerderen

Lezeres Miki Koster wees ons op een mooi artikel over basilicumplanten uit de supermarkt. Daarin wordt uitgelegd dat de basilicumplant uit de supermarkt niet één plant is, maar een verzameling van bij elkaar gepropte miniplantjes. Die raken snel uitgeput en hebben weinig ruimte in hun kleine supermarktpotje.

Je kunt eenvoudig de kluwen miniplantjes voorzichtig in vieren scheuren en elk deel in een aparte, ruimere pot zetten. Vier basilicumplanten voor de prijs van één, die ook nog eens langer leven!

 

Pepcasts

Posted on by Genoeg redactie

Veel podcasts verdwenen afgelopen jaar achter betaalmuren, maar er valt nog veel moois voor niks te vinden. Drie recente redactiefavorieten:

1. Wat weet jij eigenlijk van mij?

Programmamaker Pam van der Veen vond de brieven die haar overleden moeder in de jaren zestig en zeventig aan haar vader schreef. Ze reconstrueert hoe haar moeder zich ontworstelde aan het huisvrouwenbestaan van haar generatie. Een fraai tijdsbeeld uit de DOCS-podcastreeks van Radio 1. Je luistert de podcast kosteloos via deze link.

2. Over geld praat je niet

Journalisten Aaf Brandt Corstius en Vincent Kouters hebben het wél over geld. Dit omdat ze het als zzp’ers wel móeten hebben over kapitaal opbouwen voor ‘later’. Maar ze hebben het ook over de ethische kanten van geldkeuzes. En over wel of niet besparen op gezinsvakanties of leuke jurkjes. De begintune is een meezinger van jewelste. Je luistert de podcast kosteloos via deze link.

3. Lobke Faasen Podcast

Spraakwaterval Lobke Faasen heeft een missie: plantaardige voeding promoten. Daartoe interviewt deze jonge diëtiste wetenschappers en zorgprofessionals, maar bijvoorbeeld ook ondernemer Traienne Pasteuning. Als ‘meisje uit het getto’ maakte ze carrière in het zakenleven. Tot ze een burn-out kreeg en een vegan kookstudio begon. Je luistert de podcast kosteloos via deze link.

 

Maak je eigen anti-muggenkaars

Posted on by Genoeg redactie

Deze kaarsen zien er niet alleen prachtig uit, ze houden ook muggen op afstand als je ‘s avonds in je achtertuin of op je balkon een glaasje wijn drinkt. Je maakt ze van citronella-olie, verse kruiden en drijfkaarsen.

Het recept voor deze kaarsen vonden we op Adventures in Making, een Amerikaans blog waar tot 2019 creatieve professionals en talentvolle hobbyisten hun ideeën deelden.

Benodigdheden

  • glazen potten
  • drijfkaarsen
  • citroenen en limoenen
  • citronella essentiële olie
  • verse kruiden
  • een stukje touw

Zo maak je het

Snijd de citroenen en limoenen in plakjes en houd ze nog even apart. Omdat ze drijven, voeg je ze pas op het laatst toe. Doe in elke pot wat verse kruiden. Je kunt nemen wat voorhanden is. In het voorbeeld zijn rozemarijn, citroentijm, lavendel en kamille gebruikt. Vul de potten voor de helft met water en voeg aan iedere pot ongeveer tien druppels citronella-olie toe. Leg de plakjes citrusfruit erop en vul de pot verder met water. Leg de kaarsen op het water en bind een stukje touw om de rand van de pot. En klaar is kees!

Meer DIY