Kneuteren op zijn Deens

De kortste dag van het jaar hebben we gehad. Toch zijn we nog niet verlost van koude en donkere dagen. Hoe kom je deze tijd van het jaar door zonder somber te worden? De Denen hebben er een beproefd middel voor: ’Hygge’. 

In Denemarken zijn de winters nog kouder en donkerder dan bij ons. Je zou verwachten dat het binnenzitten en het gebrek aan licht onze noorderburen somber maakt, maar in internationale geluksonderzoeken scoren Denen opvallend goed. Ze horen zelfs tot de gelukkigste mensen ter wereld. Hoe kan dat?

Het is niet dat de Denen massaal naar de zon vliegen. Integendeel. Ze proberen kou en duisternis niet te ontvluchten, maar omarmen ze juist. Meik Wiking, directeur van het Happiness Research Institute in Kopenhagen, vertelt hoe hij ooit met vrienden in een vakantiehuisje zat. De zon was om 4 uur onder gegaan, buiten lag een pak sneeuw. Ze zaten rond het haardvuur toen iemand vroeg: ‘Meer hygge dan dit kan het toch niet worden?’ Waarop een ander antwoordde: ‘Jawel, als het buiten ook nog gaat stormen.’

Hygge spreek je uit als ‘huuge’ met de g als in het Engelse ‘game’. Het laat zich nog het best vertalen met ‘gezellig’, maar je kunt ook denken aan knus en huiselijk. In 2016 verschenen elf boeken over hygge in het Engels, twee in het Nederlands, waaronder ‘Hygge’ van de zojuist geciteerde Meik Wiking. Je kunt dus gerust van een hype spreken. Een journaliste van The Guardian spreekt zelfs van een marketing complot: onder de vlag van hygge gaan gebreide sokken, kussens en kaarsen als warme broodjes over de toonbank. Ook ziet ze hygge als antwoord op de globalisering. Met het verdwijnen van grenzen voelen veel mensen de behoefte zich naar binnen te keren.

Wij zien vooral hoe hygge lijkt op leven volgens Genoeg. ‘Hygge is nederig en langzaam. Het is het verkiezen van het rustieke boven het nieuwe, eenvoudig boven protserig en sfeer boven opwinding’, schrijft Meik Wiking. Het gaat net als Genoeg over tevreden zijn met wat je hebt en over hoe je met kleine dingen het leven mooier kunt maken. Hygge is: zelf jam maken, met de hand een brief schrijven, praten met vrienden of thee drinken terwijl je naar de regendruppels op het raam kijkt.

Dus is het mistig en waterkoud, staat er een snijdende noorderwind of valt de regen in bakken naar beneden: geef jezelf eraan over. ‘We kunnen niet naar buiten’ wordt ‘We mogen lekker thuis blijven’.

Zelf aan de slag met hygge? Zo doe je dat:

• Een hyggelig interieur: kaarsjes, kussens, geen al te nieuwe meubels.
• Hyggelige kleding: je lievelingstrui, gebreide sokken, sjaals (Denen dragen ze ook in de zomer).
• Hygge met anderen: stel ‘wij’ boven ‘mij’, onderhoud je relaties, eet samen met anderen.
• Hyggelig eten: zelfgemaakte jam, stoofpot, koffie, taart, slowfood (hoe langer de bereidingstijd, hoe hyggeliger).
• Hygge in je hoofd: blijf in het nu, zet je telefoon uit. Ontspan je. Besef dat je het goed hebt. Neem tijd voor de dingen.