Je winkelwagen is momenteel leeg!
‘De trein kost een fortuin, het vliegtuig 10 euro’
We moeten minder reizen en vooral minder vliegen, hoor je steeds vaker. In België voegen ze de daad bij het woord met de campagne ‘Zomer zonder vliegen’. Waarom zou je? De Tegenlicht-uitzending ‘Reizen is het nieuwe roken’ geeft het antwoord.
‘Je kunt niet op een vliegveld uit het raam kijken, al die vliegtuigen zien en dan denken dat dit geen gevolgen heeft. Hier is geen milieuactivist aan het woord, maar Tony Wheeler, wereldreiziger en oprichter van Lonely Planet. Op 20 mei zond VPRO de Tegenlicht-aflevering Reizen is het nieuwe roken uit. Daarin kwamen opvallend veel mensen uit de reisbranche zelf in aan het woord. Mensen als Tony Wheeler, die mensen enthousiast probeerden te maken voor onontdekte gebieden, maar die zich inmiddels ernstig zorgen maken over de impact van de toeristenindustrie. Mondiaal is het de grootste groeisector, met een omzet van 8000 miljard dollar per jaar. Volgens Anna Pollock, vermaard toerisme-expert, kunnen we binnen 15 jaar nog eens twee keer zoveel hotelboekingen en twee keer zoveel vluchten verwachten. Daarmee verdubbelt ook de reisvoetafdruk. De permanente verplaatsing van mensen draagt nu al voor bijna 5 procent bij aan de opwarming van de aarde.
Zelfs touroperators maken zich zorgen. In de Tegenlicht-aflevering is te zien hoe Gerben Hardeman van branchevereniging ANVR de milieu-impact van reizen bespreekt met vertegenwoordigers van een aantal reisorganisaties. Zelf probeert hij het vliegtuig te vermijden waar het kan en kiest hij voor de trein. Maar de doorsnee consument ziet het niet zitten om met van alles rekening te houden, constateert hij. ‘Als je op vakantie gaat, wil je alle regeltjes achter je laten.’ Probleem is ook dat vliegen té goedkoop is, constateren de touroperators. ‘Mijn dochter gaat naar Londen en is super milieubewust’, vertelt iemand. ‘Toch neemt ze het vliegtuig, want voor de trein betaalt ze een fortuin en met easyJet vliegt ze voor 10 euro.’
Vliegen is geen reizen. Je bent er opeens. Heel zonde eigenlijk
Anna Pollock ziet geen oplossing in duurzaam toerisme, waarbij bijvoorbeeld vliegkilometers gecompenseerd worden met de aanplant van bomen. Het is een goed stap, zegt ze, maar we lopen hoe dan ook tegen de grenzen aan. Duurzaam toerisme kan dat niet voorkomen, alleen iets vertragen. Wat dan wel? Misschien iets minder vaak reizen, besluit de documentaire. En als je reist, doe dat dan bij voorkeur niet met het vliegtuig. Vlieg je toch, betaal dan de werkelijke prijs. We zien de 19-jarige Kirsten die met een tent in de rugzak vier maanden gaat rondtrekken, over land. Het vliegtuig mijdt ze bewust, vanwege het milieu, maar vooral ook omdat ze vliegen geen reizen vindt: ‘Je bent er dan opeens. Heel zonde eigenlijk.’
In België is dit jaar voor het eerst de campagne Zomer Zonder Vliegen. Vliegen is te vanzelfsprekend geworden, zeggen de bedenkers. We vinden het heel normaal dat de wereld aan onze voeten ligt. We reizen overal heen omdat het nu eenmaal kan. Maar het zorgt voor een enorme druk op het klimaat. Volgens hen is het schrappen van een vliegreis één van de meest betekenisvolle en efficiënte keuzes die je kan maken om je CO2-voetafdruk te verminderen. Bij het schrijven van dit stukje deden 1795 mensen mee aan de zomer zonder vliegen. Op de website laten ze zien hoeveel leuke alternatieven er zijn. Met de trein naar Zuid-Frankrijk, liften naar Bordeaux, met de fiets op vakantie in eigen land.