Categorie: Praktische tips

Zelf maken: gefermenteerde dranken zoals kombucha

Posted on by Sanne Simons

Kombucha is een verfrissend drankje dat bekend staat om zijn probiotische eigenschappen. Deze gefermenteerde thee kun je tegenwoordig op veel plekken krijgen, al is het aan de prijs. Voordelig en leuker is het natuurlijk om het zelf te maken. Iets minder bekend (maar zeker niet minder lekker) is waterkefir. Ook dit gefermenteerde drankje wordt steeds populairder en kun je eenvoudig zelf maken. Wij delen enkele tips en recepten.

Wat is kombucha

Kombucha is een gefermenteerde theedrank die wordt gemaakt door gezoete thee te mengen met een Kombucha-zwam van bacteriën en gisten. De suiker in het mengsel voedt de zwam, die de suiker vervolgens omzet in probiotica, zuren en vitaminen. Zo ontstaat een bruisende, lichtzure drank. Een Kombucha-zwam kun je bijvoorbeeld gratis krijgen van iemand die ook zelf Kombucha maakt, of je kunt het online bestellen.

Wat is waterkefir

Bij kefir denk je misschien aan het bekende melkkefir dat een beetje op yoghurt lijkt. Waterkefir lijkt meer op een lichtbruisende limonade en komt qua smaak in de buurt van kombucha. Je maakt de drank met kefirkorrels en het is net als kombucha een gefermenteerde en frisse drank. Waterkefirkorrels kun je eenvoudig online bestellen of bij sommige biologische winkels kopen. De korrels vermenigvuldigen zich dus als je eenmaal zelf begonnen bent, kun je ook gaan uitdelen.

Het alcoholpercentage in beide drankjes is lager dan 0,5 procent en is officieel dus verwaarloosbaar. Met de recepten hieronder heb je een basis om te beginnen, waarna je zelf verder kunt gaan experimenteren met de ingrediënten en verhoudingen.

Gezonde darmen, gezond leven

Er wordt steeds meer bekend over het belang van onze darmen op onze algehele gezondheid. De darmen worden ook wel ons ‘tweede brein’ genoemd en dat is niet voor niks. Zo bevatten ze ontzettend veel microbiomen, die zijn op veel manieren belangrijk voor onze algehele gezondheid. Een verstoord microbioom kan vervelende klachten geven zoals een lage weerstand, vermoeidheid en ‘hersenmist’. Door goed voor je darmen te zorgen, zorg je dus goed voor je mentale én fysieke gezondheid. Hoe kun je dat doen? Onder andere door te kiezen voor gezonde voeding. Probiotische bacteriën helpen hierbij en zitten in kombucha en kefir, maar bijvoorbeeld ook in zuurkool, olijven, wortels en zoete aardappels.

Basisrecept voor kombucha

Voor het maken van kombucha heb je 5 ingrediënten nodig: water, groene of zwarte thee, suiker, wat bestaande kombucha (of appelazijn) en een kombucha-zwam, ook wel ‘scoby’ genoemd. Na het fermenteren kun je het drankje eventueel nog verder op smaak brengen met fruit en kruiden.

Ingrediënten:

1 liter water

5 gram groene of zwarte thee

100 gram liefst biologische kristalsuiker

100 milliliter kombucha (of appelazijn) van de supermarkt

1 kombucha-zwam, ‘scoby’

Bereiden:

  • Breng 250 milliliter water aan de kook in een pan en laat hierin de theebladeren 15 minuten trekken.
  • Verwijder de thee en los de suiker op in het theewater.
  • Schenk het theewater in een weckpot (1,5 liter) en schenk hier de rest van het koude water bij, het water is dan lauw.
  • Schenk de kombucha (of appelazijn) bij de zoete thee in de pot en leg daarna de kombucha-zwam er voorzichtig in.
  • Sluit de pot af met een dunne (kaas)doek en een elastiekje, zo kan er wel zuurstof bij de drank maar geen stof of (fruit)vliegen.
  • Laat het geheel 7 tot 14 dagen fermenteren op kamertemperatuur op een donkere plek
  • Proef na deze tijd of de kombucha al lekker is. Hoe langer je de boel laat fermenteren, hoe zuurder het wordt en hoe minder suiker er overblijft.
  • De gegroeide zwam(men) haal je er voorzichtig uit, met een beetje van de drank. Zo blijft het goed en heb je wat kombucha voor een volgend brouwsel. Dit kun je in een pot bewaren, meteen nieuwe kombucha mee maken, of natuurlijk weggeven.
  • Zeef de rest van de kombucha met een plastic zeef, giet het drankje daarna in gla­zen flessen en sluit af. Zet in de koelkast om te bewaren.

Basisrecept voor waterkefir

Voor het zelf maken van waterkefir heb je slechts 3 ingrediënten nodig: water, waterkefirkorrels en suiker. Voor extra smaak kun je wat zoete, gedroogde, ongezwavelde vruchten toevoegen. Bijvoorbeeld een vijg, abrikoos, dadel, enz. Je kunt ook een schijfje biologische citroen toevoegen.

Ingrediënten:

200 milliliter (bron)water

20 gram korrels

10 gram biologische (riet)suiker

Bereiden:

  • Doe alle ingrediënten in een weckpot bij elkaar en roer zodat de suiker goed oplost.
  • Sluit de pot af met een doek en elastiek en zet deze op een plaats met kamertemperatuur.
  • Laat het drankje 2 dagen staan.
  • Optioneel: haal de vruchten eruit (dit is GFT-afval) en pers eventueel een halve citroen door de drank (als je niet al een schijfje erbij hebt gedaan).
  • Giet de kefir af door een plastic zeef, bijvoorbeeld in een mengkom. Daarna giet je de drank in glazen flessen. Sluit af en zet in de koelkast.
  • De kefirkorrels blijven achter in de zeef. Deze spoel je af onder stromend water en kun je opnieuw gebruiken.

Aan de slag

Waterkefir is dus iets sneller klaar dan kombucha. Bij beide drankjes wordt de suiker omgezet maar er kan een klein beetje restsuiker achterblijven. Hiervoor geldt: hoe langer je het drankje laat staan, hoe zuurder de smaak wordt en hoe minder suiker erin zit. Dat is een kwestie van uitproberen en kijken wat je zelf het lekkerst vindt. Je kunt naar smaak variëren met de verhoudingen en ook kleinere of juist grotere porties maken. Proost!

Meer koken en recepten

Bron: ‘Overprikkels brein’, Charlotte Labee. Kosmos uitgevers 2023.

Afbeeldingen bij artikel: Unsplash

Meer nieuws

DIY: Landkaartlamp vouwen

Posted on by Heleen van der Sanden

Oude landkaarten zijn dierbare souvenirs van vakantiereizen. En ze kunnen nog licht geven ook – als je ze als landkaartlamp een plek geeft bóven de tafel in plaats van erop. Zo promoveren ze van sta-in-de-weg op zolder tot blikvanger in je kamer.

Je hebt nodig voor 1 landkaartlamp:

  • 2 stukken landkaart (of ander stevig papier) van 50 X 76 cm
  • stanley- of ander scherp mes
  • potlood
  • liniaal
  • plakstift
  • doosje langwerpige kraaltjes
  • doosje ronde kraaltjes
  • rolletje stevig nylondraad
  • oude cd die kapot mag
  • fitting, lamp en snoer. Gebruik een lamp die niet heet wordt, ee =n spaar- of ledlamp
  • vouwbeen, brievenopener of schaar
  • hamer en 1 dun spijkertje

Aan de slag!

Je maakt de vouwlamp met wat geduld, het vouwschema en de uitgebreide werkbeschrijving in Genoeg 138. Dit nummer verschijnt op 14 september.

Vouwschema vouwlamp

Recept: paddenstoelenrisotto

Posted on by Sanne Simons

Het is herfst: paddenstoelentijd! Hoe vochtiger het weer, hoe meer hoedjes er overal opduiken. Je kunt ze natuurlijk zelf plukken. Maar ook de supermarktschappen liggen het jaar rond vol met betaalbare kweekpaddenstoelen, champignons voorop. Paddenstoelen zijn lekker en gezond: ze bevatten weinig calorieën en juist veel zogeheten bètaglucanen. Ideaal voor een herfstig recept!

Anti-depressivum

Bètaglucanen zorgen ervoor voor dat zo’n waterrijk groeisel als de paddenstoel toch stevig staat, want het zijn vezels en die houden vocht vast. Steeds meer onderzoek laat zien dat vezels cruciaal zijn voor onze gezondheid. Niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk. Zo vonden diverse onderzoeken een verband tussen een vezelarm dieet en depressie. Genoeg reden dus om regelmatig paddenstoelen te eten!

Lekker veel groenten

Wat past er beter bij de herfst dan een lekkere, dampende paddestoelenrisotto? Toegegeven: wat calorieën betreft is risotto niet de meest gunstige keuze. Maar als je de risotto bereidt met lekker veel ui en andere groenten zoals selderij, valt het allemaal wel mee. En krijg je meteen een mooie portie groente binnen.

Paddestoelenrisotto

Nodig per persoon:

  • 75 gram risottorijst (Turkse tosya-rijst voldoet ook prima en is een stuk goedkoper)
  • 100 gram paddenstoelen
  • Een stengel bleekselderij
  • Een ui
  • (Olijf)olie
  • Een bosuitje
  • 225 ml of meer bouillon (bij voorkeur paddenstoelenbouillon)
  • Geraspte Parmezaanse kaas, naar smaak
  • Knoflook en tijm naar smaak
  • Eventueel een scheutje truffelolie

Zo bereid je de risotto:

  • Verwarm een pan met een dikke bodem (maar zonder anti-aanbaklaag) voor op een laag vuur.
  • Snijd de stengel bleekselderij over de lengte in twee of meer dunne repen en snijd die zo fijn mogelijk. Snipper ook de ui zo fijn mogelijk. Snijd de bosui in dunne ringetjes.
  • Doe een scheutje (olijf)olie in de pan en voeg de bleekselderij, de ui en eventueel wat tijm en knoflook toe.
  • Laat dit mengsel een minuut of vijf zachtjes fruiten terwijl je de paddestoelen schoonmaakt: veeg ze af met een stukje keukenpapier of spoel ze kort af, maar laat ze niet in het water staan – dan worden ze te nat. Snijd ze in plakjes.
  • Breng ondertussen water aan de kook en los het bouillonblokje erin op.
  • Draai het vuur onder de risottopan iets hoger, voeg de rijst toe en roer goed, zodat alle rijstkorrels glanzen. Laat kort bakken en voeg dan in scheutjes zoveel gloeiend hete bouillon toe dat de rijst onder staat. Roer krachtig – zeker de eerste minuten bakt de rijst snel aan -, zet het vuur lager en laat zachtjes koken. Voeg van tijd tot tijd wat bouillon toe terwijl je goed roert.
  • Maak een koekenpan heet, voeg een scheutje olie toe en bak de paddestoelen op hoog vuur.
  • Roer afwisselend stevig in de risottopan – waarbij je steeds als de rijst droog dreigt te worden nieuwe bouillon toevoegt – en in de koekenpan.
  • Voeg, als de paddenstoelen bijna gaar zijn, het fijngesneden bosuitje toe aan de koekenpan en bak nog even kort.
  • Is de rijst gaar genoeg naar jouw smaak, draai dan het vuur uit, voeg de paddestoelen, de geraspte kaas en eventueel een scheutje truffelolie toe en dien meteen op.

Tip: wil je de hoeveelheid groenten nog wat verder opvoeren? Deze risotto combineert heerlijk met geroosterde bieten.

Workshop gezond eten

Dit is een ingekorte versie van het recept dat eerder verscheen op de website van Genoeg-redacteur Anne Pek. Wist je dat je bij Anne ook een interessante workshop kunt volgen over gezond eten? Je leert er onder andere wat een gezond voedingspatroon inhoudt en je gaat onderzoeken hoe je dit in jouw leven kunt inbouwen.

Genoeg-workshop Gezond eten

Hoofdfoto boven artikel: Pexels

Meer Genoeg

Wildplukken: wat zijn de regels?

Posted on by Sanne Simons

De herfst is natuurlijk de tijd van de dwarrelende bladeren maar zeker ook van opkomende paddenstoelen, bramen en vallende kastanjes. Lekker, versgeplukt wild uit het bos! Maar dan het liefst zonder de natuur te beschadigen. Hoe zit het eigenlijk: mag je in Nederland überhaupt wildplukken? En wat zijn daarvoor de regels?

Natuurbescherming

Officieel is wildplukken in Nederland op veel plekken verboden. Dit heeft vooral te maken met de natuurbescherming. Het plukken van een handvol bramen of paddenstoelen lijkt misschien onschuldig, maar volgens ecologen kan dit een grotere impact hebben op de natuur dan je zou denken. Jij bent namelijk niet de enige in het bos, ook voor veel wilde dieren zijn paddenstoelen en bramen een belangrijke voedselbron. Als wij mensen alle struiken zouden leegplukken, dan komt de voedselvoorziening van bijvoorbeeld insecten en vogels in gevaar.

Kleine hoeveelheden worden gedoogd

Om deze redenen is wildplukken in een groot aantal natuurgebieden en diverse gemeenten officieel niet toegestaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor alle gebieden van Natuurmonumenten. Ga je hier toch plukken, dan riskeer je een boete. In de praktijk wordt plukken in veel van deze gebieden echter gedoogd, mits je slechts kleine hoeveelheden neemt en op de wandelpaden blijft. Het vaak gehoorde advies voor dit soort gebieden is dan ook om niet te wildplukken, of alleen in zeer beperkte mate. want het is toch wel zo fijn als we in de toekomst van dezelfde natuur kunnen blijven genieten als nu? Plukken op particuliere grond, zoals fruitboomgaarden van boeren, is vanzelfsprekend alleen toegestaan met toestemming van de eigenaar.

Alleen voor eigen gebruik

Los van deze ‘gedoogplekken’ zijn er ook plekken in ons land waar je wél gewoon legaal kunt plukken. Zo zijn er verspreid over Nederland meerdere pluktuinen, waar je tegen betaling bloemen en fruit kunt plukken. Daarnaast staat Staatsbosbeheer in zijn gebieden ook wildplukken toe. Belangrijk hierbij is dat het wildplukken in de natuur alleen voor eigen gebruik mag: hele emmers vol meenemen voor commercieel gebruik is verboden. Als richtlijn hanteert Staatsbosbeheer dat je ongeveer een vol ‘champignon-bakje’ van 250 gram mag meenemen.

Ook is het plukken op eigen risico. Dit is met name bij paddenstoelen van belang. Daarbij zijn de giftige en niet-giftige exemplaren namelijk niet altijd even makkelijk van elkaar te onderscheiden. Pluk daarom alleen soorten die je kent en waarvan je zeker weet dat ze veilig zijn

Barbara Krysztofiak – Unsplash

Adviezen Staatsbosbeheer

Met deze adviezen van Staatsbosbeheer weet je zeker dat je op een verantwoorde manier kunt wildplukken:

Oriënteer je vooraf goed

Zoals hierboven gezegd kan het van gebied tot gebied erg verschillen of je wel of niet mag wildplukken. Controleer dit daarom goed voor je op pad gaat. Pluk alleen in gebieden waar je mag komen en houd je aan de daar geldende regels.

Respecteer de natuur

Niets mis mee om van de natuur genieten maar bedenk wel dat je in de natuurgebieden in feite te gast bent. Gedraag je daar dan ook naar als je gaat wildplukken. Blijf op de wandelpaden, zodat je de dieren zo min mogelijk verstoort en de bodem niet vertrapt.

Pluk met mate

Complete struiken leegplukken wordt afgeraden. Als alle vruchten en zaden van een bepaalde plant worden geplukt, kan dit er op termijn namelijk voor zorgen dat deze soort uit het gebied verdwijnt. Pluk daarom maar een klein deel, zodat je hier volgend jaar ook weer kan gaan plukken. Bovendien doe je zo ook de andere wildplukkers een plezier.

Foto boven artikel: Zoe Schaeffer – Unsplash

Bron: Wandelmagazine

Waarom we vanaf nu allemaal buiten gaan sporten

Posted on by Sanne Simons

In onze westerse maatschappij leven we veel binnen. We werken, wonen en recreëren vooral in huis, op kantoor en in de sportschool. Vaak gaan we ook nog eens met de auto of bus naar al deze locaties toe. Regelmatig sporten is daarbij een goede manier om fit te blijven, stress te verminderen en je algehele gezondheid te verbeteren. Helemaal ideaal zou het zijn als we ook meer tijd buiten doorbrengen, omdat dit veel voordelen heeft voor onze fysieke en mentale gezondheid. Heb jij al eens aan buitensporten gedacht? Het is de ideale combinatie van gezond, leuk én voordelig.

Buiten zijn is goed voor je

Regelmatig buiten zijn is goed voor onze gezondheid: van in de natuur zijn en bewegen worden we gelukkig. Je kunt natuurlijk de natuur intrekken, zoals het strand, bos, duinen of heidegebieden. Maar een groene woonwijk of (stads)park biedt ook al veel voordelen voor onze gezondheid. Zo zet een groene omgeving aan tot bewegen en sociale interactie. Natuurlijk zonlicht helpt bij de aanmaak van vitamine D en het reguleren van onze interne klok. En frisse lucht zorgt onder andere voor stressvermindering en helpt de slaap te verbeteren. Klinkt ideaal, toch?

Inspiratie voor buitensporten

Bij buitensporten zorgt de natuurlijke omgeving daarnaast voor extra voordelen. Door de vaak oneffen terreinen train je meer spieren dan op vlakke, eentonige terreinen. En de zachte ondergrond, zoals in het bos of op het strand, is beter voor de demping bij het lopen of rennen.

Gelukkig zijn er veel sporten die zich prima lenen om naar buiten te verplaatsen. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Hardlopen
  • Bootcamp
  • Kettlebell
  • Yoga
  • Klimmen
  • Buiten fitness of obstacle training
  • Zwemmen in de natuur
  • Skiën (niet alleen in de winter!)
  • Bootsporten, zoals kanoën en roeien
  • Fietsen, bijvoorbeeld mountainbiken, wielrennen of outdoor spinning

Samen sporten

Uit onderzoek blijkt dat samen sporten ons gelukkiger maakt. Dit komt omdat tijdens het samen sporten de aanmaak van endorfine wordt gestimuleerd. Verder zorgt sporten met één of meerdere buddy’s voor betere sportprestaties en minder spierpijn. Wie wil dat nou niet? Ook zijn koppels die samen sporten vaak gelukkiger. Doordat je tijdens het sporten rekening met elkaar moet houden, heeft dit voordelen voor de rest van je relatie. Denk bijvoorbeeld aan hetzelfde tempo aanhouden tijdens het hardlopen.

Aan de slag!

Ben jij overtuigd van de voordelen van buitensporten en wil je aan de slag onder professionele begeleiding? Bij Outdoor Valley zijn ze gespecialiseerd in allerlei soorten buitensporten. Ze bieden een breed scala aan trainingen en groepslessen aan voor het hele gezin. Hun sportmotto luidt: slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding!

Ook kun je natuurlijk zonder begeleiding lekker zelf aan de slag. Ontdek het Rottermeren gebied met een gehuurde kano, ga voor een mooie rit op de mountainbike door het Hoge Bergse Bos of kies een van de vele andere activiteiten en maak er een sportieve dag uit van.

Bij het Genoeg health pakket krijg je nu onder andere 6 credits cadeau die je kunt inzetten voor verschillende sportlessen, zodat je kosteloos kunt meedoen. Zo kun je kijken welke buitensport het beste bij jou past!

4x Genoeg + Health pakket

Het laatste nieuws