Goed stoken: niet te warm, niet te koud

Bij veel mensen gaat deze tijd van het jaar de verwarming weer aan. Hoe stook je verstandig? Alvast een tipje van de sluier: zet de thermostaat niet te hoog, maar zeker ook niet te laag.

In de nacht

Over zuinig stoken hoor je nogal eens tegenstrijdige verhalen. Jij vertelt bijvoorbeeld dat je ’s nachts de verwarming op 15 graden zet. Volgens je buurman is dat onverstandig omdat je huis dan teveel afkoelt waardoor de cv-ketel ’s morgens extra hard aan het werk moet. Wat je ’s nachts bespaart zou daardoor direct weer teniet worden gedaan. In dit geval heb jij gelijk. Volgens Milieu Centraal is het een fabel dat je ’s nachts je huis op temperatuur moet houden. De hele nacht stoken kost meer energie dan ‘s ochtends opwarmen. De thermostaat ’s nachts op 15 graden zetten levert je al € 80,- per jaar op. Maar let op, er is een uitzondering. Heb je vloerverwarming? Zet je thermostaat dan op 17 of 18 graden, anders duurt het opwarmen te lang.

Verwarming niet te laag – minimaal 15 graden

Kun je de verwarming ’s nachts niet beter helemaal uit zetten? Nee, adviseert het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Het RIVM adviseert om het, ook ’s nachts, niet kouder te laten worden dan 15 graden. Bij lagere temperaturen kan vocht namelijk neerslaan op de ramen of in muren en plafonds trekken. Daardoor kunnen er schimmels ontstaan. Warme lucht kan meer vocht opnemen. Dat helpt om, samen met goed ventileren, het teveel aan vocht in de woning kwijt te raken.

Luchtvochtigheid

Een woordvoedster van Milieu Centraal legt uit dat dit advies om de verwarming niet te laag te zetten, geldt voor de woonkamer. In bijvoorbeeld de slaapkamer kun je de radiator uitzetten, omdat die via de vloer en de wanden indirect toch wel wat verwarmd wordt. En doordat in het stookseizoen slaapkamers meestal worden geventileerd met koudere buitenlucht, wordt het niet te vochtig in de slaapkamer. De koudere buitenlucht wordt namelijk in huis opgewarmd waardoor de luchtvochtigheid daalt.

Wel is het goed om de slaapkamerdeur dicht te houden, zodat er geen warme vochtige lucht uit bijvoorbeeld de badkamer naar de slaapkamer stroomt en daar afkoelt en condenseert. Ook is het goed om de luchtvochtigheid te checken met een hygrometer. Als de luchtvochtigheid wekenlang 70% of meer is, is het nodig om de ventilatie te checken. Heb je een automatisch ventilatiesysteem, kijk dan of het op de juiste stand staat en goed functioneert. Ventileer je via roosters, check dan of ze goed open staan en schoon zijn. Als dat niet helpt, kun je meer gaan verwarmen om het vocht weg te krijgen.

Wil je meer weten over gezonde lucht in huis? Kijk op de website van het RIVM. Tips voor zuinig stoken vind je op de website van Milieu Centraal.

8 tips om slim te stoken

Het wordt buiten weer killer. Je wilt niet in een koud huis zitten, maar je wilt straks ook niet steil achteroverslaan van de gasrekening. Acht tips om slim te stoken.

1: Toch maar terugdraaien

Huishoudens stoken in huis gemiddeld 20 tot 22 graden, maar bij een temperatuur van 18 graden is je woning echt ook nog behaaglijk warm. Dat scheelt behalve CO2-uitstoot, flink in je portemonnee. Draai je de temperatuur slechts een enkele graad naar beneden, dan scheelt dat jaarlijks gemiddeld 7 procent op je energieverbruik en dus ook op je rekening.

Bij 18 graden is het in huis ook nog lekker warm

2: Kachel laag of uit als je weggaat

De thermostaat terugdraaien als je het huis verlaat, is beter dan de verwarming altijd op volle kracht aan laten staan. Natuurlijk hoef je de verwarming niet uit te zetten als je een halfuurtje weg bent. Maar als je langere tijd weggaat of naar bed gaat, draai de thermostaat dan een uur van tevoren terug. Het huis blijft die periode nog even op temperatuur.

Hoeveel graden minder?

Bij een graad of 15 wordt het huis niet ijskoud en duurt het ook niet al te lang om de kamers weer op te warmen, maar als het ‘s nachts erg afkoelt, kost dat wel energie en geld. Je kunt er ook voor kiezen om de temperatuur zo laag in te stellen dat de verwarming niet aanslaat, afhankelijk van de woning(isolatie) is dat tussen de 7 en 12 graden.

Het is overigens een misverstand dat ineens opwarmen in de ochtend veel extra energie kost als de nachttemperatuur laag is. Alleen voor zeer goed geïsoleerde huizen met lage temperatuur vloerverwarming of wandverwarming, geldt dat het zuiniger kan zijn om de nachttemperatuur maar 1 of 2 graden terug te draaien.

3: Koop sloffen (en een muts)

Binnenkort (op 2 februari 2024) is het Warme Truiendag, een ludieke actiedag om aandacht te vragen voor het klimaatprobleem waarbij mensen en organisaties worden opgeroepen de kachel laag te zetten en een trui aan te trekken om zo hun CO2-uitstoot te verminderen. Maar daar hoef je natuurlijk niet op te wachten. Je kunt zelfs nog verder gaan dan een warme trui. Dat 80 procent van je warmte je lichaam via je hoofd verlaat, is een fabeltje, maar je handen, voeten en hoofd koelen wel snel af. Met een muts aan de ontbijttafel aanschuiven voelt dan misschien wat gek, maar het scheelt al snel een paar graden stoken.

Andere handigheidjes om je innerlijk vuurtje op te stoken: drink veel warme (kruidige) thee of soep en kook winterse Hollandse maaltijden of juist pittige Oosterse gerechten met veel rode peper of curry. En doe een huishoudelijk klusje: als je stilzit, krijg je het veel sneller koud.

Tip: zelf handwarmers naaien? Bekijk de instructie op onze site.

4: Draai radiatoren dicht

De thermostaat zit meestal in de belangrijkste ruimte van het huis, de woonkamer. Dit is een grote ruimte die wat langzamer warm wordt dan kleine ruimtes zoals de badkamer en de hal. Draai daarom zodra de verwarming een tijdje aanstaat, handmatig de verwarmingen dicht in die ruimtes. De verwarming stopt namelijk niet uit zichzelf met stoken zolang het in de ruimte waar de thermostaat hangt nog niet de temperatuur is die je hebt opgegeven. Je kunt natuurlijk ook de radiatoren in weinig gebruikte ruimtes standaard dichtdraaien.

5: Warmwaterkruik

Veel mensen vinden het niet prettig om de slaapkamer warm te stoken, want dat zorgt voor een muffe slaapomgeving. Zelfs met het slaapkamerraam open slapen als het vriest kan prima als je onder een dik dekbed ligt. Toch kunnen je voeten dan nog steeds koud aanvoelen – ook met dikke sokken aan. Schaf in plaats van een elektrische deken, een ouderwetse warmwaterkruik aan en leg die aan het voeteneind. Heerlijk warm voor weinig geld. En de kruik blijft onder de deken lekker lang warm. Slaap lekker!

6: Houd het droog

Het klinkt misschien tegenstrijdig om koude lucht van buiten binnen te laten in het stookseizoen, maar toch is dit geen energieverspilling. Binnen wordt de lucht snel vochtig door douchen, koken en zweten. Vochtige lucht warmt minder snel op, dus is het zaak de luchtvochtigheid binnenshuis te beperken. Een al te droge lucht (vaak veroorzaakt door een loeiende centrale verwarming) is overigens ook niet erg gezond, streef naar een luchtvochtigheid van 40 procent. Meer informatie over ventileren en luchtvochtigheid staat op de website van Milieu Centraal.

7: Neem een klokthermostaat

Met een klokthermostaat, bij voorkeur een die op afstand te regelen is, kun je ervoor zorgen dat je huis warm is als je thuiskomt zonder dat de verwarming de hele dag hoeft te loeien. Stel deze ongeveer een uur van tevoren in op een prettige temperatuur.

8: Isoleer

Een tip voor de langere termijn. Via ramen, buitenmuren, daken en vloeren – kortom, de hele rand van het huis – verlaat veel warmte het huis. Met dubbelglas, gevel-, dak- en vloerisolatie kun je veel besparen. Je zult merken dat de thermostaat niet eens meer aanslaat wanneer je die ‘s nachts op 15 graden zet, omdat de temperatuur in huis niet meer beneden die waarde komt. Dat scheelt uiteraard ook wanneer je het huis weer warm(er) wilt stoken en uiteindelijk dus op de gasrekening. Isolatietip: isoleer radiatoren en verwarmingsbuizen in je huis, de investering in materiaal en tijd is gering, en je kunt het eenvoudig zelf doen!

Bijhouden

Wil je weten hoeveel je nu gebruikt en kunt besparen? Reken het uit met de Energiebespaarwijzer

Bron: Milieu Centraal.

Tekst: Petra Kruijt / Miriam Notenboom