DIY: eenvoudig je energieverbruik verlagen en wooncomfort vergroten

Je woning verduurzamen onbetaalbaar? Met wat vindingrijkheid kun je ook voor weinig geld je energieverbruik verlagen en je wooncomfort vergroten, weet Dirk Wiedijk. Vorig jaar herfst bouwde deze ‘hobbyist-uitvinder’ een zuil die de opgestegen warmte van de radiatoren terug naar beneden zuigt. ‘Plafondcirculatie’ noemt hij zijn verplaatsbare vondst.

Handig: de warmtezuil

Wiedijk bedacht de warmtezuil toen hij twee thermometers had laten slingeren en zag dat het vlak onder het plafond in zijn woonkamer maar liefst acht graden warmer was dan op de vloer. ‘We zaten met onze voeten dus in het koudste deel.’

Daarop monteerde hij op een plaat ter grootte van een liggend ventilatiekacheltje vier staande balkjes die bijna even lang zijn als zijn plafond hoog is; in zijn geval 2,70 m. Aan die staanders bevestigde hij drie hardboard platen van dezelfde lengte. De vierde plaat maakte hij vijftig cm korter, waardoor de zuil aan de onderkant een ‘uitblaasopening’ kreeg. Vlak boven die opening hing Wiedijk het kacheltje op, de ventilator naar beneden gericht. Met een aluminium plaat beschermde hij het hardboard in deze opening tegen schroeien.

Verwarming flink omlaag

Sinds hij de zuil heeft, kan hij de thermostaat om zes uur ’s avonds al op 16 graden zetten, vertelt Wiedijk. ‘Met het kacheltje in de zuil op standje 1 of 2 blijft het op vloerhoogte tot bedtijd behaaglijk.’ Op deze manier heeft Wiedijk afgelopen winter 463 kuub gas bespaard. ‘Al is ons stroomgebruik natuurlijk wel iets hoger geworden.’

Werkomschrijving

Nodig voor een plafondcirculatiezuil:

  • 1 ventilatiekacheltje
  • 1 hardboard vloerplaat die ca 4 cm groter is dan de omtrek van de voorzijde van het ventitlatiekacheltje
  • 4 voetjes (of wieltjes) voor onder deze plaat
  • 2 hardboard platen die zo’n tien cm korter zijn dan de afstand vloer-plafond, en zo breed als het kacheltje hoog is; dit worden de zijkanten van de zuil;
  • 1 hardboard plaat die zo’n tien cm korter is dan de afstand vloer-plafond, en zo breed als het kacheltje breed is; dit wordt de achterkant van de zuil;
  • 1 hardboard plaat die zo’n zestig cm korter is dan de afstand vloer-plafond, en zo breed als het kacheltje hoog is; dit wordt de voorzijde van de zuil.
  • 3 stukken aluminium plaat van 0,5 mm dikte om de binnenzijde van de zuil onder het kacheltje mee te bekleden; 2 hiervan ca 60 cm hoog, de derde ca 90 cm hoog
  • 4 staanders van ca 2×2 cm met de lengte van de lange hardboard platen
  • 4 hoekbeugels
  • 2 handvatten
  • 8 schroeven, voor de staanders
  • een doosje spijkers, voor de hardboardplaten

Werkbeschrijving:

  • Lijm de voetjes onder de voetplaat.
  • Schroef 2 staanders op een brede kant van de voetplaat en spijker hierop de achterkant van de zuil vast.
  • Bevestig vervolgens de 2 smalle hardboardplaten die de zijkanten vormen.
  • Bevestig op deze 2 smalle platen de hoekbeugels, ca 2 cm boven het punt waar de korte voorzijde straks eindigt.
  • Schroef de beide andere staanders op de voetplaat en spijker de zijkanten hieraan vast.
  • Bekleed de zuil met de aluminium platen; de 2 stukken van 60 cm tegen de zijkanten, het stuk van 90 cm licht gebogen tegen de achterwand.
  • Plaats het kacheltje op de hoekbeugels, met de uitblaaszijde naar de voetplaat gericht en de schakelaar aan de voorzijde van de zuil.
  • Bevestig de laatste, korte hardboardplaat op de staanders, zo dat aan de onderkant van de zuil een uitblaasopening van ca 50 cm over blijft.

De originele bouwtekening van Dirk:

Wonen in een tiny house en financieel vrij zijn? Hanne (25) vertelt er alles over

Hanne (25) woont samen met haar vriend in een tiny house in de bossen van Noord-België. ‘We woonden hiervoor in een appartement in een drukke stad. Maar we wilden graag financiële vrijheid en ruimte hebben. Dat hebben we nu en het is nog fijner dan ik had verwacht!’ Het tiny house kregen ze op een heel bijzondere manier. Hanne vertelt er alles over, van hoe ze dit op zo’n jonge leeftijd voor elkaar heeft gekregen tot de voordelen (en nadelen) van wonen in een tiny house.

Van stad naar natuur

Toen Hanne en haar vriend Sam (26) klaar waren met studeren, voelde dat voor hen als een moment van kiezen. In de stad wonen had voordelen maar ze hadden het contact met de natuur verloren. Hanne: ‘We vroegen ons af: hoe willen we dat ons leven eruitziet? We zagen veel minder spullen en juist meer contact met de natuur voor ons. Ook wilden we graag financiële vrijheid hebben. We wilden niet meer fulltime hoeven werken om ons dure huurappartement te kunnen betalen. En juist de vrijheid hebben om onze tijd in te richten en veel spontane dingen te kunnen doen.’

Duurzame tiny house

Zo ontstond het idee om in een tiny house te gaan wonen. Het stel deed mee aan het Vlaamse tv-programma Tiny House Battle, waarbij ze de wensen voor hun tiny house konden opgeven. Daarna gingen maar liefst twee bouwteams aan de slag om twee tiny houses te ontwerpen. Hieruit kozen Hanne en Sam de tiny house van hun dromen. ‘We vonden het belangrijk dat het een duurzame en creatieve tiny house zou worden,’ vertelt Hanne. ‘Dus onze wensen gingen vooral over herbruikbare materialen en een tweedehands, creatieve inrichting. Ook wilden we niveauverschillen in de tiny house. Zodat bijvoorbeeld het bed hoger staat en er daaronder ruimte is voor kasten.’

Ze kochten uiteindelijk de tiny house die het beste paste bij hun wensen. Met veel hergebruikte materialen en op wielen, zodat het verplaatst kan worden en zodat hun woning de ondergrond niet beschadigt. Hanne: ‘Dit vonden wij het meest duurzaam. Als we onze woning verplaatsen, zie je niet meer dat hier iemand heeft gewoond. Ik noem het mijn “Pipi Langkous-huisje”. Soms moet je springen om ergens te komen.’ De woning staat nu in bosrijk gebied in het noorden van België. Hanne: ‘Het is hier heel fijn wonen. Uiteindelijk willen we graag een eigen stuk grond, of samen met andere tiny house-liefhebbers op een stukje grond wonen.’

‘Ik noem het mijn “Pipi Langkous-huisje”. Het voelt als een binnenspeeltuin met al die verschillende levels.’

Hanne (25) over haar tiny house

Vrijheid

Het wonen in een tiny house heeft veel voordelen, vindt Hanne. Zo zijn hun totale woonkosten nu een stuk lager, waardoor zij en haar vriend minder hoeven te werken. Hanne: ‘De woning hebben we over twee jaar al afbetaald. En ook nu al zijn onze kosten enorm laag. Dit geeft ons de ruimte en tijd om regelmatig vrij te zijn. We gaan veel op pad met onze camper, bijvoorbeeld drie weken naar een mooie plek in Frankrijk.’

Ander voordeel is volgens Hanne het ontspullen, waar je met een tiny house niet aan ontkomt. ‘Ons appartement was helemaal gevuld met spullen,’ vertelt ze. ‘We hebben alles verkocht of naar de kringloop gebracht. Dit geeft een enorm vrij gevoel. Ik hecht nu meer waarde aan die vrijheid dan aan het hebben van spullen.’ Meer contact met de natuur heeft haar ook veel gebracht: ‘In de stad was ik snel overprikkeld en gestrest. Daar heb ik geen last meer van. Ik heb rust gevonden en voel me helemaal thuis. We leven met de seizoenen en ik ben véél meer buiten dan hiervoor. In de natuur ontspan je makkelijker dan in een stad.’

Op pad met de camer

Behelpen met de ruimte

Zijn er ook nadelen? Volgens Hanne zijn er vooral wat aanpassingen nodig om deze manier van wonen mogelijk te maken. Zelf heeft ze het er graag voor over. De nadelen van wonen in een tiny house volgens Hanne:

  • Er is weinig opbergruimte; Hanne en haar vriend hebben een mini-zoldertje en een tuinhuisje waar ook de fietsen staan
  • Met een kleine boiler is het warme water na 5 minuten op. Lang, warm douchen in de winter kan niet
  • Er is sowieso minder (binnen)ruimte. Werken doen ze bijvoorbeeld aan de eettafel, meetings plannen ze om-en-om, dan gaat het prima
  • Als het regent, lopen ze alle zand en modder zo naar binnen, er is geen halletje voor de schoenen en natte spullen
  • Plassen kan op een speciaal toilet in de tiny house, voor de rest moet je naar het composttoilet in het tuinhuisje. Hanne is daar inmiddels aan gewend (hoewel ze er ’s avonds laat weleens tegenop ziet), bezoek vindt dit soms vervelend

Verder is het voor mensen met een tiny house lastig om een plek te vinden waar ze langere tijd kunnen staan. Ook voor Hanne en haar vriend was dit een uitdaging. Hanne: ‘Wij hebben geluk gehad dat er iets moois op ons pad kwam. Anderen zou ik ook aanraden: vraag rond en ga bijvoorbeeld op zoek naar iemand die een grote tuin heeft, zodat je daar kunt staan. Kijk anders of er mogelijkheden zijn in je omgeving, desnoods voor een tijdelijke plek, dan heb je een start.’

‘Ik ben nu veel rustiger en gelukkiger dan hiervoor. Niet meer gestrest en overprikkeld.’

Hanne over klein wonen in de bossen

Bewust leven

Door het wonen in een tiny house kwamen er nog meer mooie dingen op haar pad. Hanne: ‘Alles wat ik had verwacht bij deze manier van leven, bleek waar te zijn. Zoals meer contact met de natuur en meer vrijheid. En daarnaast was het zelfs nog beter dan ik dacht. Zo zijn we ons heel erg bewust geworden van onze relatie met de natuur en welke impact we hebben op onze omgeving. We verbruiken nu veel minder. Alleen wat nodig is, meer hoeft toch niet?’

Meer Hanne lives on wheels

Wil je de avonturen van Hanne volgen? Op haar account Hanne lives on wheels deelt Hanne regelmatig mooie foto’s en video’s, en vertelt ze meer over deze manier van wonen. Naast wonen in een tiny house en hierover publiceren, werkt Hanne parttime als freelance dansleraar en tekstschrijver. Op haar website vind je hierover meer informatie.

Lisa maakte van haar rijtjeshuis een boerderij

Lisa (28) woont in een doorsnee Nederlands rijtjeshuis, in het groene hart tussen Utrecht en Amsterdam. Alleen is er inmiddels niet veel meer ‘doorsnee’ aan de manier waarop Lisa daar samen met haar partner woont. Het rijtjeshuis toverde ze namelijk om tot een boerderij, inclusief moestuin, kippen en een eigen supermarkt.

Klein begonnen

Inmiddels heeft Lisa een behoorlijk moestuin maar ze begon, net als de meesten, een stuk kleiner. Lisa: ‘Ik begon in de achtertuin met één moestuinbak. Doordat ik het leuk vond om te doen, groeide vanzelf de tijd die ik eraan besteedde. En zo is mijn moestuin uiteindelijk uitgegroeid tot de boerderij die het nu is.’ Hoe dat er nu uitziet? ‘In de achtertuin wonen de kippen en staat nog steeds de grote moestuinbak. De voortuin staat vol met grote bakken en emmers met groenten en fruit. Daarnaast heb ik sinds 3 jaar ook twee extra stukken moestuin dichtbij huis.’ In totaal heeft Lisa zo maar liefst 70 vierkante meter aan moestuin.

‘We eten het hele jaar van de oogst uit onze moestuin.’

– Lisa Moll

Supermarkt aan huis

Om het hele jaar van de oogst te kunnen genieten, is Lisa inmiddels expert geworden in het bewaren van groenten en fruit. Zo maakt ze gebruik van onder andere inmaken en wecken. Lisa: ‘Het inmaken heb ik van mijn moeder geleerd. Zij had vroeger een jam kraampje op de markt en de producten maakte ze zelf aan huis. De andere technieken heb ik mezelf aangeleerd via youtube en vooral door veel te proberen.’

Met alle ingemaakte en geweckte groenten vult Lisa een hele kamer in haar huis. ‘De kamer staat vol met stellingkasten die van boven tot onder gevuld zijn. Dat is onze supermarkt. Het is bedoeld om zelf het jaar rond van te kunnen eten. Daar is wel een behoorlijke voorraad voor nodig maar het lukt! En natuurlijk delen we ook met vrienden en familie, dat vind ik alleen maar leuk om te doen.’

In deze video op Lisa’s Youtube-kanaal legt ze de verschillende conserveer methodes verder uit.

Nieuwe conserveertechniek: pressure cannen

Een andere techniek die Lisa ontdekte en veel gebruikt is pressure cannen. Ze is hier erg enthousiast over: ‘Dit is de enige techniek waarbij je groenten, maar ook vlees en vis kunt conserveren zonder risico op botulisme, een gevaarlijke bacterie. Bij de andere technieken moet je eten bijvoorbeeld nog 10 minuten verwarmen voordat het gebruikt kan worden. Bij pressure cannen hoeft dat niet. De bonen kunnen zo koud in de salade.’

Volgens Lisa past deze techniek ook goed bij de tijdsgeest: ‘Veel mensen willen duurzamer leven en meer zelfvoorzienend zijn. Daar past pressure cannen goed bij omdat het makkelijk en veilig is.’ Lisa biedt inmiddels een eigen cursus pressure cannen aan.

16 eieren per week

Ook de 3 kippen op Lisa’s boerderij in een rijtjeshuis leveren haar veel op: ‘We hebben nu 3 kippen waarvan één erg enthousiaste, waardoor we wel 16 eieren per week hebben.’ Neemt dat niet veel ruimte in? Lisa: ‘Wij hebben krielkippen, die zijn iets kleiner waardoor ze ook minder ruimte nodig hebben. Maar de deur van het hok staat eigenlijk altijd open zodat ze door de hele tuin kunnen. Behalve in de moestuin, die is afgeschermd met een hekje.’

En de overige uitgaven? ‘Het hok is tweedehands en hebben we zelf nog aangepast met kit tegen bloedluis. Het voer kost zo’n 15 euro per ruime maand. We moeten soms poep wegvegen maar daar tegenover staat dat de kippen alle onkruid weghalen. Een mooie deal, als je het mij vraagt! We halen de kosten er ruim uit met alle eieren én de gezelligheid die de kipjes opleveren.’

‘Ik wil anderen inspireren om ook zelf groenten en fruit te kweken, eten en bewaren.

– Lisa Moll

Leven van de moestuin

Inmiddels kan Lisa rondkomen van haar werk met de moestuin: ‘Het is niet ruim maar voor mijn manier van leven is het genoeg. Ik ben graag thuis en daarnaast bespaar ik natuurlijk veel op boodschappen.’ De enthousiaste boerin loopt inmiddels bijna altijd in een tuinbroek met laarzen. Lisa: ‘Vanaf halverwege juni kom ik nooit met lege handen terug uit de moestuin. Ik leef in mijn moestuin en in de keuken.’

Tijdens haar studie leerde ze filmen en monteren en ze legt haar werk met de moestuin op die manier vast: ‘Via mijn kanalen probeer ik zo anderen te inspireren om zelf groenten en fruit te kweken, eten én bewaren.’

Lessen van Lisa

Welke lessen heeft Lisa voor beginners in moestuinieren? Lisa: ‘In het begin moet je veel leren en ontdekken, dat kost tijd. Kijk naar wat voor jou nu mogelijk is en begin daarmee. Een paar plantjes kan al genoeg zijn. Vind je dat leuk? Bouw dan stapje voor stapje uit. En ook belangrijk: focus op dingen die goed gaan. Fouten maken hoort er nou eenmaal bij. En dan is er ook nog het weer waar je geen invloed op hebt, dus wees blij met de gewassen die wél goed groeien.’

Meer weten?

Lisa maakt regelmatig content via haar youtube kanaal en website. Ook biedt ze cursussen aan voor wie zelf wil gaan conserveren.