Duurzaam leven met je hond: verklein de pootafdruk

Dat minder vlees produceren en consumeren enorm veel voordelen heeft is zonneklaar. Het is beter voor de gezondheid, het milieu, het zorgt voor minder dierenleed en ga zo maar door. Toch voeren we onze trouwe viervoeters nog steeds enorme bergen aan vlees. Onze huisdieren consumeren zo in totaal 20% van de gehele vleesproductie en laten daarmee een behoorlijke pootafdruk achter. Terwijl er ook plantaardige alternatieven op de markt zijn. Is zoveel vlees voor een hond eigenlijk wel nodig?

Veel vlees op het menu

Onze Max en Luna krijgen behoorlijk wat vlees voor de kiezen. Zo eet een kleine hond van 5 kilo per dag dezelfde hoeveelheid vlees als de gemiddelde Nederlander. De gemiddelde hond is zelfs groter en zwaarder, zo’n 15-20 kilo, dus dat loopt snel op. Hondenvoer wordt deels gemaakt van restvlees: bijproducten zoals organen die verder niet gebruikt worden, of vlees dat is afgekeurd voor de markt of consumptie door mensen. Maar er wordt meer dierenvoer geproduceerd dan het restvlees bij elkaar. Met zulke cijfers heeft het een enorme impact als we ook onze hond geen of minder vlees laten eten.

Afbeelding van Pawr

Plantaardige alternatieven

Er zijn voor huisdieren inmiddels ook al meerdere vleesvrije en plantaardige alternatieven op de markt. Soms stuit deze voeding nog op weerstand, want honden hebben toch vlees nodig voor een gezond en gelukkig leven? Een gangbare gedachte maar dit blijkt niet het geval te zijn. Honden kunnen namelijk net als mensen de benodigde voedingsstoffen ook uit andere ingrediënten halen. Uit onderzoek blijkt dan ook dat plantaardige voeding voor honden niet tot tekorten leidt en zelfs voordelen kan bieden.

De juiste voedingsstoffen

In Nederland gelden strenge regels voor hondenvoer. Het voer moet onder andere bepaalde eiwitten, vitaminen en mineralen bevatten. Al deze voedingsstoffen kunnen ook uit plantaardige ingrediënten worden gehaald. Bij plantaardige voeding wordt daarvoor een eiwitconcentraat gebruikt. Bijvoorbeeld uit rode biet, broccoli, quinoa of wortel. Met voeding waar de genoemde stoffen in de juiste hoeveelheden inzitten, kan een hond heel goed gezond oud worden. En daar is dus niet per se vlees voor nodig.

De voordelen

Een volledig of deels plantaardig dieet is goed voor het milieu en daarmee de pootafdruk van je huisdier. Daarnaast zijn er volgens de makers nog andere voordelen aan plantaardige voeding. Zo is het hypoallergeen, dus alle honden kunnen ertegen. Ook zitten er meer groenten in en dus meer gezonde vezels. Het voer is ook licht verteerbaar en kan dus ook geschikt zijn voor honden met maag- en darmproblemen. Verder zorgt vleesvrij voer minder snel voor overgewicht. Meer dan de helft van de honden heeft overgewicht, dus (deels) plantaardige voeding kan daarbij uitkomst bieden.

Tip: lees ook dit artikel met duurzame cadeau-ideeën voor je huisdieren.

Uitproberen?

Of je je hond plantaardige voeding wilt geven is natuurlijk aan jou als hondenbaas. Pawr is producent van plantaardig hondenvoer. De voeding die zij produceren is gemaakt van lokale ingrediënten, zonder geur- kleur- en smaakstoffen, het is soja- en glutenvrij en rijk aan superfoods. De verpakking is ook nog eens 100% recyclebaar. Ze bieden speciale proefpakketten aan in kleine verpakkingen. Zo kun je als hondeneigenaar eerst eens uitproberen of plantaardig voeding past bij jou en je hond. En natuurlijk welke groenten het meest in de smaak vallen bij je huisdier.

Let op: overweeg je bij problemen met je hond over te stappen op een andere voeding? Overleg dan eerst met je dierenarts. Het is af te raden om zelf (plantaardig) eten te maken voor je hond. Het beste is om goedgekeurde voeding te gebruiken die aan alle geldende richtlijnen voldoet.

Zelf maken: gefermenteerde dranken zoals kombucha

Kombucha is een verfrissend drankje dat bekend staat om zijn probiotische eigenschappen. Deze gefermenteerde thee kun je tegenwoordig op veel plekken krijgen, al is het aan de prijs. Voordelig en leuker is het natuurlijk om het zelf te maken. Iets minder bekend (maar zeker niet minder lekker) is waterkefir. Ook dit gefermenteerde drankje wordt steeds populairder en kun je eenvoudig zelf maken. Wij delen enkele tips en recepten.

Wat is kombucha

Kombucha is een gefermenteerde theedrank die wordt gemaakt door gezoete thee te mengen met een Kombucha-zwam van bacteriën en gisten. De suiker in het mengsel voedt de zwam, die de suiker vervolgens omzet in probiotica, zuren en vitaminen. Zo ontstaat een bruisende, lichtzure drank. Een Kombucha-zwam kun je bijvoorbeeld gratis krijgen van iemand die ook zelf Kombucha maakt, of je kunt het online bestellen.

Wat is waterkefir

Bij kefir denk je misschien aan het bekende melkkefir dat een beetje op yoghurt lijkt. Waterkefir lijkt meer op een lichtbruisende limonade en komt qua smaak in de buurt van kombucha. Je maakt de drank met kefirkorrels en het is net als kombucha een gefermenteerde en frisse drank. Waterkefirkorrels kun je eenvoudig online bestellen of bij sommige biologische winkels kopen. De korrels vermenigvuldigen zich dus als je eenmaal zelf begonnen bent, kun je ook gaan uitdelen.

Het alcoholpercentage in beide drankjes is lager dan 0,5 procent en is officieel dus verwaarloosbaar. Met de recepten hieronder heb je een basis om te beginnen, waarna je zelf verder kunt gaan experimenteren met de ingrediënten en verhoudingen.

Gezonde darmen, gezond leven

Er wordt steeds meer bekend over het belang van onze darmen op onze algehele gezondheid. De darmen worden ook wel ons ‘tweede brein’ genoemd en dat is niet voor niks. Zo bevatten ze ontzettend veel microbiomen, die zijn op veel manieren belangrijk voor onze algehele gezondheid. Een verstoord microbioom kan vervelende klachten geven zoals een lage weerstand, vermoeidheid en ‘hersenmist’. Door goed voor je darmen te zorgen, zorg je dus goed voor je mentale én fysieke gezondheid. Hoe kun je dat doen? Onder andere door te kiezen voor gezonde voeding. Probiotische bacteriën helpen hierbij en zitten in kombucha en kefir, maar bijvoorbeeld ook in zuurkool, olijven, wortels en zoete aardappels.

Basisrecept voor kombucha

Voor het maken van kombucha heb je 5 ingrediënten nodig: water, groene of zwarte thee, suiker, wat bestaande kombucha (of appelazijn) en een kombucha-zwam, ook wel ‘scoby’ genoemd. Na het fermenteren kun je het drankje eventueel nog verder op smaak brengen met fruit en kruiden.

Ingrediënten:

1 liter water

5 gram groene of zwarte thee

100 gram liefst biologische kristalsuiker

100 milliliter kombucha (of appelazijn) van de supermarkt

1 kombucha-zwam, ‘scoby’

Bereiden:

  • Breng 250 milliliter water aan de kook in een pan en laat hierin de theebladeren 15 minuten trekken.
  • Verwijder de thee en los de suiker op in het theewater.
  • Schenk het theewater in een weckpot (1,5 liter) en schenk hier de rest van het koude water bij, het water is dan lauw.
  • Schenk de kombucha (of appelazijn) bij de zoete thee in de pot en leg daarna de kombucha-zwam er voorzichtig in.
  • Sluit de pot af met een dunne (kaas)doek en een elastiekje, zo kan er wel zuurstof bij de drank maar geen stof of (fruit)vliegen.
  • Laat het geheel 7 tot 14 dagen fermenteren op kamertemperatuur op een donkere plek
  • Proef na deze tijd of de kombucha al lekker is. Hoe langer je de boel laat fermenteren, hoe zuurder het wordt en hoe minder suiker er overblijft.
  • De gegroeide zwam(men) haal je er voorzichtig uit, met een beetje van de drank. Zo blijft het goed en heb je wat kombucha voor een volgend brouwsel. Dit kun je in een pot bewaren, meteen nieuwe kombucha mee maken, of natuurlijk weggeven.
  • Zeef de rest van de kombucha met een plastic zeef, giet het drankje daarna in gla­zen flessen en sluit af. Zet in de koelkast om te bewaren.

Basisrecept voor waterkefir

Voor het zelf maken van waterkefir heb je slechts 3 ingrediënten nodig: water, waterkefirkorrels en suiker. Voor extra smaak kun je wat zoete, gedroogde, ongezwavelde vruchten toevoegen. Bijvoorbeeld een vijg, abrikoos, dadel, enz. Je kunt ook een schijfje biologische citroen toevoegen.

Ingrediënten:

200 milliliter (bron)water

20 gram korrels

10 gram biologische (riet)suiker

Bereiden:

  • Doe alle ingrediënten in een weckpot bij elkaar en roer zodat de suiker goed oplost.
  • Sluit de pot af met een doek en elastiek en zet deze op een plaats met kamertemperatuur.
  • Laat het drankje 2 dagen staan.
  • Optioneel: haal de vruchten eruit (dit is GFT-afval) en pers eventueel een halve citroen door de drank (als je niet al een schijfje erbij hebt gedaan).
  • Giet de kefir af door een plastic zeef, bijvoorbeeld in een mengkom. Daarna giet je de drank in glazen flessen. Sluit af en zet in de koelkast.
  • De kefirkorrels blijven achter in de zeef. Deze spoel je af onder stromend water en kun je opnieuw gebruiken.

Aan de slag

Waterkefir is dus iets sneller klaar dan kombucha. Bij beide drankjes wordt de suiker omgezet maar er kan een klein beetje restsuiker achterblijven. Hiervoor geldt: hoe langer je het drankje laat staan, hoe zuurder de smaak wordt en hoe minder suiker erin zit. Dat is een kwestie van uitproberen en kijken wat je zelf het lekkerst vindt. Je kunt naar smaak variëren met de verhoudingen en ook kleinere of juist grotere porties maken. Proost!

Bron: ‘Overprikkels brein’, Charlotte Labee. Kosmos uitgevers 2023.

Afbeeldingen bij artikel: Unsplash

Meer nieuws

Genoeg Magazine herfst 2023: repareer!

Het Redactioneel in Genoeg 138 door hoofdredacteur Frieda Pruim:

Mijn favoriete tv-programma is The Repair Shop (op de BBC, maar ook in eindeloze herhaling op Discovery). Iemand is erg gehecht aan een voorwerp (klok, tas, knuffel, vaas), vaak omdat het herinneringen oproept aan een overleden familielid. Maar het voorwerp is versleten of doet het niet meer. De geweldige ambachtslieden van The Repair Shop luisteren vol medeleven naar het verhaal en gaan vervolgens met een hoop ‘TLC’ (tender love and care) en talent aan de slag met deze spullen.

 Ze worden altijd weer prachtig, en als de eigenaars hun voorwerp komen ophalen, vloeien er vaak tranen. Meestal bij de ontvangers, soms bij de makers − en zelf houd ik het ook niet altijd droog. Daar moest ik aan denken toen ik het ‘Het genoeg van’-interview met cabaretier Hans Sibbel (Lebbis) in dit nummer las. Spullen maken je op zichzelf niet gelukkiger, zegt hij, maar de dierbare herinneringen die ermee verbonden zijn wel. En bovendien: waarom zou je iets weggooien wat nog te maken is? Daarom repareren Kitty Kilian en Elsa Buijs sinds april ook maandelijks kleding voor de deur van een modeketen in Utrecht.

Kitty komt aan het woord in onze nieuwe rubriek ‘Goed bezig’. Daarvoor spreken we vanaf dit nummer mensen die dicht bij huis een kleine bijdrage leveren aan een betere wereld. Want goed voorbeeld doet goed volgen, blijkt uit onderzoek (zie pagina 8 in het herfstnummer). Er valt nog veel meer te beleven in dit nummer. Redacteur Anne Pek legt uit waarom je niet gelukkig wordt van multitasken. Ex-hoofdredacteur Heleen van der Sanden en haar dochter Roos namen samen met een ‘voedselboskabouter’ een kijkje in het eetbare bos dat er mede dankzij hun (klein)dochter Sofie kwam. In het geldkatern geeft Marieke Henselmans vanaf dit nummer tips om geld te besparen. En Miriam Notenboom portretteerde journalist Vincent Kouters, die maar liefst een ton spaarde door ‘onder zijn stand’ te gaan leven. Hij kreeg er vrijheid en tijd voor terug. Dat klinkt aanlokkelijk! ● 

Bestel de nieuwe editie van Genoeg, of bekijk onze abonnementen.

Kom in actie tijdens World Cleanup Day

Stoor jij je ook aan al het zwerfafval op straat? Dan is het tijd om in actie te komen! World Cleanup Day is de grootste jaarlijks opschoonactie ter wereld. Inmiddels doen er miljoenen vrijwilligers mee uit zo’n 200 landen, waaronder Nederland. Dit jaar is World Cleanup Day op zaterdag 16 september 2023.

Doe mee

Wil jij je straat, wijk of gemeente schoonhouden? Pak de afvalprikkers uit de kast, trek oude kleding aan en schoonmaken maar! Je kunt opruimacties aanmelden bij Supporter van Schoon. Iedereen kan meedoen met World Cleanup Day: alleen, samen, met vrienden of met buren. Ook zijn er bedrijven, gemeenten en scholen die gezamelijk acties uitvoeren. Vele handen maken tenslotte licht werk.

Mooie acties

Op deze kaart van Supporter van Schoon kun je zien welke acties er allemaal al gepland zijn bij jou in de buurt. Zo zijn er veel acties van mensen die tijdens het hardlopen of wandelen met de hond al het zwarfafval opruimen. Ook zijn er acties van bedrijven. Zo is er een zorgstal die oproept om tijdens een rondje met paarden de omgeving meteen schoon te houden.

Het hele jaar door

Je hoeft je natuurlijk niet te beperken tot World Cleanup Day. Het hele jaar door kun je in actie komen voor een zwerfafvalvrij Nederland. Neem bijvoorbeeld je grijper mee als je een rondje gaat wandelen door de buurt, of meld je aan voor een beach cleanup. Het beste is natuurlijk als we met zijn allen zwerfafval helemaal voorkomen. Hiervoor is kennis over afval en afvalscheiding bijvoorbeeld belangrijk. En passende acties van de overheid, zoals statiegeld op flesjes en blik.

Meer informatie

Wil je meer weten over afval scheiden? In dit artikel geven we tips om je afval goed te scheiden, zodat waardevolle grondstoffen in de kringloop blijven. En wil jij minder afval produceren? In het boek uit onze shop ‘Leven zonder afval‘ lees je daar alles over!

Recept: paddenstoelenrisotto

Het is herfst: paddenstoelentijd! Hoe vochtiger het weer, hoe meer hoedjes er overal opduiken. Je kunt ze natuurlijk zelf plukken. Maar ook de supermarktschappen liggen het jaar rond vol met betaalbare kweekpaddenstoelen, champignons voorop. Paddenstoelen zijn lekker en gezond: ze bevatten weinig calorieën en juist veel zogeheten bètaglucanen. Ideaal voor een herfstig recept!

Anti-depressivum

Bètaglucanen zorgen ervoor voor dat zo’n waterrijk groeisel als de paddenstoel toch stevig staat, want het zijn vezels en die houden vocht vast. Steeds meer onderzoek laat zien dat vezels cruciaal zijn voor onze gezondheid. Niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk. Zo vonden diverse onderzoeken een verband tussen een vezelarm dieet en depressie. Genoeg reden dus om regelmatig paddenstoelen te eten!

Lekker veel groenten

Wat past er beter bij de herfst dan een lekkere, dampende paddestoelenrisotto? Toegegeven: wat calorieën betreft is risotto niet de meest gunstige keuze. Maar als je de risotto bereidt met lekker veel ui en andere groenten zoals selderij, valt het allemaal wel mee. En krijg je meteen een mooie portie groente binnen.

Paddestoelenrisotto

Nodig per persoon:

  • 75 gram risottorijst (Turkse tosya-rijst voldoet ook prima en is een stuk goedkoper)
  • 100 gram paddenstoelen
  • Een stengel bleekselderij
  • Een ui
  • (Olijf)olie
  • Een bosuitje
  • 225 ml of meer bouillon (bij voorkeur paddenstoelenbouillon)
  • Geraspte Parmezaanse kaas, naar smaak
  • Knoflook en tijm naar smaak
  • Eventueel een scheutje truffelolie

Zo bereid je de risotto:

  • Verwarm een pan met een dikke bodem (maar zonder anti-aanbaklaag) voor op een laag vuur.
  • Snijd de stengel bleekselderij over de lengte in twee of meer dunne repen en snijd die zo fijn mogelijk. Snipper ook de ui zo fijn mogelijk. Snijd de bosui in dunne ringetjes.
  • Doe een scheutje (olijf)olie in de pan en voeg de bleekselderij, de ui en eventueel wat tijm en knoflook toe.
  • Laat dit mengsel een minuut of vijf zachtjes fruiten terwijl je de paddestoelen schoonmaakt: veeg ze af met een stukje keukenpapier of spoel ze kort af, maar laat ze niet in het water staan – dan worden ze te nat. Snijd ze in plakjes.
  • Breng ondertussen water aan de kook en los het bouillonblokje erin op.
  • Draai het vuur onder de risottopan iets hoger, voeg de rijst toe en roer goed, zodat alle rijstkorrels glanzen. Laat kort bakken en voeg dan in scheutjes zoveel gloeiend hete bouillon toe dat de rijst onder staat. Roer krachtig – zeker de eerste minuten bakt de rijst snel aan -, zet het vuur lager en laat zachtjes koken. Voeg van tijd tot tijd wat bouillon toe terwijl je goed roert.
  • Maak een koekenpan heet, voeg een scheutje olie toe en bak de paddestoelen op hoog vuur.
  • Roer afwisselend stevig in de risottopan – waarbij je steeds als de rijst droog dreigt te worden nieuwe bouillon toevoegt – en in de koekenpan.
  • Voeg, als de paddenstoelen bijna gaar zijn, het fijngesneden bosuitje toe aan de koekenpan en bak nog even kort.
  • Is de rijst gaar genoeg naar jouw smaak, draai dan het vuur uit, voeg de paddestoelen, de geraspte kaas en eventueel een scheutje truffelolie toe en dien meteen op.

Tip: wil je de hoeveelheid groenten nog wat verder opvoeren? Deze risotto combineert heerlijk met geroosterde bieten.

Workshop gezond eten

Dit is een ingekorte versie van het recept dat eerder verscheen op de website van Genoeg-redacteur Anne Pek. Wist je dat je bij Anne ook een interessante workshop kunt volgen over gezond eten? Je leert er onder andere wat een gezond voedingspatroon inhoudt en je gaat onderzoeken hoe je dit in jouw leven kunt inbouwen.

Hoofdfoto boven artikel: Pexels

Meer Genoeg