Lieke* (36), vrijwillig maatschappelijk werkster, heeft een WIA-uitkering en moet leven van weinig. Ook vanwege het milieu is ze zuinig. Maar de auto en af en toe een verre reis: dat gunt ze zichzelf.Dit interview uit de rubriek Huishoudboekje in Genoeg Magazine lees je nu terug op de site!
Door: Eva Prins
Laag inkomen
Lieke: ‘Ik heb geen hoog inkomen, nooit gehad ook, maar dat voel ik bijna niet omdat ik het goed heb geregeld. Zo heb ik één rekening waar mijn inkomsten op binnenkomen en de vaste lasten van afgaan. Daar hoef ik dus nooit over in te zitten; die worden automatisch betaald. Verder houd ik mijn uitgaven nauwgezet bij en maak ik potjes. Daardoor weet ik precies wat ik waarvoor te besteden heb. En ik ben zuinig. Deels uit noodzaak, maar ook vanwege het milieu. Zo kijk ik altijd eerst of ik iets tweedehands kan vinden. Er zijn al zoveel spullen op de wereld, moet ik dan nog meer nieuwe kopen?
‘Kapotte spullen repareer ik in plaats van ze weg te gooien. Vrienden maken wel eens grapjes over mijn zuinige levensstijl. “Dat had of deed mijn oma vroeger ook”, zeggen ze als ze bijvoorbeeld mijn zeepblok zien, of als ik een kledingstuk repareer. Maar op deze manier is het me wel gelukt om in de loop van de jaren ruim zevenduizend euro te sparen. Dat geeft mij veel rust. Vijfduizend euro bewaar ik echt voor nood; daar blijf ik af. De rest spaar ik voor onder andere de auto en voor reizen. Dat is allebei niet zo duurzaam, maar voor mij heel belangrijk.’
Medische aandoening
Lieke: ‘Door mijn medische aandoeningen heb ik een beperkte mobiliteit en minder energie en zonder auto zou mijn wereld een stuk kleiner zijn. De afgelopen tien jaar rolde ik van het een in het ander. Ik had onder andere een herseninfectie. Verder heb ik scoliose, een verkromming van de wervelkolom, en recentelijk is een hartaandoening vastgesteld waarvoor ik momenteel een hartrevalidatietraject volg. Maar ik ben een heel gelukkig en tevreden mens hoor. Ik sta positief in het leven en ben dankbaar voor wat ik heb en nog wel, of weer, kan, zoals een stukje fietsen of de trap op lopen zonder buiten adem te zijn. Mijn situatie, financieel en qua gezondheid, heeft me nog meer doen beseffen dat het in het leven niet draait om dure spullen. Gezondheid is voor mij rijkdom. En mooie ervaringen. De afgelopen jaren heb ik veel mooie, verre reizen gemaakt. Als ik daar nu op terugkijk, denk ik wel eens: hoe heb ik dat gekund, financieel en qua energie. Ik heb ook wel roofbouw op mijn lijf gepleegd, maar ik wilde – en wil – leven. En als ik op reis ben, voel ik me fantastisch. Die reizen zijn echt het mooiste wat ik in mijn leven heb gedaan. Ik kan ook enorm naar zo’n reis toe leven en er lang op teren – dat heeft me afgelopen jaren echt geholpen op de been te blijven. Ja, natuurlijk heb ik wel last van vliegschaamte, maar dat weerhoudt me niet. Ook omdat ik denk ik dat ik uiteindelijk met mijn voetafdruk toch nog redelijk goed uitkom door de manier waarop ik leef.’
Het Huishoudboekje van Lieke
Tips van Lieke:
Op de datum
‘Bij de Lidl en de Jumbo hebben ze een “Verspil me niet”-bak. Voor heel kleine prijsjes koop je producten die op de datum zijn. Ik vul mijn voorraad er vaak mee aan door het eten in te vriezen.’
Stel een aankoop uit
‘Koop iets niet meteen maar wacht een paar weken. Wil je het dan nog steeds heel graag? Kijk of je het tweedehands kunt kopen, vraag het voor je verjaardag of wacht op een aanbieding. Spreek uit waar je naar op zoek bent, misschien heeft iemand in je omgeving het liggen en kun je het ruilen of tegen een leuke prijs overnemen.’
Wees tevreden
‘Kijk naar wat je hebt in plaats van wat je niet hebt. Vergelijk niet met een ander. Alles kan altijd beter, mooier, luxer, maar is dat uiteindelijk waar je echt gelukkig van wordt? Het boek Als ik het leven over mocht doen van Bronnie Ware vind ik heel inspirerend. Geen mens die op zijn sterfbed rept over die dure auto of overvolle inloopkast. Tijd met geliefden en ervaringen, dat blijkt ware rijkdom te zijn.’
Dit artikel van Eva Prins verscheen eerder in Genoeg Magazine. *De naam Lieke is gefingeerd voor online gebruik.
Ze verdienen flink meer dan ze uitgeven, en dat bevalt vijftigers Monique en Berend* goed: ‘Het geeft een groot gevoel van vrijheid.’ Dit interview uit de rubriek Huishoudboekje in Genoeg Magazine lees je nu gratis terug op de site!
Door: Miriam Notenboom
Sparen en tweedehands
Monique: ‘We hebben sinds ons afstuderen altijd meer verdiend dan we uitgeven. Niet dat we onszelf bewust iets ontzeggen, we hebben gewoon niet zo’n behoefte aan luxe. We fietsen bijvoorbeeld liever dan dat we de auto nemen, we kamperen graag en kleding kopen we net zo makkelijk tweedehands. Ik heb een gangbare confectiemaat, dat scheelt.
‘Onze drie meiden kopen inmiddels ook vrijwel al hun kleren tweedehands, die moeten niets van de Primark weten. Aan eten geven we ook niet opvallend veel uit, al eten we vrijwel volledig biologisch. Ik ben dol op boodschappen doen, dus ik ga wel vier keer per week naar de bio-super en dan neem ik altijd wel iets mee uit de bak met afgeprijsde producten. Dat betekent dat ik geregeld een maaltijd moet verzinnen rond onverwachte koopjes, maar dat vind ik juist leuk.
‘Van de week scoorde ik twee avocado’s voor één euro, daar kan ik echt van genieten. Zo hebben we gaandeweg een behoorlijk spaarbedrag vergaard. Het grootste deel staat gewoon op een spaarrekening, maar we investeren ook geregeld in crowdfunding-projecten. Verder hebben we obligaties van Het Blauwe Huis, een biodynamische kruidenteler, en zijn we lid van Coöperatie Odin. Daardoor krijgen we meteen korting op onze boodschappen daar. Die reserve geeft ons veel vrijheid.’
Minder werken
Monique: ‘Een paar jaar geleden kon Berend bijvoorbeeld gewoon een baan die hem niet meer beviel opzeggen en zich laten omscholen tot docent. Hij overweegt nu een aantal uur per week minder te gaan werken omdat het werk hem toch wel zwaar valt. Als ik zou willen, zou ik ook minder kunnen gaan werken. Maar ik vind mijn werk als business-analist bij een waterbedrijf erg leuk, dus dat doe ik niet. Iets waar we de afgelopen jaren trouwens wél veel geld in hebben gestoken, is ons huis. Dat is van 1927, dus het houtwerk vraagt permanent aandacht. Ook viel er een boel te isoleren: het dak, de kruipruimtes, de muren achter radiatoren.
‘Inmiddels is dat klaar en sinds 2019 hebben we zonnepanelen, dus onze energierekening is nu mooi laag. Iets anders waaraan we veel uitgeven, is aan vakanties. We gaan alle schoolvakanties weg. Niet naar dure hotels of campings, we zijn meer van de alternatieve bestemmingen. Maar onze wandelschoenen en kampeeruitrusting moeten gewoon goed zijn, en dat kost geld. Daar doen we dan niet moeilijk over. Al zijn twee van onze vijf tenten tweedehands.’
Het Huishoudboekje van Monique en Berend
Bespaartips van Monique:
Gratis kamperen
‘De afgelopen jaren hebben we heel wat weekends op campings van het Zuid-Hollands Landschap gekampeerd. Je mag daar gratis een paar dagen staan als je “kampeerbeschermer” bent. Dat kost 45 euro per jaar voor het hele gezin. Ze hebben twee prachtige kampeerterreinen, allebei vlak bij het strand. Je moet wel van stilte houden, wij stonden er in ieder geval vaak als enigen.’
Let op: op deze locaties gratis kamperen is niet meer mogelijk, natuurlijk kun je wel zoeken naar andere plekken om gratis te kamperen/verblijven.
Lokaal lunchen
‘We gaan zelden uit eten als we op vakantie zijn, we vinden het veel leuker om te koken met wat we in de supermarkt vinden. Als we toch uit eten gaan, bezoeken we liefst lunchtentjes van en voor de lokale bevolking. Je krijgt er veel verrassender maaltijden, en dat voor minder geld dan in de toeristische restaurants.’
Merinowol
‘We zijn op vakantie altijd blij met onze shirts van merinowol. Ze nemen geen luchtjes op, dus je kunt ze een hele tijd dragen zonder ze te hoeven wassen. Wol draagt heerlijk in de zomer én winter. Een goed shirt gaat lang mee, dat van Berend is al veertig jaar oud en dat van mij ziet er na acht jaar nog uit als nieuw.’
Dit artikel van Miriam Notenboom verscheen eerder in Genoeg Magazine. *De namen Monique en Berend zijn gefingeerd voor online gebruik.
Via haar online platform Thegreenlist.nl deelt Saskia Sampimon-Versneij vrolijke inzichten voor een duurzamere lifestyle. Sommige kende je oma ook al, andere zijn hypermodern. ‘Perfect duurzaam leven kun je niet. Je kunt alleen een betere versie zijn van jezelf.’ Dit artikel uit Genoeg magazine kun je nu gratis online teruglezen.
Tekst: Marion Rhoen
Foto’s: Roos van der Sanden
Als je bij Saskia Sampimon-Versneij binnenkomt, in haar huis aan een woonerf in Ouderkerk aan de Amstel, is het alsof je al eens bij haar op bezoek bent geweest. Bij het raam staan de plantenpotten van gerecyclede autobanden die haar man zo leuk vindt, in de zithoek ligt het kleed dat ze via Marktplaats ophaalde bij een meisje in de Amsterdamse wijk De Pijp, en daar staat het drankentafeltje dat ze kocht van een schoolmoeder met een vintage winkeltje.
Wie haar volgt, heeft dat allemaal op internet gezien. Op Thegreenlist.nl en op haar Instagramaccount doet Saskia (40), journalist en contentmaker, verslag van haar zoektocht naar een duurzamer leven. Ze startte die op 1 januari 2020, met een challenge om een jaar niets nieuws te kopen (tweedehands en circulaire producten mochten wel). Sinds maart 2023 wijdt ze zich fulltime aan Thegreenlist.nl. Op Instagram heeft ze 27.000 volgers. Het is daarmee volgens haarzelf ‘de grootste Instagram-community voor mensen die duurzamer willen leven’ in Nederland. Ze was regelmatig op televisie als ‘duurzame lifestyle-expert’, onder meer bij Koffietijd. En vorig jaar bundelde ze haar duurzame kennis op papier in Niks nieuws (maar toch zal het je verrassen), in eigen beheer uitgebracht en gedistribueerd.
Skibroek aan in huis
Sinds die challenge is er veel veranderd. Saskia is parttime vegetariër geworden. De thermostaat staat thuis op maximaal 17 graden; als ze het koud heeft, zit ze in een skibroek achter haar laptop. Ze breekt een lans voor fairtrade producten. Hoe is dat zo gekomen? Van thuis heeft ze het niet meegekregen, haar man evenmin. Ze maakte graag vliegreizen naar Azië, ze hield van shoppen. Saskia: ‘Bij ABN Amro maakte ik veel content over duurzaamheid. Over schaarste van grondstoffen bijvoorbeeld, en wat dat betekende voor de bank én de klanten. In 2015 werd ik moeder. Door dat alles ging ik meer nadenken over de toekomst van de aarde. Met je gebruik van spullen heb je daar direct invloed op. Ik bleek vier aardes per jaar te consumeren, berekende ik met de methode van Babette Porcelijn (schrijver van De verborgen impact, red.). Daar schrok ik van.’
Ze ging lezen, luisteren, documentaires kijken op Netflix en NPO. Maar af en toe werd ze daar ‘een beetje depressief’ van. ‘Ik ging op zoek naar positieve inspiratie. Op internet vond ik donkergroene blogs, maar daar sloeg de spruitjeslucht van af. Dat zat hem in de soms wat dwingende toon, en in het verlies van comfort: zelf je wasmiddel maken is niet haalbaar als je fulltime werkt, een gezin en een sociaal leven hebt. Ik dacht: het moet toch ook anders kunnen, zonder dat het voelt als huiswerk?’ Thegreenlist.nl werd een verslag van die zoektocht. Geen donkergroene site, maar eentje die varieert van licht tot donkergroen. In een jaar had ze 11.000 volgers, onder meer door de aandacht van traditionele media voor haar challenge om een jaar lang niets nieuws te kopen.
Saskia van The Greenlist in haar favoriete kringloopwinkel in Amstelveen. Foto: Roos van der Sanden.
Toegankelijke onderwerpen
De toon van Thegreenlist.nl is steeds enthousiast en wist-je-dit-al-achtig. Belerend moet het niet worden. Saskia: ‘Ik schrijf over mijn verwondering, om nieuwe mensen te bereiken. Die krijg je met toegankelijke, leuke onderwerpen. De makkelijke dingen, zoals clothing loops, leveren op Instagram de meeste reacties op.’ Bij die loops geven deelnemers elkaar een tas gebruikte kleding door, je haalt eruit wat je leuk vindt en stopt er iets in dat niet meer bij je past. Lofzangen op baking soda en schoonmaakazijn zijn er ook, sommige artikelen zijn bijna hardcore consuminderen.
Geleerd van Thegreenlist.nl: de gemiddelde Nederlander gebruikt per wc-bezoek 8,6 velletjes wc-papier, en dat kan best minder. En de velletjes vouwen is efficiënter dan frommelen. Dat artikel is trouwens van een van de zestien freelance redacteuren. Artikelen over het belang van stemmen voor de Provinciale Staten vind je er ook. Of over palmolie, een product dat onder vuur ligt vanwege de boskap die ervoor nodig is. ‘Zo zwartwit is het niet’, aldus Saskia. ‘Voor vervangers als kokosolie is veel meer grond nodig. Zulke posts zijn nodig om het totaalplaatje te snappen. Uiteindelijk draait het allemaal om minderen, minderen, minderen.’
Veertig vuilniszaken vol spullen
Dat minderen deed Saskia dus met spullen. Ze ruimde haar huis op volgens de aanpak van de Japanse opruimgoeroe Marie Kondo (met de beroemde vraag: does it spark joy?). Veertig vuilniszakken vol spullen vonden elders onderdak. Toen was het tijd voor meer. ‘We hebben ons huis zo veel mogelijk verduurzaamd. Ik ging minder vlees eten, seizoensgroenten kopen en letten op voedselverspilling. Dat laatste is écht makkelijk! En het levert nog geld op ook.’ Over haar worsteling met vliegen (uitslag: voorlopig niet meer doen) maakte ze een podcast.
Een podcast, nóg een kanaal, naast de site, Instagram en ook Pinterest en LinkedIn? Plus nog een nieuwsbrief. Waarom? ‘Het liefst bereik ik mensen die nog niet zo erg bezig zijn met duurzamer leven en ik zoek continu naar nieuwe manieren om dat te doen. Dat vind ik leuk, ik kan er mijn creativiteit in kwijt. En ik wil zien wat werkt en wat niet. Misschien komen er ook nog workshops, e-books, of een event.’ De keerzijde: ze is áltijd aan het werk. ‘Echt altijd! Ik heb een startend bedrijf waarin werk en privé ook nog eens door elkaar lopen, want ik leg mijn leven vast. Dat is meestal leuk, maar soms ook vermoeiend.’ En dat terwijl ze nooit de ambitie had om te ondernemen. Na lang piekeren (hoe moest het dan met geld?) hakte ze maart 2023 de knoop door. ‘Ik dacht: ik ga spijt krijgen als ik het niet probeer. En bij de bank ben ik vervangbaar, bij Thegreenlist.nl niet.’
Samenwerkingen
Saskia op de cover van Genoeg Magazine
Hoe het met geld gaat nu: dat verdient ze met samenwerkingen. Organisaties vragen of ze aandacht wil besteden aan hun producten of initiatieven, en daar krijgt ze geld voor. Bijvoorbeeld de zeepjes van Marcel’s Green Soap, ontwikkelingsorganisatie Oxfam, of een app om je energieverbruik te monitoren (de EnergyFlip).
Bang dat dat ten koste gaat van haar objectiviteit, is ze niet. ‘Ik denk goed na over elke samenwerking, want mijn volgers en lezers zien me als een autoriteit. Ik kijk goed of het past en of het een betere, duurzamere, keuze is. Ik vermeld het ook duidelijk als iets een samenwerking is.’ Uiteindelijk, zegt ze, is Thegreenlist.nl een commercieel bedrijf. ‘Zonder die samenwerkingen is er geen redactie, geen journalistiek uitzoekwerk. Eigenlijk is het niet veel anders dan Genoeg, dat heeft ook duurzame partnercontent in het blad.’
Soms maakt ze content voor de site van zo’n organisatie. ‘Daar krijg ik ook geld voor. Maar als iemand vraagt: wil je een braderie organiseren? Nee. Het moet altijd te maken hebben met journalistiek. Verhalen vertellen is wat ik goed kan. Ik had nooit gedacht dat je dat kunt combineren met iets goeds doen.’
Boek: Niks nieuws
Het boek Niks nieuws (maar toch zal het je verrassen) is ook een uitvloeisel van haar online werk. ‘Mijn persoonlijke zoektocht plus alles wat ik onderweg heb geleerd, heb ik daarin gebundeld. Ik heb er veel extra research voor gedaan en feedback gekregen van deskundigen. Daardoor ben ik weer wijzer geworden. Dat is ook goed voor mijn zelfvertrouwen. Alle vragen op het gebied van duurzame lifestyle kan ik nu wel beantwoorden, denk ik. En als ik het antwoord niet weet, durf ik te zeggen dat ik het moet uitzoeken. Dan is het gewoon een moeilijke vraag.’
Afgelopen herfst reed ze in een geleende elektrische auto langs meer dan 150 winkels om de boeken af te geven. Haar vader, die de tekstcorrectie deed, chauffeerde – voor de gezelligheid. Van de drieduizend exemplaren die Saskia had laten drukken, waren eind januari tweeduizend stuks verkocht.
Band met je spullen
Haar duurzame zoektocht bracht haar meer dan alleen kennis. ‘Ik ben tevredener geworden. Dat levert meer headspace op. Ik heb vroeger veel gewinkeld: winkel in, winkel uit. Daar moet ik niet meer aan dénken. Ik heb minder nodig dan ik dacht. En wat ik nodig heb, vind ik op Marktplaats of in de kringloop. Dat kost meer moeite, maar zo bouw je wel een band op met je spullen.’
Hamvraag is natuurlijk of we met lifestyleveranderingen de wereld gaan redden. ‘Poeh. De eerste keer dat ik mijn impact berekende, met het boek van Babette Porcelijn, zat ik op vier aardes. Nu zit ik op 1,9. Of één haalbaar is, weet ik niet. De gemiddelde Nederlander zit op 3,6. Als we onder de twee komen, is dat al een hele stap. Perfect duurzaam leven, zonder belastend te zijn voor de planeet, kun je niet. Je kunt alleen een betere versie zijn van jezelf. Wat gaat je goed af? Voor mij is dat kritisch zijn over spullen en voeding, voorlopig niet meer vliegen en mijn huis verduurzamen. Je kunt ook niet alles doen wat in mijn boek staat.’
Afgaande op de laatste Tweede Kamerverkiezingen, heeft een flink deel van de Nederlanders daar ook geen zin in. Saskia: ‘Ik sprak mensen die na de Kamerverkiezingen zeiden: nu moeten we nóg meer hameren op verduurzamen. Maar dat heeft geen zin. Ik denk: voor deze stemmers zijn problemen rond zorg, asiel en wonen groter en acuter. Die moet je óók aanpakken. Dan kom je bij de donuteconomie uit, van Kate Raworth. In dat model gaat het sociale ook mee.’ De Britse econome stelt dat we menselijke behoeftes moeten vervullen zonder de ecologische grenzen van de aarde te overschrijden. ‘Toen ik me vier jaar geleden begon te verdiepen in duurzaamheid, zei iemand: klimaatverandering, milieu, grondstoffen, ongelijkheid: het heeft allemaal met elkaar te maken. Dat vond ik toen heel vaag, ik zag de verbanden niet. Maar het is waar, denk ik nu.’
Deel van het systeem
Hoe dan intussen omgaan met de klimaatverandering? ‘Deze zomer was ik op Springtij, een festival over systeemverandering. Dat vond ik heftig hoor. Ik snap dat het niet gaat zonder systeemverandering. Maar je daarvoor inzetten, dat ligt andere mensen beter. Voor mij zijn praktische tips haalbaarder. Al ben ik natuurlijk wel onderdeel van het systeem.’
Zeg je systeemverandering, dan kom je uit bij de klimaattoppen. Saskia schreef niet over de top eind vorig jaar in Dubai. ‘Ik dacht: ik zie het allemaal wel. Ik weet niet zo goed hoe die afspraken uitpakken.’ Een club als Extinction Rebellion ontbreekt ook in het universum van Thegreenlist. nl. ‘Ik vind hen behoorlijk radicaal en activistisch. Ze willen bijvoorbeeld dat een grootbank als ING per direct stopt met het financieren van de fossiele industrie. Ik snap dat ze vinden dat banken daar niet snel genoeg mee zijn, maar mijn aanpak is gematigder, meer inspirerend. Ik heb natuurlijk ook bij ABN Amro gewerkt, dus misschien ben ik bevooroordeeld. Maar ik denk echt dat we mét grote bedrijven moeten verduurzamen.’
Ze heeft dus niet de A12 geblokkeerd, in Den Haag. Maar ze heeft wel meegelopen in de Klimaatmars, in november 2022 in Amsterdam. Dat was een gemoedelijker actie, zegt ze.
Innovatie
Een organisatie als Extinction Rebellion is natuurlijk wel nodig, zegt Saskia, om de systeemverandering in gang zetten. ‘Maar er moet ook innovatie komen. In zijn boek Hoe we een klimaatramp kunnen vermijden legt Bill Gates de nadruk op innovatie, innovatie en nog eens innovatie. CO2 opslaan, dat zou heel veel kunnen uitmaken. Maar ik weet ook wel dat klimaatwetenschappers ongerust zijn over het tipping point. Daar word ik naar van. 2023 was het warmste jaar ooit. Het enge van klimaatverandering is dat het zo geleidelijk gaat, het voelt niet urgent. Terwijl we er middenin zitten. Ik vind het eng, voor mijn zoontje al helemaal. Wat ik dan doe? Ik denk er niet te lang over na, en ga iets leuks doen.’
Met duurzaamheid bezig zijn geeft haar dan houvast, zegt ze. ‘Het heeft mijn leven leuker gemaakt, ik ervaar meer zingeving. Ik ruim een kast uit, ga oesterzwammen kweken of tuinieren. Ik ontmoet leuke mensen, dan hoef ik ook niet zo bezig te zijn met de slechte berichten.’
Dit artikel van auteur Marion Rhoen verscheen eerder in Genoeg Magazine (2024).
Het Redactioneel in deze editie van Genoeg Magazine, door hoofdredacteur Frieda Pruim:
Ga je nog wat leuks doen?’, vroeg een collega. We hadden een lang weekend voor de boeg, en zij ging naar het buitenland. Ik had geen grootse plannen. Een week eerder was ik een paar dagen op retraite geweest op een mooie plek in Drenthe. We waren met een groep, maar spraken niet met elkaar, en zetten onze smartphones uit. Ik had genoten van deze prikkelarme dagen. Wat zie je veel als je in stilte van bos en hei geniet, en wat smaakt eten heerlijk als je er niet doorheen praat! Daar had ik me weer eens gerealiseerd dat het voor je geluksgevoel niet zoveel uitmaakt wát je doet. Het zit ’m meer in de aandacht die je eraan schenkt. Dat probeerde ik toe te passen in mijn lange weekend.
Tijdens een wandeling praatte ik bij met een vriendin, en onderweg genoot ik van de uitbottende natuur. Mijn vriend en ik breidden ons geveltuintje uit en zaaiden daarin korenbloemen, klaprozen en kamille. Terwijl we daarmee bezig waren, raakten we aan de praat met mensen van een paar straten verderop die we nog nooit eerder gezien hadden. Onze buren begonnen ook in hun geveltuintje te wroeten en nodigden ons uit om een keer te komen eten. Toen het ging regenen, maakten we een hele voorraad falafelballetjes en champignon-notenballetjes voor in de vriezer. Daarna kroop ik met een boek op de bank. Een vriend kookte voor ons uit eigen tuin, met heerlijke brandnetelsoep als voorgerecht. Dit leven met genoeg beviel me uitstekend. Ook de Groningse striptekenares Barbara Stok leeft op die manier. Vanaf dit nummer deelt ze daarvan steeds iets met ons in een stripcolumn. Onder de alledaagse scènes die ze tekent, liggen vaak levensvragen zoals: Wat maakt een mens gelukkig? Wat is vrijheid? Wat is genoeg? In dit nummer maken we kennis met haar. ‘Terug naar minder?’, zegt zij. ‘Nee, we gaan vooruit naar minder.’
Nooit meer een tas kopen in de winkel! Met dit patroon maak je je eigen leuke tasje. De onderkant is dichtgehaakt, zodat er niets uitvalt. Hanne Clemens heeft dit tasje speciaal voor Genoeg ontworpen. Nergens anders te vinden dus!
Hanne Clemens breit en haakt kleding en accessoires en ontwerpt ook patronen. Deze tas is daar een voorbeeld van. Het is een echt Genoeg-tasje: simpel ontwerp, handig in het gebruik. Hanne gebruikte haakkatoen van Søstrene Grene (160 m/50 gr). Je kunt natuurlijk ook garens gebruiken uit je voorraad, uit de kringloopwinkel of van andere winkels. In Hannes uitvoering wordt de tas 28 cm breed en 32 cm hoog, dat is gemeten zonder hengsels. Maak je een proeflapje? Met het garen van Søstrene Grene leveren 24 toeren van 24 vaste steken een lapje op van 10 x 10 centimeter. Met dikker of dunner garen wordt de stekenverhouding anders. Dan valt je tas groter of kleiner uit.
Je haakt de tas van beneden naar boven. Eerst haak je een lange sliert van lossen en deze verbind je tot een ronde. Vervolgens haak je verschillende toeren vasten in kleurwerk om het dichte deel van de tas te maken. Daarop komen dubbele stokjes met lossen om het opengewerkte deel van de tas te creëren. Tot slot maak je de bodem van de tas met halve vasten dicht.
Het kleurwerk
De techniek die je hier gebruikt, heet Tapestry Crochet. Je neemt dan de draad waarmee je niet haakt mee door je haakwerk. Je haakt de vasten als het ware om de draad heen. Om het kleurwerk mooi en strak te maken, maak je een kleurwissel in de laatste vaste voordat je aan de nieuwe kleur begint. Deze ‘kleurwissel vaste’ haak je als volgt:
Steek de haaknaald in de volgende steek, sla de draad van kleur 1 om je haaknaald en haal deze door de steek. Er staan nu twee lussen van kleur 1 op de haaknaald (foto 1 hieronder). Sla de draad van kleur 2 om de naald en haal deze door de twee lussen(foto 2). Haak verder met kleur 2 (foto 3).
Opzetten: Haak 144 l in CK1. Sluit de lossenketting met 1 hv in de eerste l.
Eerste toer: haak in CK1 1 l en 1 v in de steek waar je net een hv in hebt gemaakt, dit is het begin van de eerste toer. Haak 1 v in de volgende 2 st. Haak 1 kwv in de volgende st en wissel naar CK2.
*Haak 3 v in CK2, haak 1 kwv met kleurwissel naar CK1. Haak 3 v in CK1, haak 1 kwv met kleurwissel naar CK2.* Herhaal van * tot * tot 4 l voor het einde van de toer. Haak 3 v in CK2, haak 1 kwv in met kleurwissel naar CK1, maak 1 hv in de eerste v van de toer om de toer te sluiten.
Vasten toeren: na deze eerste toer worden alle vasten toeren als volgt gehaakt:
Haak 1 l en 1 v in eerste steek, haak 2 v, haak 1 kwv met kleurwissel naar volgende kleur. *Haak 3 v, haak 1 kwv met kleurwissel*, herhaal van * tot * tot het einde van de toer en sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer.
Houd voor het wisselen van de kleuren de kleurwerk-chart aan (zie illustratie). Je werkt telkens met twee kleuren; de kleur die niet gehaakt wordt, neem je mee in de steken. Wanneer een blok van 4 toeren klaar is, knip je de draad af die je niet meer nodig hebt en begin je te haken met de nieuwe kleur. Haak op deze manier 24 toeren vasten. Hecht de draden af.
Netstructuur: de netstructuur boven aan de tas haak je in stokjes.
Ga verder met HK in de st waar je gebleven was. Haak 6 l, sla 2 st over, haak 1 dstk, haak 2 l. Sla 2 st over *haak 1 dstk, 2 l, sla 2 st over*. Herhaal van * tot * tot het einde van de toer en sluit de toer met 1 hv in het eerste dstk.
Haak 6 l, haak 1 dstk op het dstk uit de vorige toer, 2 l. *Haak 1 dstk op het dstk uit de vorige toer, 2 l.* Herhaal van * tot *, tot het einde van de toer en eindig met een hv in het eerste dstk van de toer.
Herhaal de bovenstaande toer 14 keer.
Bovenkant van vasten: 1 l,1 v in dezelfde st. *Haak 2 v in de losse-opening, 1 v in dstk.* Herhaal van * tot * tot het einde van de toer. Sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer.
1 l, 1 v in dezelfde st, 1 v in elke st. Sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer. Haal de draad door het lusje op je haaknaald, maak een knoopje en knip de draad af.
Sla 15 steken over en hecht je draad aan in de 16e steek. Haak 1 l en 1 v in deze st. Haak 41 v. Haak 90 l. Sla 30 st over en maak 1 v in de 31e st. Haak 41 v. Haak 90 l. Sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer.
1 l, 1 v in dezelfde st, 1 v in elke st en elke l van de vorige toer. Sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer.
1 l, 1 v in dezelfde st, 1 v in elke st. Sluit de toer met 1 hv in de eerste v van de toer.
Herhaal de bovenstaande toer nog 2 keer. Hecht af en knip de draad door.
Afmaken
Keer de tas binnenste buiten. Leg de tas plat neer met de ‘naad’ in het midden aan de achterkant. Haak de bodem van de tas dicht met hv in CK1.
Werk met de stopnaald alle losse draadjes netjes in en je tas is klaar!
Hanne Clemens (30) is marketeer en productontwikkelaar en woont in Veldhoven. Ze leerde al vroeg haken en breien van haar oma en een beetje van YouTube, maar ze werd pas echt verslaafd toen ze twee jaar geleden long covid kreeg. Ze moet nog steeds veel rusten. Haken en breien lukt gelukkig wel. Vorig jaar is Hanne een handwerk-community gestart in Eindhoven. De Knitters of Eindhoven breien en haken eens per maand met elkaar. Aansluiten? Volg dan Knittersofeindhoven voor alle updates. Op haar instagramaccount staan Hanne’s maaksels en ontwerpen.
