Categorie: Nieuws

Nieuws over creatiever leven met minder geld, met speciale aandacht voor mens, milieu en maatschappij.

Burgers in actie: ‘Stop vierde aanvliegroute Schiphol’

Posted on by Genoeg redactie

In actie komen voor de goede zaak, je talent en kennis inzetten om de wereld te verbeteren. Daarvoor hoef je geen beroemdheid te zijn, iedereen kan dit doen! In deze online rubriek nemen we daarom één van de vele burgeracties onder de loep. Deze keer: Stop 4de route, een actie tegen een geplande vierde aanvliegroute naar Schiphol. Wat is er aan de hand, hoe wordt er actiegevoerd, en heeft het nut? Je leest het in dit artikel!

Klein land, grote luchthaven

Midden in de drukke randstad van Nederland ligt de grote internationale luchthaven Schiphol. Schiphol groeit gestaag door en wil blijven concurreren met andere grote luchthavens. Dit doet Schiphol onder andere door de hub-functie: 40% van alle reizigers op Schiphol is namelijk overstapper. Zij betalen geen belasting en dragen dus niet bij aan de Nederlandse economie. Wel is dit een belangrijk verdienmodel voor bedrijven als Schiphol en KLM. Nu is er het plan voor een vierde aanvliegroute: pal over de provincies Gelderland, Utrecht en Noord-Holland. Met deze aanvliegroute is in het geheim al met simulaties getest. Het plan stuit bij omwonenden op verzet, want al deze vluchten zorgen voor veel geluidsoverlast, laagvliegend verkeer en luchtvervuiling. Zeer recent is in een rechtszaak ook bepaald dat de staat omwonenden onvoldoende beschermt tegen geluidsoverlast, en dat zij Schiphol beter in toom moet houden.

Schiphol: krimpen of niet?

Er lag eerder zelfs al een plan voor een krimp van het aantal vliegbewegingen op Schiphol. Dat aantal zou in 2024 van 500.000 naar 460.000 in een jaar gaan. 40.000 vliegbewegingen minder dus. Maar na bemoeienis van de VS en Europa, trok het kabinet dat plan weer in. Hiermee werd nog eens duidelijk dat andere belangen, zoals het vermeende economische belang van Schiphol, zwaarder wegen dan bijvoorbeeld gezondheidsschade door geluidsoverlast en uitstoot, klimaatschade en milieuvervuiling in de omgeving. Dit alles bij elkaar was genoeg reden voor burgers om in actie te komen.

Tekst gaat door onder de afbeelding.

Geschatte locatie van de vierde aanvliegroute, kaartje via Stop4deroute.

Burgers in actie tegen vierde aanvliegroute

Burgers namen daarom begin 2023 het initiatief voor de actiegroep Stop4deroute!. Hun belangrijkste doel: géén vierde aanvliegroute naar Schiphol. Daarnaast is een belangrijk doel dat Schiphol juist krimpt, in plaats van verder groeit.

Het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat zit achter het plan voor de 4e route. Zij beweert dat deze de geluidshinder en de totale uitstoot van stikstof en CO2 moet verkleinen. Dit zou komen door een betere ‘ontsluiting’ voor commercieel vliegverkeer van en naar Schiphol, Lelystad, Eindhoven en Rotterdam, vanuit en naar het oosten en zuidoosten. Het vierde naderingspunt maakt onderdeel uit van een in 2019 ingezette luchtruimherziening, die moet zorgen voor een groter militair oefenterrein in het noorden van Nederland.

Maar, zo betogen de burgers, daar valt wat op af te dingen. De extra aanvliegroute zou juist meer vliegverkeer faciliteren op de lange termijn, en dus verdere groei van Schiphol mogelijk maken. Ook is de totale uitstootvermindering verwaarloosbaar als je naar de gehele vlucht kijkt, en lijkt de geluidshinder van vliegtuigen zich alleen maar over een groter deel van Nederland uit te smeren. Het probleem wordt volgens hen niet aangepakt bij de bron: teveel vliegbewegingen op Schiphol. De nieuwe route zou de omwonenden in een straal van 20-25 km rondom Schiphol ook niet ontlasten. De actievoerders vinden dat alles erop gericht lijkt om Schiphol verder te laten groeien, in plaats van het beschermen van de kwetsbare natuur en omwonenden in de omgeving.

‘Het probleem moet bij de kern aangepakt worden: geen vierde aanvliegroute en wel krimp voor Schiphol.’

Femke, actievoerder bij Stop4deroute

Hoe wordt actiegevoerd en heeft het nut?

Femke (43) is één van de actievoerders bij Stop4deroute!. Zij vertelt: ‘Ik las toevallig over deze vierde route in de lokale krant en ging naar een informatieavond. Daar kwam ik geschokt van terug. Dat we het met zijn allen zomaar accepteren dat een commerciële sector zóveel overlast veroorzaakt. En in plaats van dit bij de kern aan te pakken, door Schiphol te laten krimpen, wordt de overlast nu alleen maar verder over Nederland verspreid. Ik zet me er graag voor in om dat niet te laten gebeuren.’ 

Femke zet zich samen met vele andere vrijwilligers in door publieke druk uit te oefenen, burgers te informeren en activeren, de petitie te laten ondertekenen (er zijn nu al meer dan 63.000 handrekeningen), en door regelmatig met overheden zoals de provincies en gemeentes in gesprek te gaan. Zo is er een gesprek geweest met het ministerie van I&W, en heeft de provincie Utrecht zich middels een motie uitgesproken tegen de vierde aanvliegroute. Ook wordt nauw samengewerkt met andere burgerinitiatieven en verschillende natuur- en milieuorganisaties. Steeds meer mensen sluiten zich aan. Stop4deroute is zelfs één van de snelst groeiende burgerinitiatieven, vertelt Femke.

Femke is dan ook hoopvol: ‘Wij blijven hiervoor knokken en hebben ook al veel bereikt. Één van de belangrijkste dingen is wel dat we als actiegroep serieus worden genomen. We zitten aan tafel bij belangrijke partijen. Daar komen veel acties, connecties en gesprekken uit voort. Ondertussen blijven we actievoeren: tegen de vierde route en vóór krimp van Schiphol.’

Ook een actie?

Heb je een (lokale) actie die in deze rubriek wel wat aandacht verdient? Mail deze naar de Genoeg webredactie en we zoeken het uit!

Foto boven bericht: Burak The Weekender via Pexels.

Meer nieuws

Hoe klimaatvriendelijk is jouw e-reader?

Posted on by Iris Onderwater

Voor het lezen van papieren boeken worden er veel bomen gekapt. Een e-reader zou daarmee veel klimaatvriendelijker zijn, omdat deze boeken immers niet gedrukt worden. Maar is een e-reader wel echt klimaatvriendelijker dan een papieren boek?

Een e-reader is één keer een wat duurde aanschaf, maar daarna kunnen er meerdere boeken op dezelfde plek worden gelezen. Het kopen van ‘echte’ boeken is misschien net iets leuker, maar het gebrek aan plek op de boekenplank en de gevolgen voor het milieu zijn iets minder. Uit onderzoek van de Duitse publieke omroep Deutsche Welle bleek dat een paperback al een kilo aan CO2-uitstoot kost, dit staat gelijk aan 122 keer een telefoon opladen. Jaarlijks worden er 2,2 miljard boeken verkocht, wat gelijk staat aan 726.000 CO2 uitstoot.

Is een e-reader beter voor het milieu?

Er wordt vaak gedacht dat een e-reader beter is voor het milieu, omdat er geen bomen voor gekapt hoeven worden. Een e-reader kan inderdaad klimaatvriendelijker zijn, maar is dat niet zomaar. Voor de productie van het apparaat zijn namelijk veel grondstoffen nodig zoals kobalt en lithium. Daarbij is het maakproces ook niet goed voor het milieu. Verder moet voor het gebruik de e-reader meerdere keren worden opgeladen. Een papieren boek kan recyclet worden, terwijl dat bij een e-reader minder makkelijk gaat omdat het apparaat van plastic is.

Aantal boeken dat je leest

Volgens onderzoek van het programma Radar is jouw e-reader klimaatvriendelijker dan een papieren boek als je minimaal één boek per twee weken leest. Daarbij is het belangrijk om te onthouden dat als je papieren boeken ernaast koopt, het idee van duurzamer bezig zijn ook verdwijnt. Daarnaast gaat een boek voor altijd mee, maar een e-reader niet. De meeste e-readers gaan minder dan 10 jaar mee. Als je dan toch een nieuwe e-reader wilt kopen, koop deze dan tweedehands of refurbished. Daar hoeven namelijk geen nieuwe grondstoffen voor gebruikt te worden. Online zijn er veel websites te vinden waar je refurbished e-readers kunt kopen, de apparaten worden getest en zo nodig gerepareerd zodat ze weer goed zijn voor gebruik!  

Tips om op een milieuvriendelijke manier te lezen

Wil je toch liever een papieren boek lezen? Hierbij een paar tips over hoe je dat op een meer milieuvriendelijke wijze kan doen!

  • Boeken lenen: Je kunt een abonnement bij de bibliotheek nemen. Zo heb je niet te veel boeken in huis en de boeken die je niet leuk vindt blijven niet op de plank liggen. Je bespaart ook geld omdat je niet telkens nieuwe boeken hoeft te kopen.
  • Mini-bieb: Op sommige plekken bestaat er een mini-bieb. Op openbare plekken als stations kan je een eigen boek inleveren en daarvoor gratis een ander boek meenemen.
  • Tweedehands boeken: Bij kringlopen kun je vaak voor een paar euro al meerdere boeken halen.
  • Boeken doorgeven: Je kunt ook boeken uitwisselen met vrienden en familie. Misschien lees je dan zelfs een boek die je in eerste instantie niet zelf zou kopen!

Plantaardig eten: goedkoper dan dierlijke variant?

Posted on by Iris Onderwater

In cafés en restaurants is het aanbod van plantaardig eten steeds groter, hetzelfde geldt voor supermarkten waar er steeds meer keuze is uit plantaardige alternatieven. Kortom: wie wil kiezen voor een plantaardig maaltijd heeft steeds meer keuze. En wat blijkt? Het kiezen voor plantaardig eten is nu ook nog eens goedkoper!

Besparen

Uit onderzoek van denktank Questionmark in samenwerking met ProVeg blijkt namelijk dat als je in de meest bekende supermarkten als Aldi, Albert Heijn en Jumbo kiest voor plantaardige alternatieven, je tot wel €9,66 aan kosten bespaart. Dat is een groot verschil met 2022, toen bij hetzelfde onderzoek bleek dat plantaardige producten wel duurder waren.

Niet altijd goedkoper

Toch zijn niet alle plantaardige producten goedkoper. Plantaardige vleesvervangers als groenteburgers zijn goedkoper dan hamburgers, terwijl zuivelproducten als plantaardige kwark of yoghurt nog wel duurder zijn dan de dierlijke variant. Zo betaal je voor 500 gr plantaardige kwark €0,75-€1,50 meer dan voor dan voor ‘normale’ yoghurt. De plantaardige variant van kaas is wel weer goedkoper.

Waarom is er een verschil?

Er zijn eigenlijk twee redenen voor dit verschil in prijs:

  • De stijgende inflatie is van grote invloed op bijvoorbeeld de prijsstijging van vlees. Hierdoor werd het verschil met plantaardig ‘gehakt’ en ‘kipstukjes’ opeens een stuk groter. Die laatste werd daardoor ineens ‘goedkoper’ dan de dierlijke variant.
  • Tegelijkertijd zijn er ook steeds meer supermarkten die bewuster kiezen voor een lagere prijs in plantaardige producten. Zo heeft supermarktketen Jumbo in 2023 beleid vastgelegd, waarbij huismerk vleesvervangers tegen dezelfde of een lagere prijs worden aangeboden als het dierlijke alternatief. Supermarktkeren Lidl heeft het assortiment van grootverpakkingen uitgebreid, waardoor er voor vleesvervangers ook een prijsvoordeel geldt.

Plantaardig eten

Behalve dat je met plantaardig eten kosten kan besparen is het ook beter voor de impact op het milieu. Eerder verscheen in het magazine Genoeg een artikel over het worden van ecotariër. Dat betekent dat je een gevarieerd dieet volgt, dat voor een groot deel uit plantaardig eten bestaat met aan het eind van de maand een stukje kip- of varkensvlees. Door meer te kiezen voor plantaardig eten wordt de uitstoot van broeikasgassen beperkt en door af en toe juist wel voor een stukje vlees te kiezen is het dieet makkelijker vol te houden, zo betoogt de auteur.

Meer nieuws

Limonadetaks: wat is het en waar geldt het voor?

Posted on by Iris Onderwater

Vanaf 1 januari 2024 is er een verhoging van de taks op suikerhoudende dranken als frisdrank en alcoholvrij bier, de zogenoemde ‘verbruiksbelasting’. Het idee is dat consumenten dan eerder zullen kiezen voor drankjes met minder suiker erin. Behalve voor drankjes met veel suiker, geldt deze ‘limonadetaks’ ook voor plantaardige alternatieven als havermelk. Wat houdt deze limonadetaks in? En waarom geldt het ook voor havermelk?

Voor welke dranken geldt de limonadetaks?

De limonadetaks is sinds kort in werking en geldt vooralsnog voor:

  • Vruchten-en groentesappen
  • Alcoholvrij bier
  • Andere dranken met maximaal 1,2% alcohol
  • Siropen
  • Plantaardige dranken zoals havermelk

Voor de dranken die tot de lijst behoren betaal je 26 cent per liter meer, voorheen was dit ongeveer 9 cent per liter. Dranken die niet behoren tot de verhoging zijn mineraalwater en zuiveldranken, zoals melk en chocolademelk. Mineraalwater is zelfs goedkoper gemaakt .

Verhogende taks voor plantaardige dranken

Opvallend aan de lijst van drankjes die behoren tot limonadetaks zijn de plantaardige melk dranken. Terwijl zuiveldranken als uitzondering gelden, behoren de plantaardige alternatieven wél tot de lijst.

Even ter vergelijking: in een glas chocolademelk van 250 ml zitten 7,5 suikerklontjes, terwijl in een glas havermelk van 250 ml één suikerklontje zit. Het grote verschil in suiker verandert niks aan de lijst, chocolademelk behoort niet tot de lijst en havermelk wel. De reden? Plantaardige alternatieven staan niet opgenomen in de schijf van vijf, terwijl mineraalwater en andere zuilvelproducten dat wel zijn.

Hierdoor is er veel weerstand tegen de nieuwe belasting van de mensen die graag een plantaardig alternatief kiezen. De petitie waarbij een glas havermelk is afgebeeld met de leus ‘Dit is geen limonade. Het kabinet zegt van wel’, is zelfs al meer dan 56.000 keer ondertekend.

Dan maar zelf havermelk maken?

Doordat ook plantaardige dranken duurder zijn geworden, is het misschien minder aantrekkelijk om een duurzamere keuze te maken en voor havermelk te kiezen. Toch hoeven de dure prijzen in de supermarkt n uit te maken. Havermelk is ook al heel makkelijk zelf te maken! En daar heb je maar twee ingrediënten voor nodig: havermout en water. Je mengt 100 gr havermout met 850 ml water en dat geheel zeef je. Daarna kan je genieten van je zelfgemaakte glas havermelk!

Meer nieuws

Hanne over slow living: ‘Ik ben uit de ratrace gestapt’

Posted on by Sanne Simons

Hanne (25) leeft volgens de principes van ‘slow living’. Oftewel: langzaam en bewust leven. Dit brengt haar veel rust, zelfkennis, en een leven waarmee ze zeer tevreden is. Hanne: ‘Slow living betekent zeker niet dat je bijna niks meer kunt doen. Ik ken mezelf inmiddels goed en kan mijn leven zo indelen, dat ik overal aan toekom en toch mezelf niet voorbijloop.’

Wat is slow living?

Slow living betekent letterlijk ‘langzaam leven’ of ‘onthaasten’. Je leeft hierbij heel bewust en in harmonie met je omgeving. Er zijn meerdere gebieden waarop je slow living kunt toepassen, zoals:

  • Slow home: je huis zo inrichten dat je kunt onthaasten, zonder ‘fast furniture’ (dat zijn vaak trendgevoelige meubels met een enorme milieu-impact)
  • Slow food: voeding lokaal verbouwen of kopen, en met aandacht klaarmaken en consumeren
  • Slow fashion: op een bewuste, holistische manier met kleding en textiel omgaan, niet meedoen aan ‘fast fashion’
  • Slow travel: langzaam en bewust reizen, dit kan bijvoorbeeld door niet te vliegen, of door langer de tijd te nemen voor een reis of vakantie

Deze manier van leven en onthaasten wint aan populariteit, waardoor er de laatste tijd zelfs wordt gesproken van een heuse ‘slow movement’. Ook Hanne past van alle hierboven genoemde gebieden wel iets toe.

Bewustwording

Maar het begint bij bewustwording, zo vertelt Hanne. Tijdens de eerste covid-lockdowns was ze student in België: ‘De grenzen tussen ontspanning, werken en studeren vervaagden. Alles gebeurde tussen vier muren en we kregen veel digitaal werk van de opleiding. Ik moest heel duidelijk mijn grenzen gaan aangeven en voldoende rust voor mezelf inbouwen.’ Dit werd een kantelpunt in haar leven. Ze begon met slow living en studeerde uiteindelijk zelfs af op dit onderwerp. Hanne: ‘Ik werd me bewust van de ratrace waarin ik had geleefd en voelde de rust die het onthaasten met zich meebrengt. Vanaf toen ben ik dit alleen maar meer gaan toepassen.’

‘Van mediteren werd ik heel onrustig, dat bleek niet mijn ding.’

Hanne (25) over slow living

Stap voor stap

Zo ging Hanne eerst vooral veel meer pauzes nemen. ‘Ik begon met mediteren, maar dat bleek helemaal niet mijn ding te zijn,’ vertelt ze. ‘Ik werd er juist onrustig van. Voor mij werkt het beter om yoga te doen, te gaan wandelen, of even bewust tien minuten voor mezelf te nemen in stilte.’ Zo leerde ze zichzelf steeds beter kennen en kan ze nu goed rekening houden met wat ze nodig heeft. Hanne: ‘Ik ben bijvoorbeeld snel overprikkeld. Dus na een drukke afspraak, plan ik bewust even tijd voor mezelf in om hiervan bij te komen. Dat heb ik nodig. Een ander gaat misschien liever met vrienden op stap om te ventileren na een drukke dag.’

Weg van de drukte

Ook kozen Hanne en haar vriend ervoor om niet steeds ‘meer en groter’ te willen leven. In plaats daarvan kozen ze ervoor om in een duurzame tiny house in de bossen te gaan wonen. Hanne: ‘We laten ons niet leiden door de verwachtingen vanuit de maatschappij, en kiezen bewust voor wat wijzelf belangrijk en leuk vinden in ons leven. Dus niet hard werken om een groot, duur huis te kunnen betalen. Maar juist veel vrijheid, ruimte, en contact met de natuur.’

Tip: wil je meer lezen over Hanne’s leven in de duurzame tiny house? Lees dan dit interview.

Geen keukenprinses

Hanne ziet niet voor zich dat ze nog teruggaat naar de rush van haar leven hiervoor. ‘Ik zou niet eens weten hoe ik dat moet doen,’ vertelt ze. ‘Ik ga juist steeds een stapje verder. Zo ben ik ook langzaam steeds meer vegan gaan eten en inmiddels eet ik helemaal veganistisch.’

Wat betreft voeding ziet ze nog wel wat uitdagingen voor zich: ‘Ik ben helaas geen keukenprinses en ben niet graag met voeding bezig. Ik krijg er zelfs een beetje stress van. Dus wat betreft ‘slow food’ kan ik dus zeker nog stappen maken. Ik probeer mezelf nu uit te dagen om met lokale producten, vers te koken. Onze woning maakt dat makkelijker, ik kan niet even take-away halen hier in het bos. Ik haal er voldoening uit om gezond te eten, maar dat koken is voor mij zeker nog de grootste challenge.’

Meer Hanne lives on wheels

Wil je de avonturen van Hanne volgen? Op haar account Hanne lives on wheels deelt Hanne regelmatig mooie foto’s en video’s, en vertelt ze meer over haar manier van wonen. Naast wonen in een tiny house en hierover publiceren, werkt Hanne parttime als freelance dansleraar en tekstschrijver. Op haar website vind je hierover meer informatie.